|
6-mavzu: IQTISODIY MATNNI TUZISH USULLARI
1-topshiriq: Matnni lotin alifbosiga aylantiribg. Quyidagi terminlarning etimologiyasi va ma`nosini o‘rganing va ularning har biriga bittadan gap tuzing
Аванс – (фр. “дастлабки”) бирор иш учун кейинчалик ҳисоб бериш шарти билан олдиндан бериладиган пул.
Актив – (лот.асtivus –“ҳаракатчан”) бухгалтерияда баланснинг даромад қисми бўлиб, ташкилот ёки муассасанинг маълум бир муддатга ҳисобга олинган моддий бойлиги, ундирилган маблағлар мажмуи.
Анкета – (фр. аnquet - «сўроқ варақаси») маълумот тўплаш мақсадида ундаги саволларга жавоб ёзиладиган варақа.
Аннотация – (лот.annotation - “мулоҳаза, фикр”) асар ёки мақоланинг мазмуни ҳақидаги қисқача маълумот.
Аноним — (юнон. anonymоs - “номсиз, исмсиз”) муаллифи кўрсатилмаган хат, асар.
Аукцион — (лот. аuction - “ўсиш, кўпайиш”) кимошди савдоси, кимошди.
Баланс – (фр. вalance - “мувозанат”) маълум бир муддатдаги кирим билан чиқимни қиёс қилиб чиқариш.
Банк – (итал.banco - “пул алмаштирадиган ўриндиқ”) қарз берадиган ва пул маблағини тақсимлайдиган муассаса.
Банкротлик (итал.вancarotto - “тўлай олмаслик белгиси бўлган синиқ ўриндиқ) қарзни тўлашга қурби етмаслик.
Бизнес — (ингл. вusinesa -“иш, касб, фойдали савдо” ) фойда келтирадиган иш.
Биржа – (юнон. вучса - «халта, қопчиқ») кўрмасдан савдо қилиб олинадиган ва сотиладиган бозор.
Бриллиант —( фр. brilliant - «ялтироқ») сайқал берилган, тарашланган олмос.
Брошюра — (фр. brochure - «зар билан тикилган») босма китоб, рисола.
Бухгалтер – (нем. buchhalter - «китоб сақловчи») бухгалтерия мутахассиси, ҳисобчи.
Бюджет — (фр. budjet - «қопчиқ») маълум муддат учун белгиланган кирим- чиқим тизими.
Валюта – (итал. valuta - «қиймат, баҳо») мамлакатда қабул қилинган пул тизими.
Вексель – (нем. wechsel - «алмаштириш») қарзни белгиланган муддатда тўлаш ҳақидаги ҳужжат.
Bзнос – (рус. взносить - «тўлаш») бирор нарса учун тўланган пул.
Газета — (итал. gazetta - «чақа, танга». Бу тангага 1563 йилда Венецияда биринчи марта қўлёзма тарзида чиққан газетани сотиб олганлар) ҳаётнинг турли соҳаларини кундалик акс эттирувчи катта варақлардаги босма нашр.
Декан – (лот. dekamis - «ўнбоши») — олий таълим муассасасида факультетни бошқарадиган раҳбар.
Депозит – (лот.depozitum - «сақлашга қўйилган нарса») сақлаш ва фойдаланиш учун вақтинча қўйиладиган пул ёки қимматбаҳо қоғоз.
Дефляция – (лот.deflare - «шишириш») пулнинг қадрини ошириш мақсадида муомаладаги қоғоз пулларнинг миқдорини камайтириш.
Деведенд – (лот. devedindus - «тақсимланиши керак бўлган нарса») шахснинг ўзи қўшган ҳиссасига лойиқ оладиган фойдаси.
Доллар – (нем. Германиядаги Иохиметаль шаҳрида зарб қилинган йирик кумуш танга — «талер») АҚШнинг пул бирлиги — доллар.
Дотация — (лот. dotare – «совға») давлат томонидан бериладиган қўшимча ёрдам, маблағ.
Журнал – (фр. journal- “кундалик дафтар”) воқеа ва ҳодисалар босилиб турадиган даврий дафтар.
Заём – (рус. взаймы- “қарзга”) қимматбаҳо қоғоз
Инвестиция – (лот. investeri-“кийинтириш”) - фойда олиш мақсадида сармоя қилиш
Инкассо – (итал.incasso-қутига солиб қўйиш) ваколат берувчининг топшириғи балан ва унинг ҳужжатларига асосан банкдан пул олиш тартиби.
Инфляция – (лот.inflotio-“шишириш”) - пуллар сонини талабдан ортиқ кўпайтириш натижасида пулнинг қадрсизланиши.
Капитал – (лот.capitalis-бош, асосий) –маблағ, пул, бойлик.
Касса – (итал.cassa-қути, сандиқ)- пул операцияларини амалга оширадиган бўлим; пул сақланадиган пўлат сандиқ.
Коммерция - (лот.commersium-савдо) савдо-сотиқ иши.
Компенсация – (лот.compensatio-ундириш) қўшимча ҳақ.
Кoнтракт – (лот.contractus- келишув, битим) - томонларнинг келишуви асосида тузилган шартнома, битим.
Конфискация – (лот.konfeskatio-хазина учун тортиб олиш) мол-мулкни батамом ёки қисман давлат ихтиёрига ўтказиш, мусодара қилиш.
Коррупция – (лот.corruptio-сотиб олиш) давлат ва сиёсий арбобларнинг пулга сотилиши, порахўрлиги.
Кредит – (лот.creditum-қарз) бирор мақсад учун ажратилган пул.
Лоток – (рус.лоток-қути) кўчма дўконча.
Магазин – (фр.араб, “махозин-омборлар”) - савдо корхонаси.
Миллионер, миллиардер(француз)
Номинал – (лот.nominalis-“исми ёзилган”) пул устига ёзилган қиймат, баҳо, нарх.
Пассив – (лот.passivus - фаолиятсиз)-бухгалтерияда баланснинг харажат, чиқим қисми; корхона ёки муассасанинг маълум бир муддатдаги қарз ва мажбуриятлар мажмуи.
Пеня – (лот.poena-жазо)тўловни белгиланган вақтдан кечиктиргани учун олинадиган жарима.
Рентабел – (нем.rentabel) ўз харажатларини ўзи қоплаш.
Сейф - (инг.safe “асралган, хавфсиз”) пул ва қимматбаҳо нарсалар сақланадиган қулф-калитли махсус қути.
Сумма – (лот.summa-юқори танга, натижа) бир миқдор пул.
Тариф – (фр.араб “таъриф”) расмий суратда белгиланган ҳақ.
Техник – (юнон.technike-санъат, моҳирлик) маҳорат даражаси.
Фонд – (фр.fond-асос) жамғарма
Чек – (инг.cheque-тўсиқ, ёриқ) жорий счетдан маълум миқдордаги суммани бериш ёки бошқа жойга ўтказиш ҳуқуқини берувчи махсус ҳужжат.
Экспорт – (инг.exsport-чиқариш) чет элга мол ёки капитал чиқариш.
Do'stlaringiz bilan baham: |
