N husanov m. Husanova r. Xo‘jaqulova

11-topshiriq. Matnni o‘qing, iqtisodiy terminlarni aniqlang, tashqi va ichki manba asosidagi iqtisodiy terminlarni alohida ajrating.

Iqtisodiyot har qanday jamiyatning asosi, rivojlanib borish shart-sharoiti, chunki hayot eng avvalo, tiriklik ne’matlari ishlab chiqarishni ob’ektiv zarur qilib qo‘yadi. Insonlar hayot kechirishlari uchun o‘z ehtiyojlarini qondirishlari shart. Jamiyat bor ekan, ishlab chiqarish, ishlab chiqarilgan ne’matlarni ayirboshlash, taqsimlash va iste’mol qilish mavjud va bu jarayon uzluksiz tarzda bir-biriga bog‘liq holda yuz beradi.

«Iqtisodiyot» so‘zi odatda ikki va hatto uch ma’noda ishlatiladi.
Birinchidan, iqtisodiyot – bu xo‘jalik yuritish, inson tomonidan yaratilgan turli ne’matlardan foydalanib hayot kechirish, insonlar hayotini ta’minlash va yaxshilash tizimi.
Ikkinchidan, iqtisodiyot - bu resurslar va jamiyat a’zolari tomonidan yaratilgan tovar va xtzmatlarning firma va uy xo‘jaliklari orasidagi uzluksiz doiraviy harakati.
Uchinchidan, iqtisodiyot – bu fan, turli-tuman cheklangan resurslardan foydalanib, jamiyat ehtiyojlarini qondirish bilan bog‘liq bo‘lgan, xo‘jalik yuritish jarayonida odamlar o‘rtasida vujudga keladigan munosabatlar haqidagi bilimlar majmui.
«Iqtisodiyot» so‘zining o‘zagini «iqtisod» so‘zi tashkil etadi. Iqtisod so‘zining o‘zbek tilidagi lug‘aviy ma’nosi sarf-xarajatlarda tejamkorlik demakdir.
Aristotelning fikricha, natural xo‘jalik bu – ideal – kam-ko‘stsiz xo‘jalik. Ularning boy-kambag‘allik darajasi yer va unga ishlov beruvchi qullar miqdoriga bog‘liq deb ko‘rsatgan.
Qadimgi Rim mutafakkirlari asosiy diqqat-e’tiborini miloddan avvalgi qishloq xo‘jalik muammolariga, qullar mehnatini tashkil etish, yerga mulkchilik masalalariga qaratishgan. Ular orasida Varron (miloddan avvalgi 116-27 asr avval) va boshqalar ajralib turadilar.
Milodning dastlabki ming yilligidan iqtisodiy fikr, iqtisodiy ta’limot rivojida din muhim rol o‘ynadi. Iqtisodiy qarashlarda tub o‘zgarishlar yuz berdi. Bu eng avvalo, quldorlikni qoralashda ko‘rinadi.