N. B. Dilmurodov

To‘sh suyagi – sternum. 
To‘sh suyagi har xil hayvonlarda turli sondagi 
bo‘g‘inlardan tuzilgan, masalan, qoramolda – 7 ta, cho‘chqada – 6 ta, otda – 6-7 ta 
bo‘g‘in bo‘ladi. To‘sh suyagi chin qovurg‘alar bilan birlashadi. Tush suyagi 
qo‘yidagi qismlardan tuzilgan: 
- dastasi – 
manubrium sterni
– uchburchak shakldagi birinchi bo‘g‘in bo‘lib, 
ozroq yuqoriga ko‘tarilgan, birinchi juft qovurg‘alar uchun ikkita bo‘g‘im 
chuqurchasi bo‘ladi; 
- to‘sh tanasi – 
sorpus sterni 
bo‘g‘im orqali to‘sh dastasi bilan birikadi, to‘sh 
tanasining yon tomonlarida qovurg‘alar tog‘ayi uchun 6 juft bo‘g‘im chuqurchalari 
– 
foveae articulares costales 
bo‘ladi. 
- qalqonsimon tog‘ayi – 
sartilago xiphoidea – 
to‘sh suyagining oxirgi 
(kaudal) qismi bo‘lib, keng shaklga ega bo‘lgan tog‘aydir. 
Hayvonlardagi farq qiluvchi xususiyatlari. 
Qoramol va qo‘ylarda – to‘sh 
suyagining dastasi ko‘tarilgan, qovurg‘a o‘yiqlari 6 juft bo‘ladi. Otda 
– 
to‘sh 
suyagining qovurg‘a o‘yiqlari 8 juft, 6-7 bo‘g‘indan iborat, tanasi pona shaklida 
bo‘ladi. Cho‘chqada
 – 
to‘sh suyagi dastasi ponasimon shaklda, 6 bo‘g‘indan iborat, 
qalqonsimon tog‘ayi uzun va oval shaklda bo‘ladi, qovurg‘a o‘yiqlari 5 juft 
bo‘ladi. Itda
– 
to‘sh suyagi 8 ta silindr shakldagi bo‘g‘indan tuzilgan, 
bo‘g‘inlarning qo‘shilgan joyi qalinlashgan bo‘ladi, tanasida 8 juft qovurg‘a 
o‘yiqlari bo‘ladi, qalqonsimon tog‘ayining uchi yumaloqlashgan.
Ko‘krak qafasi – thorax. 
Ko‘krak qafasi ko‘krak umurtqalari, qovurg‘alar 
va to‘sh suyaklarining o‘zaro birlashuvidan hosil bo‘lib, unda organizmning 
yashashi uchun eng muhim organlar joylashadi. Ko‘krak qafasining oldingi 
tomonida kirish teshigi – 
apertura thoracis cranialis, 
orqa tomonida chiqish 
teshigi – 
apertura thoracis caudalis 
bo‘ladi. Ko‘krak qafasining chiqish teshigi 
diafragma bilan yopishib turadi.

---