N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

5
.
Epiteliy to ‘qimasi yuqori daraja regenerasion (tiklanish) 
qobiliyatiga ega.
6
.
Epiteliy to ‘qimasi nerv ogirlari bilan boy ta ’minlangan.
47

---

Epiteliy to'qimasi rivojlanishi, tuzilishi va funksiyasiga qarab 
bir necha bor klassifikatsiya qilingan, shulardan keng qo'lla- 
niladigani filogenetik va morfo-funksional klassifikatsiyalaridir.
Epiteliy embrion varaqlarning har uchalasidan ham hosil 
bo'ladi.
I. Filogenetik klassifikatsiya bo'yicha epiteliy to'qimasi 5 ga 
bo'linadi.
1. Teri epiteliysi.
2. Ichak epiteliysi.
3. Buyrak epiteliysi.
4. Selomik epiteliy.
5. Epandimoglial epiteliy.
II. Morfo-funksional klassifikatsiyasi 
(11, 14-rasmlar).
Г 
Yassi
Bir qatorli
-j 
Kubsimon
Ц
Prizmasimon
Bir q aw atli (oddiy) 
epiteliylar
Yalang’och
—j 
..HoshTyaU"
Turkchali-tebranuvchi
K o‘p qatorli 
— | 
Prizm asim on
: Св S3
i
; CO <гн
i 
*< 2
© Qi
Shoxlanuvchi
Shoxlanmaydigan
0 ‘tib turuvchi
r l
-C
k .
Yassi
Kubsimon
Prizmasimon
11-rasm. Epiteliyning morfologik klassifikatsiyasi (sxema)
48

---

Epiteliy to ‘qimasining hujayralarini bazai membrane bilan 
munosabatiga qarab: bir qavatli va ko‘p qavatli boladilar. 
Bir qavatli
epiteliy
o‘z navbatida bir qatorli va ko‘p qatorliga bolinadilar. Bir 
qatorli epiteliy hujayralarining shakliga qarab: yassi, kubsimon, 
silindrsimon (prizmasimon) 
(12, 15-rasmlar);
ko‘p qatorli epiteliy 
esa-faqat qadaqsimon hujayralar aralashgan silindrsimon shaklda 
b olad ilar 
( 13-rasm).
Bir qavatli epiteliyning maxsus tuzilma- 
lariga hilpillovchi kiprilar, jiyaklar — mikrovorsinkalar va xivchin- 
lar kiradi.
12-rasm. Bir qavatli (oddiy) prizmasimon epiteliy: