N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

.1
Urug‘don ortig‘i 
— buqada urug'donning urug'don ortig'i 
chetining oldida joylashgan. Unda boshi, tanasi va dum qismi 
farqlanadi. Urug'don ortig'ining boshi yuqorida joylashadi; u bir 
qancha chiqaruvchi kanalchalari bilan hosil bo'lib, ular urug'don 
ortig'i yo'liga qo'shiladi. Har bir chiqaruvchi kanalcha uni qoplab 
turuvchi parda bilan urug'don ortig'ining kichik bo'lakchalarini 
hosil qiladi. U rug'don ortig'ining tanasi urug'don ortig'i 
yo'lining kuchli egilgan qismidan hosil bo'ladi. U rug'don 
ortig'ining dumi urug'don bilan urug'donning maxsus payi 
orqali, umumiy qin parda va yorg'oq bilan esa chov payi orqali 
birlashadi.
U rug'don ortig'i tashqi tomondan urug'dondan o'tuvchi 
maxsus qin parda bilan qoplangan. Yon tomonda urug'don cheti 
bilan uning ortig'i o'rtasida sinus hosil bo'ladi.
Hayvonlardagi farq qiluvchi xususiyatlar.
Ayg'irda — urug'don 
ortig'i 14 ta chiqaruvchi kanalchalari bilan hosil bo'lgan; uni 
yo'lining diametri 
1
mm bo'lgani holda uzunligi 20—30 metrni 
tashkil qiladi. U urug'don ortig'ining tanasi va dumini hosil qiladi 
va urug' yo'ligacha davom etadi. Urug'donning maxsus payi va
1 Victoria Aspinall. Veterinary anatomy and Physiology. Textbook. New-
York, 2015.
267

---

chov payi yaxshi rivojlangan. Maxsus qin pardasi yon tomondan 
urug'don ortig‘ining chuqur sinusini hosil qiladi.
Cho‘chqada — urug'don ortig'i urug'don bilan zich bog'langan, 
dum qismi katta, urug'donning orqa yuqorigi uchida joylashadi 
va o'tmas konussimon bo'rtmani shakllantiradi.
Itda — urug'don ortig'i katta va urug'donning yuqori oldingi 
chetiga zich birikadi.
74-rasm.
Urug'don та urug'don
ortig'ining tuzilish sxemasi: