N. A. Egam berdieva arxeologiya ( 0 ‘quv qo‘llanma)

slavyan y ozu vi 
namunasi topilgan. Shuningdek, 
oltindan ishlagan turli buy u m lar va hozirgi zam on qaychisiga o ‘xshash 
qaychi ham topilgan.
Sharqiy Evropadagi m o z o r-q o ‘r g ‘onlardan topilgan buyumlar, asosan 
tan g a pullar axolining tashqi aloqalarini aniqlashga imkon berdi. Bu 
erdan V izantiya pullaridan k o ‘ra, Samarqand, Buxoro va A bbosiy 
halifaligining dirham lari k o ‘p topilgan. Bu shaharlar X asrdayoq Rus 
bilan iqtisodiy va m adaniy aloqada b o ig a n lig in i k o ‘rsatadi. Bu pullar 
h am asosan R ossiyaning Kiev, Sm olensk va N o v g o ro d shaharlarida k o ‘p 
t o ‘plangan.
0 ‘rta asrlarda Rusda temirchilik rivojlangan. Harbiy qurollar bilan 
birgalikda pichoqlar ham p o ‘latdan ishlangan. T em ir R u sd a ruddadan 
o lingan va u larning tarkibida nikel boMgan.
Z argarlikda XI asrdan m urakkab usullarda naqsh berish takom il- 
lashgan. Z arxoshiya, qubba, q u y m a naqsh va qora k u m u sh g a(q o ra 
k u m u s h -q a la y , mis, kum ush va jilosiz qoram tir oltingugurt qorish- 
m asid an iborat boMadi. U nga dastlab naqsh o ‘yilgan keyin k o ‘zalarga 
q o rish m a quyilgan.) naqshlari ishlangan. 
Sir va xal berish 
s a n ’ati k a s h f
etilgan. K iev d a sirlash ustaxonasi topilgan. U nda sir eritadigan tigellar, 
har xil k o ‘ralar, eritilgan turli rangdagi sir massalari topilgan. Hoshiyali 
sir q u y m a sir(sirlash uchun metalining ustiga botirm a c h uqurchalar 
berilgan)ga nisbatan m urakkab boMgan.
Turli 
ranglardagi 
shishalardan 
ishlagan 
bilakuzuklar topilgan. 
Oldinlari ularni V izantiya yoki Suriyadan keltirilgan deb hisoblashardi. 
L ekin keyinchalik uning Kievda ustaxonasi topilgan. U n d a shisha 
eritadigan gilvata tigellar, buzilgan bilakuzuk parchalari v a buzilgan 
a sb o b la r topilgan.
R us shaharlarida IX asrlardan kulolchilik buyum lari charx d a ishlana 
boshlagan. Kulolchilik buyum larining shakli h am m a erda bir xil 
boMgan. Bu slavyanlar yashagan hududning m adaniy birliginidan darak 
beradi.