Н. Қ. ЙЎлдошев, Г. Э. Захидов

Назорат саволлари
 
1.
Қандай меҳнат бошқарувчи бўлади? 
2.
Бошқарув меҳнатнинг характери нимадан иборат? 
3.
Бошқарув меҳнатнинг қайси турлари мавжуд? 
4.
Бошқарув меҳнатини илмий ташкил этиш нимага асосланади? 
5.
Бошқарув меҳнатини илмий ташкил этишнинг йўналишлари 
қандай? 
6.
Иш кунини суратга олишда нима ўрганилади? 
7.
Раҳбарнинг “ўзини ўзи бошқарув” атамаси нимани билдиради? 
8.
Раҳбарнинг шахсий ишини (ўзини ўзи бошқарувининг) ташкил этиш 
қандай вазифадан бошланиши керак? 

---

318 
9.
Ўзини ўзи бошқариш доирасини марказида қандай вазифа туради? 
10.
Менежер вақтини режалаштиришнинг қандай асосий қоидалари 
мавжуд? 
11.
Ўртача статистик одамнинг ишлаш қобилияти иш куни давомида 
қандай ўзгаради? 
12.
Ишга доир мажлисларни тайѐрлаш ва ўтказишнинг асосий 
қоидалари қандай? 
13.
Ўзини ўзи назорат қилишнинг қандай турлари мавжуд? 
14.
Менежер фаолиятини режалаштириш ва ташкил этиш қуролларини 
нималар ташкил этади? 
VIII-боб. МЕҲНАТ ЖАМОАЛАРИДА ХОДИМЛАРНИ
БОШҚАРИШ
 
8-бобда қуйидагилар кўриб чиқилади: “меҳнат жамоаси” тушунчаси, уни 
шакллантириш босқичлари, расмий ва норасмий жамоалар; менежернинг 
таъсири ва ҳукмронлиги, уларнинг шакллари; “низо” тушунчаси, унинг 
турлари, вужудга келиш сабаблари ва ҳал этиш усуллари. 
8.1. Жамоа тушунчаси, турлари, шаклланиш босқичлари 
 
Ишлаб чиқаришнинг замонавий ривожланганлиги даражаси жамоавий 
меҳнатнинг зарурлигини асослаб беради, у ўз навбатида, меҳнат жамоасини 
мавжуд бўлишини белгилайди. Ташкилотни самарали фаолият юритиши 
учун меҳнат жамоаларини фаолият юритишлари қонунларини билиш ва 
улардан фойдаланишни кўзда тутади. 
Меҳнат жамоаси
остида биргаликдаги меҳнат фаолиятини амалга 
оширувчи ходимлар бирлашмаси тушунилади. Улар бир-бирлари билан 
шундай ўзаро ҳамкорлик қиладиларки, ҳар бири бошқа шахсга таъсир 

---

319 
кўрсатади ва бир вақтда унинг таъсири остида бўлади. Меҳнат жамоалари 
ишлаб чиқариш, савдо ва бошқа жараѐнни ташкил этиш учун меҳнат 
тақсимоти амалга оширилаѐтган вақтда раҳбарликни яратадилар. Бу 
бирлашма ташкилий ягоналикка эга ва умумий мақсадлар билан бирлашган. 
Бошқарув ягона иродага асосланиши керак, бу мулк эгаси томонидан 
тайинланган ѐки сайланган раҳбарни мавжудлиги билан таъминланади. 
Жамоалар фаолиятининг самарадорлиги қуйидаги бир қатор омилларга 
боғлиқдир: 
-
ишчи гуруҳларнинг ўлчами ва таркиби;