Muxandislik tizimlari fakulteti “IShlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish” kafedrasi muxandislik dasturlari fani

Nazorat savollari:

1. 
   SCADA sistemalari qanday kontrollerlar boshqariladi?
   
2. 
   SCADA tizimini qanday yuklanadi?
   
3. 
   SCADA tizimining texnik ta’minoti nimalardan tashkil topgan?
   
4. 
   SCADA dasturiy taminoti nimalardan iborat?
   
5. 
   SCADA dasturida tarmoq qanday o’rnatiladi?
   

5-MA`RUZA MASHG’ULOTINING O’QITISH TEXNOLOGIYASI

	Vaqti – 4 soat	Talabalar soni: 40-45 nafar
	O’quv mashg’ulotining shakli	Kirish, vizual ma`ruza
	Ma`ruza mashg’ulotining rejasi	1. SCADA TNT, DMK va aqlli qurilmalarni bir-biri bilan solishtirish. 2. Taqsimlangan nazorat tizimi (TNT yoki DMK) 3. Dasturlashtiriladigan mantiqiy kontroller (DMK yoki PLC) 4. Boshqaruv protsessori (yoki CPU) 5. SCADA tizimining qulayliklari 6. Masofadan boshqarish qurilmalari
	O’quv mashg’ulotining maqsadi:SCADA dasturidagi aqlli qurilmalar bilan tanishish va SCADA tizimidagi qulayliklarni o’rganish. Masofadan boshqarish qurilmasida ish ba’jarish..
	Pedagogik vazifalar: - SCADA tizimidagi TNT va DMK qurulmalari bilan tanishish. Tizim qulayliklarini ko’rib chiqish.	O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: SCADA tizimidagi qurilmalar haqida umumiy ma’lumotlar bayon qiladi; Boshqaruv protsessori imkoniyatlari va uning ishlashini ko’rsatib beradi. SCADA tizim qulayliklari haqida so’zlab berish. Masofadan boshqarish qurilmasini ishga tushirib u bilan ishlash.
	O’qitish uslubi va texnikasi	Vizual ma`ruza, blits-so’rov, klaster, “BBB” texnikasi
	O’qitish vositalari	Ma`ruzalar matni, proektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar.
	O’qitish shakli	Jamoa, guruh va juftlikda ishlash.
	O’qitish shart-sharoiti	Proektor, kompyuter bilan jihozlangan auditoriya

5-MA`RUZA MASHG’ULOTINING TEXNOLOGIK XARITASI

Bosqichlar, Vaqti	Faoliyat mazmuni
	O’qituvchi	Talaba
1-bosqich. Kirish (10 min.)	1.1. Mavzu, uning maqsadi, o’quv mashg’ulotidan kutilayotgan natijalar ma`lum qilinadi.	1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2-bosqich. Asosiy (60 min.)	2.1. Talabalar e`tiborini jalb etish va bilim darajalarini aniqlash uchun tezkor savol-javob o’tkazadi. SCADA tisimida TNT va DMK qurilmalar farqi? SCADA tisimi uchun boshqaruv protsessorini imkoniyatlari qanday bo’lishi lozim? SCADA tizimi qanday qulayliklarga ega? SCADA tizimida masofadan boshqarish qurilmasi qanday ishlaydi? 2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda ma`ruzani bayon etishda davom etadi. 2.3. Kompyuter algebrasi tizimlari haqida umumiy ma’lumotlar va MathCAD, Maple, MATLAB tizimi imkoniyatlari va uning interfeysi to’g’risidagi taqdimotni namoyish qiladi. 2.4. Talabalarga mavzuning asosiy tushunchalariga e`tibor qilishni va yozib olishlarini ta`kidlaydi	2.1. Eshitadi. Navbat bilan bir birini takrorlamay atamalarni aytadi. O’ylaydi, javob beradi va to’g’ri javobni eshitadi. 2.2. Sxema va jadvallar mazmunini muhokama qiladi. Savollar berib, asosiy joylarini yozib oladi. 2.3. Eslab qoladi, yozadi. Har bir savolga javob berishga harakat qiladi. Ta`rifni yozib oladi, misollar keltiradi.
3-bosqich. Yakuniy (10 min.)	3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalar e`tiborini asosiy masalalarga qaratadi. 3.2. Faol ishtirok etgan talabalarni rag’batlantiradi. Mustaqil ish uchun vazifa: SCADA tizimidagi qurilmalar tahlili.	3.1. Eshitadi, aniqlashtiradi. 3.2. Topshiriqni yozib oladi.