Murakkab sharoitlarda neft va gaz quduqlarini qazish

I.5. Quduq burg’ilash jarayonining mohiyati

Quduqlarini qurish murakkab ishlab chiqarish jarayoni hisoblanadi. Ular quyidagi ishchi jarayonlardan iborat:

- burg’ilash quvurlari bilan jins yemiruvchi asboblarni quduqga tushirish;

- quduq tubidagi tog‘ jinslarini maydalash;

- maydalangan tog‘ jinslarini burg’ilash qorishmasi yordamida quduq tubidan yer ustiga chiqarish;

- sayqallangan jins yemiruvchi asboblarni (burg’u) almashtirish yoki tog‘ jinslaridan namuna olish uchun burg’ilash quvurlarini quduqdan ko‘tarish;

- quduqlarni mustahkamlovchi quvurlar va tamponajlash qorishmalari bilan mustahkamlash. Tog‘ jinslarini yemirish Mexanik, elektrik, termik, portlatish, kimyo va boshqa usullarda amalga oshiriladi. Odatda Mexanik usulda quduq turli diametrdagi jins yemiruvchi asboblar bilan parmalanadi. Statik va dinamik kuchlar ta’sirida jins yemiruvchi asboblar tog‘ jinslarini ezadi, kesadi, parchalab, maydalaydi va o‘z navbatida jins yemiruvchi asboblar ham yemiriladi. Tog‘ jinslarini maydalash butun quduq tubi yoki namuna hosil qilish lozim bo‘lsa halqa bo‘yicha yemiriladi. Maydalangan tog‘ jinslari zarrachalarini quduq tubidan tozalashning quyidagi usullari mavjud.

gidravlik - tog‘ jinsi zarrachalari yuvish qorishmasi oqimi bilan (suv, gilli qorishma, neft asosidagi, maxsus yuvish qorishmasi, polimerlar) yer ustiga chiqariladi;

pnevmatik - yemirilgan tog‘ jinslari siqilgan havo yoki gaz oqimi yordamida quduq tepasiga chiqariladi;