Muqaddima

ENERGIYA ALMASHINUVINI TASHKIL QILUVCHI QISMLAR 
Katta  yoshli  odam  organizmida  hosil  boladigan  energiya  uch  qismdan  —  asosiy 
almashinuvdan,  ovqatning  o'ziga  xos  dinamik  ta‘sirida  ajraladigan  energiyadan  va  ish 
bajarish  uchun  zarur  bo`lgan  asosiy  almashinuvga  qo'shimchadan  iborat  bo`ladi. 
Energiya almashinuvining zamini asosiy almashinuvdir. 
ASOSIY ALMASHINUV 
Odam  jismonan  va  ruhan  tinch  holatda  bolganda  (ertalab  o'rindan  turmasdan), 
nahorga,  oxirgi  marta  ovqatlangandan  keyin  12  soat  o'tgach,  komfort  xona  haroratida 
(22—2‘°C)  aniqlangan  energiya  sarfi  asosiy  almashinuv  deyiladi  Asosiy  almashinuv 
energiyasining  ko‗p  qismi  nafas  muskullari,  yurak,  jigar,  buyraklarning  uzluksiz 
ishlashiga, skelet muskullari tonusini ta‘minlashga sarflanadi. 
0‗rta  yoshdagi  (35),  o
‘
rta  bo'yli  (170  sm),  o‗rta  vaznli  (70  kg)  kishining  asosiy 
almashinuvi  1  soatda  kg  ga  1 kkal  (‗,2  kj), bir  kechayu  kunduzda  1700  kkal  (7100  kj). 
Ayollar uchun bu -miqdor 10% kamroq. 
Asosiy  almashinuvni  aniqlash  sharlaridan  ko
‘
rinib  turibdiki,  jismoniy  va  aqliy 
faoliyat, tashqi haroratning o
‘
zgarishi, ovqatlanish unga ta‘sir qilish  mumkin.