Mundarija: kirish

(Rossiyada) GOST 15467-79 standarti va Mahsulot sifatini

boshqarishning kompleks tizimi (KS UKP) va boshqa k o ‘plab

sanoati rivojlangan mamlakatlarda qabul qiblingan. Yevropa

standartlari komiteti CEN (Comite Europeen de Normalisation)

EN 29000 seriyali Yevropa normalarini uyg‘unlashtirish maq­

sadida 1987-yil ISO 9000 seriyali standartlar qabul qilishdi.

Xalqaro amaliyotda bunday holatlar k o ‘p uchrab turdi va

shuning uchun Xalqaro Standartlashtirish Tashkilotining (ISO)

komiteti 1987-yili VS 5750 asosidagi qator standartlami nashr

qildi va bu ISO 9000 standartlarini asosiy seriyasi tashkil etdi.

1987-yildan boshlab ISO 9000 seriyali standartlarini ishlab chiqish

davom etdi. Yangi ISO 9000 seriyali standartlarini ishlab chiqish

bilan bir qatorda, 1987-yil qabul qilingan asos bo‘luvchi stan­

dartlami qayta ko‘rib chiqish rejalashtirildi (4.2-rasm).

ISO 9000 standartlarini paydo boiishi quyidagi bosqichlardan

iborat:

- 1979-yilda BS 5750 nashr etildi va ISO/TC 176 komitet

tasdiqlagan;

- 1987-yilda ISO 9000 standartlari nashr etilgan;

- 1990-3dlda ISO 9000 standartlarini qayta ko‘rib chiqish

bo‘yicha Bosh rejasiga bionan 2000 ta standart qayta ko‘rab

chiqildi;

- 1994-yildagi qayta ko‘rib chiqishning I bosqichi;

- 2000-yildagi qayta ko‘rib chiqishning 11 bosqichi;

- 2008-3^1dagi qayta ko‘rib chiqishning III bosqichi.

ISO 9000 standartlari ISO ning boshqa standartlari singari

ulami dolzarbligini ta’minlash maqsadida qa)^a ko‘rib chiqiladi.

1994-yilda ISO 9001, 2, va 3 standartlari qayta ko‘rib chiqildi.

Yangidan ishlab chiqish talablami aniqlash va tushuntirish hamda

standartlami o‘zaro bogiiqligini va kuzatuvchanligini soddalash-

tirdi (4.3-rasm).

1994-yilda qayta k o ‘rib chiqish I-bosqichida standartlarga

quyidagicha o‘zgartirishlar kiritildi:

ISO 9001, ISO 9002 va ISO 9003 standartlarida;

- tuzilmasini yaxshilash (tuzilma bandlari bir xillashtirish);

- yetkazib berish zanjirida atamalarni o‘zgarishi - biroq, ISO

9004 da atamalar boshqalardan farq qilar edi;

- talablami yaxshilash; sifat bo‘yicha qoilanma talab boÜb

hisoblanadi; sifat bo‘yicha siyosat iste’molchilaming kutilmalarini

ham qamrab oladi; resurslar boshqarish, bajarish va tekshirishni

ham qamrab oladi; sifatni rejalashtirish mahsulot sifatiga sifat reja-

lari va sifat tizimini rejlashtirishni qamrab oladi; konstruksiyalami

vlidatsiyasi qo‘shilgan; texnologik qrilmalarai qoilab-quwatlash

qo‘shildi; kontrakt oldi chora-tadbirlari qo‘shildi; ISO 9002 ga

xizmat ko‘rsatish qo‘shildi; ISO 9003 ga sifat bo‘yicha ichki audit

va tuzatish harakatlari, kontraktlar tahlili, iste’molchigi

etkaziladigan mahsulotlami boshqarish qo‘shildi.

ISO 9000-1 standartida:

- sifat j arayonlarini mukammallashtirish;

- qiziquvchi tomonlar va ulami kutilmalariga urg‘u berildi;

- jarayonli konsepsiya taqdim etildi;

- sifat tizimi va mahsulot o‘zaro ajratildi.

ISO 9004-1:

- standart bir qancha qismlardan tarkib topdi;