Mundarija: Kirish i-bob. O’simliklarning haroratga moslanishi

Mavzuning dolzarbligi: Hayvonlar singari o’simliklarda ham tashqi muhit omillariga nisbatan bir qancha moslanishlar mavjud. Chunonchi ham tanqisligiga o’simliklar turlicha moslashgan bo’ladi. Bir xil o’simliklarning bargi ustki tomondan mum qavat (fikus), ikkinchi xillarda qalin tuklar (sigir quyruq) bilan qoplangan bo’ladi. Saksovulda barglar kichik “tangacha” ga aylangan. Yantoqning barglari mayda va qattiq, ko’pgina shoxchalari tikan shaklida, Kaktus, aloe, agavalar sero’t o’simliklar hisoblanadi. Ba’zi o’simliklarning vegetatsiya davri juda qisqa, masalan ayiqtovon, yaltirbosh erta bahorda o’sib, rivojlanib urug’ berishga ulguradi. Yantoq, suvoq kabi o’simliklar qurg’oqchilik paytida barglarini to’kish orqali o’z hayotini saqlaydi.
Barcha o’simliklar harorat darajalariga bo’lgan munosabatlari bo’yicha ham bir-biridan farq qiladi. Ba‘zi suv o’tlari 60-80⁰C issiqlikka ega bo’lgan buloqlarda tarqalgan. Ko’pchilik yuksak o’simliklar uchun maksimal harorat 40-50⁰C ga teng. Qishloq xo’jalik ekinlari uchun esa maksimal harorat 39-40⁰ C ga teng bo’lib, haroratning bundan orta borishi ularni shikastlaydi. O’simlikdagi barcha fiziologik, biokimyoviy jarayonlar, suvni o’zlashtirish, oziq moddalarning ildizdan bargga, murtak va mevaga, plastik moddalarning bargdan ildizga harakati tuproq hamda havo haroratiga bog’liq
Haroratning o’simliklar uchun zarur bo’lgan, minimal darajadan past bo’lishi, ularning zararlanishiga olib keladi. O’simliklarning haroratga talabchanligi o’stirish sharoitiga qarab o’zgarishi ham mumkin. Masalan, salgina muzlatilgan pomidor urug’lari odatdagi pomidor urug’lariga nisbatan ancha past haroratda una boshlaydi.
Ishning maqsad: O’simliklarning issiq va sovuq haroratga, suv, namlikga moslanishi o’rganish va amaliyotda qo’llash.
Ishning vazifalari:

• 
  O’simliklarning haroratga moslanishi haqida umumiy tushuncha
  
• 
  O’simliklarni issiqlikka chidamliligi
  
• 
  O’simliklarning sovuqqa chidamliligi
  
• 
  O’simliklarning suvga moslanishi
  
• 
  O’simliklarning namlikka moslashishi
  
• 
  Suv rejimiga munosabatiga ko’ra o’simliklarning ekologik guruhlari