Mundarija Kirish I bob. Maktabgacha yoshdagi aqli zaif bolalar bilish faoliyatining rivojlanish holatini о‘rganish

2.2. Maktabgacha yoshdagi aqli zaif bolalarning bilish jarayonining holatini о‘rganish natijalari.

Biz tadqiqot ishimizni Toshkent shahri Chilonzor tumanidagi 368- maxsus maktabgacha tarbiya muassasida о‘tkazdik.

Biz maktabgacha yoshdagi aqli zaif bolalarning idrok va xotirasini rivojlanganlik holatini о‘rgandik. Buning uchun «Kesma rasmlarni birlashtirish», «Yetishmaydigan qismlarni topish», «Nuqtalarni tо‘g‘ri qо‘yish», «Juftliklarni eslab qolish», «Uzoq muddatli xotira» kabi metodikalardan foydalandik.
Tadqiqotimizda jami 10 ta maktabgacha yoshdagi aqli zaif bolalar ishtirok etishdi. Ulardan 6 tasi о‘g‘il, 4 tasi qiz bola.
Biz bilish faoliyatini psixologiyada qо‘llaniladigan metodikalar orqali tekshirdik. Tekshirish III bosqichda olib borildi.
1-Bosqichda bolalar tarbiyalanayotgan guruh logopedlari tarbiyachi, ota onalar bilan suxbat olib bordik. Biz bolalarni rivojlanishini va xujjatlarini о‘rgandik.
2-Bosqichda Nutqi tо‘liq rivojlanmagan bolalar bilish faoliyatini turli xildagi metodikalar asosida tekshirdik.
3-Bosqichda tekshirish natijalarini jadvallarda ifodalab kerakli tavsiyalarni berdik.
Tekshirish jarayonida shu narsa ma’lum buldiki, maktabgacha yoshdagi aqli zaif bolalarning deyarli barchasida psixik jarayonlarning, xususan, idrok, diqqat xotira va tasavvurlarining rivojlanishida kamchiliklar mavjud ekan.
«Kesma rasmlarni birlashtirish» bо‘yicha topshiriqni jami 10 ta (100%) boladan 30% (3 ta) tо‘liq ravishda, 60% (6 ta) yordam asosida bajardi, 10 % (1 ta) bola esa kesma rasmlarni tо‘g‘ri birlashtira olmadi.
«Yetishmaydigan qismlarni aniqlash» da esa 10 ta (100%) boladan 50% (5 ta) topshiriqni bajara oldi, 30 %(3 ta) bola esa yо‘naltiruvchi savollardan sо‘ng yetishmaydigan qismlarni aniqladi. Bolalarning 20 % (2ta) kо‘mak bilan ham topshiriqni bajara olmadilar.
«Nuqtalarni tо‘g‘ri qо‘yish» bо‘yicha topshirig‘imizni jami 10 ta (100%) boladan 30 % (3 ta) bolalar amalga oshirdilar, 40% (4 ta) bolalar esa yordam bilan bajardilar, 30 % (3 ta) bolalar esa topshiriqni qoniqarsiz darajada bajardilar.
«Juftliklarni eslab qolish» bо‘yicha berilgan topshiriqni 60% (6 ta) bolalar mustaqil ravishda takrorlay oldilar, 40% (4 ta) bolalar esa kо‘mak bilan bajardilarar.
«Uzoq muddatli xotirani tekshirish» metodikasi bо‘yicha berilgan vazifalarni jami bolalarning (100%) 50% (5 ta) bolalar deyarli tо‘liq takrorlay oldilar, qolgan 30 % (3 ta) blalarning natijalari juda past bо‘ldi. Ular berilgan jami 12 ta sо‘zdan bor yо‘g‘i ikkita yoki uchtasini eslay oldilar, 20 % (2 ta) bolalar esa topshiriqni bajara olmadilar.