Mundarija: Kirish i-bob. Genetika faniga kirish, maqsadi, vazifalari va rivojlanish istiqbollari

Mundarija:
Kirish…………………………………………………………………………….3
I-Bob. Genetika faniga kirish, maqsadi, vazifalari va rivojlanish istiqbollari
1.1. Genetika fani haqida………………………………………………….5
1.2. Genetika fanining maqsadi va vazifalari……………………………..12
II-Bob. Genetikaning dolzarb muammolari
2.1. Genetikaning rivojlanishi va genetika fani taraqqiyotiga hissi qo’shgan olimlar……………………………………………………………………16
2.2. Genetikaning asosiy muammolari…………………………………...21
2.3. Zamonaviy genetikaning yutuqlari va muammolari…………………26
Xulosa…………………………………………………………………………..28
Foydalanilgan adabiyotlar…………………………………………………….30

Kirish
Odamlar uzoq vaqtdan beri genetikaga qiziqish bildirishgan, ammo ular har doim ham ma'lum xususiyatlarni meros qilib olish masalalarini genetika deb atamagan. Oddiy qilib aytganda, qadim zamonlardan beri odamlar nima uchun bolalar, qoida tariqasida, ota-onalariga o'xshab qolishlari bilan qiziqishgan? Va nima uchun bola to'satdan uzoq ajdodning xususiyatlarini ko'rsatishi mumkin?
Genetika (yunoncha genezis, kelib chiqish degan maʼnoni anglatadi) — Yer sayyorasida yashovchi tirik organizmlarning irsiyat va oʻzgaruvchanligi haqidagi fan.
Mavzuning dolzarbligi: Genetikaning asosiy vazifasi irsiyatning moddiy asoslari hisoblanadigan xromosoma, genlar va nuklein kislotalar (DNK, RNK) tuzilishi hamda funksiyalarini tadqiq qilish orqali organizmlar belgi va xususiyatlarining rivojlanishi va kelgusi avlodlarga oʻtishini ochib berishdan iborat. Har xil fizik va kimyoviy omillar taʼsirida organizmlarda irsiy oʻzgaruvchanlikning paydo boʻlishi va uning organizmlar evolyusiyasidagi ahamiyatini tadqiq qilish ham genetikaning vazifalari qatoriga kiradi. Madaniy oʻsimliklarning serhosil navlari, hayvonlar va mikroorganizmlarning mahsuldor zotlari va shtammlarini yaratish; irsiy kasalliklarning paydo boʻlish sabablarini oʻrganish asosida ularning oldini olish va davolash usullarini ishlab chiqish; ekologik muhitning irsiyatga salbiy taʼsir etuvchi omillarini oʻrgaiib, genofondni saqlab qolishni genetik jihatdan asoslab berish genetika tadqiqotlarining amaliy muammolarini ifodalaydi.
Genetika g'oyalari usullari inson faoliyatining tirik organizmlar bilan bog'liq barcha sohalarida qo'llaniladi. Ular tibbiyot, qishloq xo'jaligi va mikrobiologiya sanoatidagi muammolarni hal qilish uchun katta ahamiyatga ega. Inson genetikasiga qiziqishning bir qancha sabablari bor. Birinchidan, bu insonning o'zini bilish istagi. Ikkinchidan, ko'plab yuqumli kasalliklar - vabo, vabo, chechak va boshqalar mag'lubiyatga uchraganidan keyin irsiy kasalliklarning nisbiy salmog'i ortdi. Uchinchidan, mutasiyalarning tabiati va ularning irsiyatdagi ahamiyati tushunilgandan so'ng, mutasiyalar avvallari tegishli e'tibor berilmagan ekologik omillar ta'sirida yuzaga kelishi mumkinligi ma'lum bo'ldi. Radiasiya va kimyoviy moddalarning irsiyatga ta'sirini intensiv o'rganish boshlandi. Har yili kundalik hayotda, qishloq xo'jaligida, oziq-ovqat, kosmetika, farmasevtika sanoati va boshqa faoliyat sohalarida tobora ko'proq kimyoviy birikmalar qo'llaniladi, ular orasida ko'plab mutagenlar qo'llaniladi.
Har qanday tirik mavjudot hayotining barcha bosqichlari, shu jumladan odamlar uchun ham muhimdir. Ularning barchasi asl tirik organizmning siklik ko'payishiga qadar qaynaydi. Va bu siklik ko'payish jarayoni taxminan 4 milliard yil oldin boshlangan.