KOSMETIKA tushunchasi so`zma -so`z “bezatish tajribasiga ega” degan ma`noni anglatadi. Bu so`z Yunonistonda kelib chiqqan va 19-asr o`rtalarida Fransiya poytaxtida Xalqaro ko`rgazmada, parfyum namunalari taqdim etilgan.
Parfyumeriya-kosmetika sanoati-atir sovun, efir moyi, sintetik hushbo`y moddalar ishlab chiqaradigan sanoat tarmog`i.
Sharq mamlakatlarida atir, mushk, surma, mushk-anbar, upa-elik kabi mahsulotlarni tayyorlash qadimda yo`lga qo`yilgan. Ulardan xotin-qizlar, erkaklar pardoz-andoz va gigiyena vositasi tarzida keng foydalanganlar.
Parfyumeriya- kosmetika sanoat tarmog`I tarzida 17-asr oxirida Fransiyada, keyinchalik Italiya, Buyuk Britaniya va boshqa davlatlarda paydo bo`lgan.
O`zbekistondagi korxonlarda odekolon(xushbo`y suvlar), sovg`a yig`malari, upa, tish poroshogi, gigiyenik va profilaktiktish pastalari, krem, loson, shampun va boshqa kosmetik mahsulotlar ishlab chiqariladi.
* Tarmoqdagi eng yirik korxona Toshkent parfyumeriya fabrikasi asosida tashkil qilingan. Fabrika dastlab bir xil flakonlarda odekolon, qog`oz paketlarda upa va tish poroshogi ishlab chiqargan. Korxona 120 dona parfyumeriya- kosmetika mahsulotlari ishlab chiqardi. 1985-yilda fabrika “Lola” parfyumeriya –kosmetika fabrikasi deb nomlandi.
* 90-yillardan boshlab O`zbekistonda parfyumeriya-kosmetika sanoatining ayrim korxonalari hususiylashtirildi yoki mahalliy hokimiyat organlari tasarrufiga o`tkazildi.
* 1997-yil martda “Lola upa” korxonasi ochiq turdagi aksiyadolik jamiyatiga aylantirildi. 2001-yildan Toshkent shahrida Rossiyadagi “Kalina” konsernining sho`ba korxonasi- “Palladavostok” faoliyat olib boradi.
Ommaviy kosmetik kompaniyalar.
Shisheido-asosan sochni parvarish qilish uchun mo`ljallangan mahsulotlarni ishlab chiqaradigan yirik yapon kompaniyasidir. Bu dunyodagi mashhur kosmetik kompaniyalardan biridir.
1872-yilda asos solingan, 2012 yilda uning 140 yilligi nishonlandi. Bu Yaponiyaning eng yirik kosmetik kompaniyasi. Shisheido brendi qiymati 2,9 milliard dollarni tashkil etadi.
ESTEE LAUDER- mashhur amerikalik parfyumeriya va kosmetika ishlab chiqaruvchisi. Kompaniyaning bosh qarorgohi Nyu-York shahrining Manxetten markazida joylashgan. Kompaniya 1946 yilda Estee Lauder va eriJozef Lauder tomonidan tashkil etilgan. Estee Lauder brendi narxi taxminan 3,7 milliard dollarni tashkil etadi.
DOVE – hozirgi kunda Uniliver kompaniyasiga tgishli mashhur kosmetik brenddir. Dove mahsulotlari ayollar va erkaklar uchun mo`ljallangan va 80 dan ortiq mamlakatlarda mavjud.
LANCOME
LANCOME – 1935yil boshlarida Armand Petitjean tomonidan tashkil etilgan fransuz qimmatbaho brendi. U 1964 yildan buyon “L`Oreal” kompaniyasiga tegishli. Bu qimmatbaho teri mahsulotlari, parfyumeriya va kosmetika mahsulotlari ishlab chiqaruvchi yirik korxona. LANCOME brendining qiymati 5,1 milliard dollarrni tashkil etadi.
NIVEA
NIVEA- asosan tana parvarishi mahsulotlari bo`yicha ixtisoslashgan kosmetik brenddir. Nemis kompaniyasi Beiersdorf AG kompaniyasining sanoati gigantiga mansub. Tovar nomi lotincha “Niveus/Nivea/niveum” so`zidan kelib chiqadi, bu “ qor-oq” degan ma`noni anglatadi.
NEUTROGENA
NEUTROGENA- kosmetika va teri va parfyumeriya mahsulotlarini ishlab chiqaruvchi Amerika brendi. Mahsulotlari 70dan ortiq mamlakatda mavjud. Kompaniya 1930yilda tashkil etilgan va dastlab Natone deb atalgan, ammo 1962yilda NEUTROGENA Corporation deb o`zgartirildi. Ushbu brendning qiymati taxminan 6,2 milliard ollarni tashkil etadi.
AVON
Avon- to`g`ridan –to`g`ri sotish tamoyillari asosida faoliyat yurituvchi Amerika kosmetik kompaniyasi. 1886 yila Devid X.K. McConnell tomonidan asos solingan. Ularning mahsulotlari 140 dan ortiq mamlakatlarda tarqatilmoqda. Avon brendi qiymati 7,9 milliard dollarni tashkil etadi.
L`Oreal- 1909 yilda fransiyalik kimyogar Eugene Shuller tomonidan tomonidan tashkil etilgan fransuz kosmetik kompaniyasi. Dunyoning eng yirik kosmetika kompaniyasidir. Bosh ofisi, Paris shtati, Saint- Seine bo`limi shaharchasida joylashgan.
NATURA SIBERICA
NATURA SIBERICA-2012 yilda ochilgan va Rossiyada tabiiy kosmetika ishlab chiqaradigan vakil. Ushbu brendning kosmetikasi maksimal miqdordagi tabiiy moddalarni va minimal sintetik sumkani o`z ichiga oladi. Ushbu brendning afzalligi shundaki, uning bahosi g`arbiy hamkasblariga qaraganda ancha past.
L`OCCITANE
L`OCCITANE-1976 yildan buyon kompaniya mahsuloti Fransiyaning Provence shahrida ishlab chiqariladi. Kompaniya vakillari doimiy ravishda xayriya tadbirlarida ishtirok etadilar va turli mamlakatdagi ayollarni qo`llab-quvvatlaydilar. Kasalliklarga qarshi kurashadilar hamda yo`qolib borayotgan an`analarga rioya etishda yordam beredilar.Kompaniya asoschisi Olivin Bossant hisoblanadi.
