Mundarija kiri sh

2.2. TAJRIBA - SINOV NATIJALARI
Katta guruh Maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni umuminsoniy qadriyatlarni singdirishda tarbiyalashda har bir fanda o‘tilayotgan mashg‘ulot mavzularining ahamiyati benihoyat katta ekanligi bilan tanishdik. Endi biz katta guruhlardagi turli fanlardan o‘tiladigan ayrim mashg‘ulot mavzulariga to‘xtalib, buni amalda guvohi bo‘lamiz.
Maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni umuminsoniy qadriyatlar asosida tarbiyalashda o‘qish, ona tili, odobnoma tarbiyalash mashg‘ulotlari o‘z mazmun va mohiyatiga ko‘ra kuchli tarbiyalanuvchilarda aniqlash vositalaridan sanaladi. Ushbu fanlar mashg‘ulot mavzulari, Vatanni madh etuvchi, do‘stlik, to‘g‘rilik, halollik, jasurlik, mardlik, ezgulik singari g‘oyalarni ilgari suruvchi o‘quv materiallariga boydir. Undagi ertak, doston, hikoya, rivoyat, maqol, topshiriq, she’r, badiiy asar materiallari, matnlarda kishining insoniy fazilatlari yuksaklarga ko‘tarilib, salbiy fazilatlar esa qoralanadi. Tarbiyachi bolalarning badiiy qahromonlar ijobiy fazilatlaridan namuna olishlari, salbiy fazilatlaridan esa nafratlanishlari, ularni qarashlarini chuqur tushunib yetishlari uchun barcha milliy Maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarning qiziqish va qobiliyatlari usullaridan foydalanishi kerak.
Mashg‘ulotidan «Salomlashish odobi» mavzusida bir soatlik mashg‘ulot reja-ishlanmasidan namuna.
Mashg‘ulot O‘zbekiston madhiyasi bilan boshlanadi. Tarbiyalanuvchilar bilan siyosiy savol-javoblar o‘tkaziladi:
O‘zbekiston qachon mustaqil bo‘ldi?
Madhiya, gerb, bayroqni ta’riflab bering.
Vatan haqida she’rlar ayting.
Konstitutsiya qachon qabul qilingan?
Konstitutsiya moddalaridan ayting.
Yangi mavzu: Salomlashish odobi.
Mavzu asosida ma’ruza o‘qiladi.
Salomlashib yurish - har insonga qarz ham farz. Salom berish - islom dinida ham sunnat hisoblanadi.
«Assalomu alaykum» so‘zi arabcha so‘zdan olingan bo‘lib, «Men sizga tinchlik, sog‘lik-salomatlik tilayman» degan ma’noni bildiradi.
Bu so‘zni to‘g‘ri ayta olish, to‘g‘ri talaffuz qilish zarur. Kichik yoshdagi tarbiyalanuvchilarga, salom berish odobi haqida tushuncha berish uchun ham, ertaklardan, maqollardan namunalar keltirishimiz mumkin.
Salom berish ertaklarda ham yaxshiliklar keltirishini bilamiz. Masalan, «Kenja botir» ertagida Kenja botir yalmog‘izga duch keladi!
Assalomu alaykum onajon deydi.
Gar saloming bo‘lmasa, ikki yamlab bir yutar edim - deydi yalmog‘iz.
Yalmog‘iz qanday inson ekanligini ham bilamiz. Lekin keyinchalik u Kenja botirga yordam berdi.
Salom haqida she’rlar, qo‘shiqlar, sahna ko‘rinishlar ijro etiladi. Tarbiyalanuvchilar she’rlar va qo‘shiqlar aytib, sahna ko‘rinishlarida har xil obrazlarni ijro etib o‘z qobiliyatlarini rivojlantiradilar.
Mashg‘ulot yakunida salom haqida rivoyatlar, hadislar va maqollar aytadilar.
Mashg‘ulotlarining muntazam ravishda o‘qitib borilishi maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarning odob-axloqi, qiziqish va qobiliyatlari rivojlanishiga katta yordam beradi. Tarbiyachi tarbiyachilar uchun Maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni Maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarning qiziqish va qobiliyatlarilash, ularning ongini o‘stirish, komil inson qilib yetishtirish juda ham katta mas’uliyat yuklaydi.
Mashg‘ulotlar tarbiyalanuvchilarga turli qiziqish va qobiliyatlarni yoritib beradi va ularga odob-axloqdan chuqur bilim beradi.
Tarbiyalanuvchilar uchun mashg‘uloti juda ham katta ahamiyatga ega. Tarbiyalanuvchilar bu mashg‘ulotga katta qiziqish bilan intiladilar, uni chuqur o‘rganadilar.