Mundarija: I. Kirish

NEFT FRAKSIYALARI

Ma’lumki, neft, gaz va kondensatlar har xil tuzilishga egauglevodorodlarning murakkab aralashmalaridan iborat bo‘lib. tarkibi.asosan. uglerod, vodorod birikmalaridan, shuningdek, ko'p sonli geteroorganik birikmalardan tarkib topgan.Tabiiyki bunday aralashmani individual ho!da to'liq ajratib olish imkoni yo‘q. Ammo bu holat neft xomashyosining texnik xarakteristikasi uchun ham, uni sanoatda qo'llashda talab etilmaydi.Neftning muhim ko'rsatkichi - bu uning fraksion tarkibidir.Fra к si on tarkib laboratoriya sharoitida haydash yo’li bilan haroratnidoimiy oshirgan holda, neft qismlarini fraksiyalarga ajratib aniqlanadi.Fraksiyalar qaynash harorati bilan bir-biridan farq qilib, har bir fraksiyaboshlang'ich va oxirgi qaynash harorati bilan xarakterLanadi.Sanoatda neftni laboratoriya sharoitidagiga o'xshash doimiy harorat oshirish bilan emas balki bir marta qizdirish yo'li bilan, ya'ni rektifikatsiya usuli bilan haydab fraksiyalarga ajratib olinadi.Rektifikatsiya usulida 350 °C gacha oddiy atmosfera bosimi ostida haydab ajratib olingan fraksiyalar - tiniq distiliatlar deb nomlanadi.Rektifikatsiya natijasida quyidagi fraksiyalar olinadi:

- uglevodorodli gazlar yoki suyultirilgan gaz (C 4 ,);

- 30 - 195 °C - benzin fraksiyasi: aviatsiya va avtomobil benzinlari;

- 140—180 °C — ligroin fraksiyasi (og'ir neftda);

- 140 - 220 °C ( 180-240 l1C ) - kerosin fraksiyasi;

-180 - 350 °C ( 2 2 0 - 350 °C. 2 2 0 - 350 °C) - dizel yoqilg'isi (yengil

gazoyl. solyar distillati),

Tiniq distiliatlar ajratib oligandan keyingi qoldiq (350 "C dan yuqori

haroratda qaynovchi fraksiya) mazut deb nomlanadi. Маzut vakuumda

haydaladi va quyidagi fraksiyalar olinadi:

Yoqilg'i olish uchun:

- 350 - 500 °C - vakuum gazoyli (vakuum distiIlati);

- 500 °C va undan yuqori °C - vakuum qoldig'i (gudron).

Moylar olish uchun:

-300 — 400 °C (3 5 0 -4 2 0 °C )-y e n g il moy fraksiyasi (transformator