Muhammad yusuf she’rlarida jins tushunchasini ifodalovchi birliklar poetikasi

Maqollar tahlili:

1. 
   Oshiqlik ikki xil tushuncha. Ko‘pchilik esa buni farqlay olmaydi. Eng birinchi Ollohga boʻlgan ishq va ikkinchi oʻrinda u yaratgan, uning aksi bilan yaralganga boʻlgan ishqdir. Ishq yoʻliga kirgan inson oʻz jonini oʻylamaydi, bu yoʻlda qancha qiyinchilik boʻlsa ham uni bosib oʻtadi.
   
2. 
   Har bir inson yaralibdiki, uning taqdiri ham oʻzi bilan bitilgan boʻladi. Undan hech qachon qochib qutilib boʻlmaydi. Xalqimiz ham taqdirning Alloh tomonidan yaratilgani va uni o‘zgartirib bo‘lmasligini aytishgan. “Chunki boʻlsa bizga ul mavo nasib, boshimizga harna kelsa yo nasib” [1.105-bet] – deydi buyuk shoirimiz Alisher Navoiy.
   
3. 
   Qoʻyni agar oy-yillar davomida choʻpon asramasa, ular och boʻriga yem boʻladi. Har bir ishda adolatli va oqil boshliq kerak. Eng muhimi, hukmdor adolatli bo‘lishi lozim. Butun xalq hayoti ularning tinch va osuda turmushi ortida podshohlarning oqilona siyosati yotadi. Adolatli hukmdori bo‘lmagan mamlakat vaqt o‘tib zavolga yuz tutadi.
   
4. 
   Bu dunyoda har bir kishi yaxshilik qilishi, oʻzgalarni xojatini chiqarishga harakat qilishi lozim. Bu yaxshilikning javobi, albatta, oʻzingga qaytadi. Afsuski, yomonlikni xush koʻruvchi, oʻzgalarga yomonlik tilovchi odamlar ham bor. Bu dunyoda kimga yomonlik qilsang yoki tilasang bu dunyoda qaytmasa, u dunyoda, albatta, oʻzingga sen qilgan yomonlikdan ziyoda boʻlib qaytadi. Shuning uchun yomonlik qilishdan saqlanish nafaqat oʻzgalar uchun, balki oʻzingning oxirating uchun ham foydalidir.
   

Dostonda qoʻllangan paremalar bugungi kundagi zamonaviy tilshunoslik uchun ham ahamiyatlidir.
Adabiyotlar:

1. 
   A.Navoiy. MAT yigirma tomlik. XII tom. Lison ut-tayr. Fan , -T,1996.
   
2. 
   A.Navoiy. Lison ut-tayr. Nasriy bayoni www.ziyouz.com kutubxonasi
   
3. 
   T.Mirzayev, A. Musoqulov, B.Sarimsoqov. Sharq nashriyoti, -T,2005.
   
4. 
   Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi. -T, 2000-2005.
   
5. 
   Sh.Shomaqsudov.Sh.Shorahmedov .Hikmatnoma.-Toshkent,1990 y.
   
6. 
   G‘. Abdurahmonov. O‘zbek tili grammatikasi. -Toshkent,1996.