Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti jamolov narzullo fayzullo o`G`LI

8-rasm. Jadval strukturasiga misol.

NTC Hosting taklif qiladigan barcha veb-xosting rejalari MySQL-ning xostingini ham ta’minlaydi. Ma’lumotlar bazalari va saqlash kvotalarining aniq soni siz foydalanishni tanlagan paketlar turiga bog‘liq. Har bir reja bilan siz MySQL boshqaruv interfeysiga kirish huquqiga ega bo‘lasiz, u erda siz ma’lumotlar bazalarini yaratishingiz, tahrirlashingiz va o‘chirib tashlashingiz va phpMyAdmin interfeysi orqali ularning tarkibini to‘liq nazorat qilishingiz mumkin bo‘ladi.

Agar siz istalgan vaqtda qo‘shimcha skriptlarni o‘rnatish uchun qo‘shimcha ma’lumotlar bazasini talab qilsangiz yoki web-saytingiz shunchalik ko‘payganligi sababli, mavjud bo‘lganlar etarli bo‘lmasa, qo‘shimcha xizmatlarni qo‘shish / yangilash havolasini bosish orqali har doim qo‘shimcha ma’lumotlar bazalarini sotib olishingiz mumkin. Web-xostingni boshqarish panelini tanlang yoki yanada batafsil rejaga o‘ting.

9-rasm. Bosh oyna, baza yaratish oynasi.

Kompyuterimizga MySQL ning biror muhitini o‘rnatamiz. Brouzer yordamida ishlatamiz. Brouzerni ochib http://localhost/Tools/phpMyAdmindeb yozamiz. U bizga quyidagi oynani hosil qiladi (agar server ishlayotgan bo‘lsa).

MySQL ma’lumotlar bazasiga “root’’ foydalanuvchisi nomidan kiramiz. Ushbu foydalanuvchi parolsiz bo‘ladi. Bu oynada biz yangi baza yaratishimiz mumkin (9-rasm).

10-rasm. Baza hosil qilish.

Ushbu oynada biz bazamizni nomini kiritamiz va shirift kadirovkasi bilan. Shundan so‘ng ‘‘create’’ ni bosamiz va quyidagi oyna ochiladi (10-rasm). Baza hosil qilishni boshqacha usuli ham bor, bu SQL so‘rov yordamida. Unda quyidagicha amalga oshirishimiz mumkin. CREATE DATABASE uzb_qq;

11-rasm. Jadval yaratish.

Jadvalimiz nomini va ustunlari sonini kiritamiz (11-rasm). Jadval ma’lumotlar bazasini asosiy elementi bo‘lib hisoblanishini barcha bazadan habari bor inson biladi. Jadval hosil qilish uchun faqatgina bitta emas balki, ko‘plab usullar ham bor ekanligini ta’kidlab o‘tish joiz.

12-rasm. Jadval nomini kiritish.

Jadval hosil qilganimizdan so‘ng uning maydonlarini quyidagicha to‘ldiramiz (12-rasm). phpMyAdmin ning afzalliklaridan biri bu – qulay interfeys.

13-rasm. Jadval ustunlarini to‘ldirish.
Jadval attributlarini to‘ldirishning boshqa usuli ham bor bu SQL so‘rov yordamida amalga oshiriladi. Bunda Insert Intofunksiyasidan foydalaniladi.



14-rasm. Baza strukturasi.

Bazaning umuniy tuzilishini yuqoridagi rasmda keltirilgan. Bunda dazamizdagi jadvallarni ko‘ramiz.

15-rasm. Hosil bo‘lgan jadval strukturasi.

Har bir jadvalning o‘ziga hos bo‘lgan strukturasi bor. Unda har bir atributlarning hususiyatlari keltiriladi (15-rasm). Ya’ni, atributning nomi, turi (uzunligi), boshlang‘ich holda qiymatlanishi, qo‘shimcha va holatlar. Holatlarda uni o‘zgartirish, olib tashlash, indexlash, unikallash, kalit o‘rnatish imkoniyatlani ko‘rishimiz mumkin.

16-rasm. Jadval attributlarini to‘ldirish.

Jadval ma’lumotlarini yuqorudagi tartibda to‘ldirishimiz mumkin (16-rasm). Bundan tashqari biz uni ya’niki, maydonlarni SQL so‘rov yordamida ham kirita olamiz.

17-rasm. Jadval attributlarini ko‘rish.
Jadvalni tanlab uning ichidagi ma’lumotlarni ko‘rish. Ya’ni unda qancha o‘zgaruvchi ustun va satrlarni ko‘rishimiz mumkin (17-rasm).