Муаммолари республика илмий-амалий конференцияси материаллари

1-Figure. Chromatogram of cumin seed oil 

---

281 
 
1-Table 
The amount of fatty acids in cumin seed oil 
№ 
Name of acid 
Carbon/double 
bond 
Retentio
n Time 
[min] 
Area 
[pA*s] 
Width 
min 
Area 
% 
1 
Capric 
C10:0 
13.314 
13.28628 
0.0590 
0.02 
2 
Lauric 
C12:0 
19.593 
711.43982 
0.0611 
1.07 
3 
Myristoleic 
C14:1 
23.461 
31.01056 
0.0544 
0.047 
4 
Myristic 
C14:0 
25.827 
66.59896 
0.0413 
0.1 
5 
Pentadecyclic acid 
C15:0 
27.697 
18.55127 
0.0546 
0.028 
6 
Pentadecenoic acid 
C15:1 
27.960 
11.49315 
0.0609 
0.017 
7 
Palmitoleic 
C16:1 
28.934 
313.07925 
0.1610 
0.47 
8 
Palmitic 
C16:0 
29.641 
4112.74951 
0.0780 
6.23 
9 
Margaric 
C17:0 
30.545 
15.79979 
0.0388 
0.023 
10 
Cis-10 heptadecanoic 
C17:1 
30.712 
61.01403 
0.0392 
0.09 
11 
γ-Linolenic 
C18:3 
32.312 
17.76347 
0.0719 
0.026 
12 
α-Linolenic 
C18:3 
32.509 
11.45668 
0.0592 
0.017 
13 
Linolaidatic (trans) 
C18:2 
33.529 
4.02283 
0.0358 
0.006 
14 
Linolec (cis) 
C18:2
34.158 
8089.92139 
0.1899 
12.3 
15 
Oleic (cis) 
C18:1 
34.248 
236.14201 
0.0527 
0.4 
16 
Stearic 
C18:0 
35.828 
5.09300e4 
0.1913 
77.2 
17 
Eladeic (trans) 
C18:1 
35.986 
326.47864 
0.0523 
0.49 
18 
Arachidic 
C20:0 
36.816 
14.36384 
0.0483 
0.02 
19 
Gadoleic (cis) 
C20:1 
36.867 
10.15287 
0.0395 
0.0153 
20 
Eicosadienoic 
C20:2 
36.970 
125.96262 
0.0416 
0.19 
21 
Eicosatrionic cis-8-11-
14 
C20:3 cis-8-11-14 
39.182 
170.31168 
0.0548 
0.3 
22 
Eicosatrionic cis-11-
14-17 
C20:3 cis-11-14-17 
40.343 
35.97173 
0.0491 
0.054 
23 
Arachidonic cis-5-8-
11-14 
C20:4 cis-5-8-11-
14 
40.961 
16.36656 
0.0570 
0.0247 
24 
Heneicosyclic
C21:0 
37.191 
107.22236 
0.0563 
0.2 
25 
Docosanoic 
C22:0 
38.575 
46.62016 
0.0475 
0.07 
26 
Tricosanoic 
C23:0 
40.748 
13.13941 
0.0677 
0.0199 
27 
Lignoceric 
C24:0 
43.057 
71.24704 
0.0675 
0.107 
28 
Nervonic cis-4-7-10-
13-16-19 
C24:1 cis-4-7-10-
13-16-19 
44.576 
94.16828 
0.0697 
0.142 
Total 
100% 
Conclusion, based on the results obtained by gas chromatography, it can be 
concluded that the fatty acids in the sedan seed were determined and the highest 
amounts were found to be palmitin, linoleic and stearin acids, with a percentage of 
6.23%, 12.3% and 77.2% respectively. 
References 
1. Hoekman SK, Gertler A, Broch A, Robbins C. Investigation of biodistillates as potential 
blendstocks for transportation fuels. Report no. CRC AVFL-17 Final Report; 2009. 

---

282 
2. Kent Hoekmana, Amber Brocha, Curtis Robbins, Eric Ceniceros, Mani Natarajan. Review 
of biodiesel composition, properties, and specifications S. Report No 16 (2012) 143-169. Elsevier. 
 
FTALOSIYANINLAR VA ULARNING FUNKTSIONAL HOSILALARIGA 
FIZIK-KIMYOVIY YONDASHUVLAR 
Sodiqov S.H., Beknazarov.H.S.
TKTITI
[e-mail] 
 
Organik pigmentlar tijoratda katta hajmlarda ishlab chiqariladi. Ular sanoatning 
koʻplab tarmoqlarida plastmassa buyumlar, toʻqimachilik, sun’iy charm, kauchuk 
buyumlarni oʻyash, barcha turdagi boʻyoqlarni ishlab chiqarish uchun faol 
qoʻllaniladi. Organik pigmentlarning bir nechta, ammo juda mashhur turlaridan biri 
bu ftalosiyanin pigmentlari guruhidir. Ushbu turdagi pigment kuch standarti 
hisoblanadi, chunki u turli xil sharoit va muhitda oʻzining fizik va kimyoviy 
xususiyatlarini saqlab qoladi. 
Dunyoda ishlab chiqariladigan ftalotsianinlar miqdorining 90% dan ortigʻi 
(yiliga 80 ming tonnadan ortiq) rang beruvchi moddalar pigmentlar va boʻyoqlar 
sifatida ishlatiladi.Taxminan 40% - rangli bosmaxonalarda, 30% - boʻyoq va laklarda, 
20% - plastmassalarni oʻyash uchun, 10% - boshqa kom-pozitsiyalarda ishlatiladi. 
Ftalotsianin hosilalari jahonda mavjud boʻlgan sintetik organik pigmentlarning 
taxminan 25% ini tashkil etadi [1]. 
Ftalotsianin pigmentlarni qoʻllovchi turli sohalar asosiy molekulalar 
strukturasini oʻzgartirishga yondashuvlar ishlab chiqish zarurligini aniqladilar. Ular 
hosil qilgan zarrachalarni turli funksional qismlarini ftalotsianinning tarkibiga yoki 
sirtiga kiritish imkoniyatini oʻrgandilar. Ftalotsianin molekulalarining tuzilishi 
(atrofdagi koordinatsion markaz va reaktiv fragmentlarining mavjudligi) uning 
kimyoviy modifikatsiyada katta oʻzgarishini ta’minlaydi (1-rasm): a) benzol 
halqalariga oʻrin bosuvchi moddalarni kiritish; b) benzol fragmentlarini, shu 
jumladan geteroaromatik birikmalarni almashtirish yoki bekor qilish; c) markaziy 
ionni oʻzgartirib turli xil geometriyalarning 
molekular guruhlari va 
ekstrakomplekslarini olish [2]. 
Bugungi kunda organik boʻyoqlar mamlakatimizda ishlab chiqarilmaydi va 
asosan boshqa mamlakatlardan keltiriladi. Shu bilan birga, mamlakatimizda ushbu 
boʻyoqlarni ishlab chiqarishni tashkil etish, birinchidan, boʻyoqlar importini 
qisqartirish, ikkinchidan, paxta sellyuloza, poliakrilonitril, ipakni oʻyash uchun eng 
qulay boʻlgan organik boʻyoqlarning xossalarini oshirish va yaxshilash imkonini 
beradi [3].