|
Білікті мемлекеттік аппаратты қалыптастыруға бағытталған
мемлекеттік қызметшілерді іріктеудің қазіргі жағдайы
Тулешова Айдана Мажитовна, магистрант
Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясы (Нұр-Сұлтан, Қазақстан)
Бұл мақалада Қазақстан Республикасында мемлекеттік қызметке қабылдау кезіндегі кәсіби іріктеу механизмдері қарасты-
рылған. Мақаланың мақсаты — кадрларды іріктеу кезінде процесстерді және бағалау әдістерін кешенді авторлық зерттеу және
шетелдік тәжірибемен салыстыру.
Кілт сөздер
: мемлекеттік қызмет, кәсіби іріктеу, рекрутинг, персонал.
«Молодой учёный»
.
№ 11 (353)
.
Март 2021 г.
256
Молодой ученый Қазақстан
Текущее состояние отбора государственных служащих,
направленного на формирование квалифицированного
государственного аппарата
Тулешова Айдана Мажитовна, магистрант
Академия государственного управления при Президенте Республики Казахстан (г. Нур-Султан, Казахстан)
В данной статье рассмотрены механизмы профессионального отбора при приеме на государственную службу в Республике Ка-
захстан. Целью статьи является комплексное авторское исследование процессов и методов оценки при подборе кадров и сравнение
с зарубежным опытом.
Ключевые слова:
государственная служба, профессиональный отбор, рекрутинг, персонал.
М
емлекеттік қызметшілерді кәсіби іріктеу — мемле-
кеттік басқару үрдісіндегі маңызды функциялардың
бірі болып табылады. Іріктеу функциясы мемлекеттік қыз-
метшілердің сапалы құрамын жоспарлаудан құралған кадр-
ларды тарту, бейімдеу, мансапты дамыту т.б процесстерінен
тұрады.
Мемлекеттік қызмет өзге қызмет түрлерінен норма-
тивтік-әдістемелік сипатымен ерекшеленгендіктен заңның
үстемдігі негізінде құралады. Сондықтан, мемлекеттік қыз-
метшілерді іріктеу нақты және ұйымдасқан жүйені қажет етеді.
Мемлекеттік органның басшылары және персоналды басқару
қызметі (кадр қызметі) мемлекеттік қызметке үміткерлерді
іріктеу барысында Қазақстан Республикасының заңнамасына
бағытталуы керек.
Еліміз тәуелсіздік алғалы бері оның алдындағы басым мін-
деттерінің бірі — кәсіби мемлекеттік аппарат құру болып та-
былады. Еліміздегі мемлекеттік қызметте жүргізілген бірқатар
реформалардың нәтижесінде мемлекеттік қызметке іріктеу
процесстері жетілдіруден өтті. Бүгінгі таңда, Қазақстан Респу-
бликасының «Мемлекеттік қызмет туралы» Заңының 15-ба-
бына және Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері
және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі Төраға-
сының 2017 жылғы 21 ақпандағы «Мемлекеттік әкімшілік ла-
уазымға орналасудың кейбір мәселелері туралы»№ 40 бұй-
рығына сәйкес мемлекеттік әкімшілік лаузымға орналасу
конкурстық негізде жүзеге асырылады және үш сатылы жүй-
еден құралған.
Конкурс мемлекеттік қызметке орналасуға үміткерлердің
кәсіби деңгейін, олардың лауазымға орналасуға қойылатын
белгіленген біліктілік талаптарына сәйкестігін бағалаудан
тұрады.
Конкурс кадрлық технология ретінде ұйымдағы бос жұмыс
орындарын сапалы кадрлармен қамтамасыз етудің, адамның
кәсіби мүмкіндіктерін жүзеге асырудың шарттары мен құрал-
дарымен мәселені шешудің тәсілі болып табылады.
Конкурс келесі кезеңдерден тұрады:
− Конкурс өткізу туралы хабарландыруды жариялау;
− Конкурсқа қатысушы үміткерлерден құжаттарды қа-
былдау;
− Конкурсқа қатысушы үміткерлердің құжаттарын қарау;
− Мемлекеттік органның конкурстық комиссияның үміт-
керлермен өткізілетін әңгімелесуі;
− Конкурстық комиссия қорытындысы және қызметшіні
тағайындау.
Әрбір ұйымның нәтижелі жұмыс істеуі үшін оны білікті
қызметкерлермен қамтамасыз етілуі бірінші кезекте болуы
маңызды. Кәсіби қызметші — белгілі білім деңгейі, құзырет-
тері, кәсіби дәрежесі бар тұлға. Мұндай қызметшілер еңбек на-
рығында аз және осы жағдайды ескере отырып ұйымдардың
басшылары мұндай қызметкерлерді стратегиялық маңызды
лауазымдарға тағайындау үшін іріктеуге тырысады. Аталған
мәселе персоналды кәсіби іріктеудің арқасында шешімін та-
бады.
Кәсіби іріктеу — белгілі бір лауазымға ұсынылған кандидат-
тардың ішінен, өздеріне жүктелген міндеттерді тиімді орын-
дауды қамтамасыз етуге қабілетті адамдарды практикалық
іріктеу процессі болып табылады.
Кәсіби іріктеу ұйымның нәтижелі әрі сапалы қызметіне әсер
ететін HR саласының негізгі бағыттарының бірі болып сана-
лады.
Жоғары деңгейде жүзеге асырылған кәсіби іріктеу ұйымда
еңбек өнімділігін, ұжымдық күшін, корпоративтік мәдени-
етін арттыруға көмектеседі. Қызметкерлерді сапасыз іріктеу
стратегиялық міндеттердің орындалмауына, мерзімдердің
бұзылуына немесе бизнес-процестеріндегі ақауларға әкелуі
мүмкін.
Бәсекелестік заманда білікті кадрларды таңдау үшін жиі
қолданылатын технологияларға мыналар жатады:
Скринингтік технологиялар.
Классикалық рекрутинг.
Тікелей іздеу.
Бірінші технология іріктеудің ең арзан және сапасыз түрін
ұсынады. Бұл жағдайда болашақ қызметкерлердің мотиваци-
ясына, сапасына және басқа психологиялық компоненттеріне
талдау жүргізілмейді. Скринингтің орташа мерзімі 1-ден 10
күнге дейінгі уақытты құрайды.
Бұл технология келесі жағдайларда қолданылады:
− жаппай іріктеу кезінде;
− кейбір кеңсе қызметкерлерін;
− жұмыс тәжірибесі аз мамандарды;
− біліктілігі жеткіліксіз жұмысшыларды іздеген кезде.
Скрининг келесі санаттардан құралады:
Ағымдағы бос жұмыс орындарын, түскен өтінімдерді және
қызметкерге қойылатын талаптардың арақатынасын талдау.
“Young Scientist”
Do'stlaringiz bilan baham: |
