Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

6.9. Mahsulot hajmiga ta’sir etuvchi mehnat omillari tahlili
Bugungi raqobatdosh iqtisodiyotda korxonalarning mahsulot ishlab chiqarish hajmlarini o‘zgarishiga bir qator omillar ta’sir ko‘rsatadi.
Mahsulot hajmiga ta’sir etuvchi omillarni shartli ravishda to‘rtta guruhga ajratish mumkin:

• 
  mehnat predmetlari;
  
• 
  mehnat vositalari; • mehnat omillari;
  
• 
  tadbirkorlik.
  

Mazkur omillar tarkibida asosiy o‘rinni mehnat omillari tashkil etadi. Shu sababli ham mehnat omillarini tahlil qilib borish bugungi kunning dolzarb vazifalaridan hisoblanadi.
Mahsulot hajmiga quyidagi mehnat omillari ta’sir etadi.

• 
  ishchilar sonini o‘zgarishi.
  
• 
  bir ishchini yil davomida ishlagan kishi-kunlarini o‘zgarishi.
  
• 
  ish kuni davomiyligini o‘zgarishi.
  
• 
  ishchini 1 soatlik ish unumini o‘zgarishi.
  

Bu mehnat omillarini mahsulot hajmiga bo‘lgan ta’sirini zanjirli bog‘lanish, foizlar farq usullari orqali aniqlash mumkin.
60-jadval Mehnat omillarini mahsulot hajmiga ta’siri tahlili
(foizlarni farq usuli orqali aniqlash)

Ko‘rsatkichlar	Rejaning bajarilishi, (%)	Foizlarning farqi, (+,-)	Hisob- kitoblar	O‘zgarish sababi
1. Ishchilar sonining o‘zgarishi	99,01	-0,99	2198763 * (-0,99)\100 -21767,7	Ishchilar sonini kamayishi
2. Jami ishlangan kishi kunlarining o‘zgarishi	95,81	-3,2	2198763 * (-3,2)\100 -70360,4	Yo‘qotilgan ish kunlari
3. Jami ishlangan kishi soatlarining o‘zgarishi	95,82	+0,01	2198763 * (+0,01)\100 +219,9	Ish kuni davomiyligini uzayishi
4. Mahsulot hajmi (bir soatlik ish unumining o‘zgarishi)	116,15	+20,33	2198763 * (+20,33)\100 +447008,5	1 soatlik ish unumini ortishi