Moliyaviy menejment pv doc

 
 
 
8.2-chizma.
 Korxonalarda restrukturizatsiya jarayonlari. 
2. 
Mavjud foydalanilmayotgan quvvatlarini tarkibiy o‘zgartirish.
Mahsulot ishlab chiqarish jarayonida ortiqcha aktivlarni (bino, inshoot va 
uskunalar) hisobdan chiqarish, sotish yoki yangi xususiy tadbirkorlik 
subyektlarini tashkil etish, ortiqcha xarajatlarga barham berish. 
Restrukturizatsiya jarayonlari 
Davlat ko’magi 
orqali
Bankrotlik taomillari 
orqali 
Sudgacha sanatsiya qilish 
Budjet oldidagi qarzlarini 
kechiktirish va ustamalarni 
kechib berish 
Bank oldidagi qarzlarni 
restrukturizatsiya qilish 
Tashqi boshqaruv 
Kelishuv bitimi 
Sud sanatsiyasi 
Kuzatuv 
Tugatishga doir ish yuritish 

---

132
3
. Mavjud ortiqcha yer maydonlarini restrukturizatsiya qilish.
Ishlab 
chiqarish jarayonlarida ishtirok etmaydigan, ortiqcha yer maydonlarini 
aniqlash va ularni hisobdan chiqarish, ortiqcha sarf-xarajatlarni tugatish. 
4.
 
Ijtimoiy soha obyektlarini restrukturizatsiya qilish.
Kompaniyaning 
balansida mavjud bo‘lgan ijtimoiy soha obyektlarini sotish, ijaraga berish 
yoki tegishli tartibda mahalliy hokimiyat balansiga o‘tkazish, ortiqcha sarf-
xarajatlarni tugatish. 
5
. Moliyaviy holatini restrukturizatsiya qilish.
6
. Boshqaruv tizimini yoki menejmentni restrukturizatsiya qilish.
Bizning fikrimizcha, korxonalarni bankrotlik va sanatsiya – tarkibiy 
o‘zgartirish jarayonlaridagi asosiy muammolar quyidagilardan iborat: 
-
inqirozga qarshi boshqaruvni tashkil etishda malakali kadrlarning 
yetishmasligi; 
-
tarkibiy o‘zgartirish jarayonlariga korxona rahbarlarining qiziqishini 
yo‘qligi; 
-
korxonalar aktivlarini realizatsiya qilishda baholashning yetarli 
darajada o‘zgaruvchan (egiluvchan) emasligi; 
-
sudga da’vo arizasini kiritish va qaror chiqarish vaqti orasida 
aktivlarni yo‘qolib ketish imkoniyatining mavjudligi va boshqalar. 
Yuqoridagilardan kelib chiqib shuni xulosa qilish mumkinki, 
iqtisodiyotning muhim tarmoqlaridan biri sanalgan korxonalarning samarali 
faoliyat yuritishi, mamlakatimiz iqtisodiy va ijtimoiy salohiyatini oshirishda 
muhim omillardan biri bo‘lib hisoblanadi. Demak, korxonalarda boshqaruv 
tizimini samarali tashkil etilishi birinchi navbatda, korxonalarni istiqbolda
moliyaviy barqarorligini ta’minlasa, ikkinchidan, moliyaviy-iqtisodiy inqiroz 
davrida korxonalarda ishsizlar sonini keskin kamayib ketishi hamda turli xil 
salbiy iqtisodiy va ijtimoiy oqibatlarni oldini olishda muhim hisoblanadi. 

---

133
Shuning uchun, korxonalarning boshqaruvchilari yoki moliyaviy menejerlari, 
doimiy ravishda inqirozga olib keluvchi sabablarni o‘rganib borish va nazorat 
qilish, moliyaviy zaxiralarni shakllantirish va moliyalashtirishning boshqa 
manbalarini izlash, korxonalarda inqirozning oqibatlarini oldini olish va 
ularni bartaraf etish bo‘yicha inqirozga qarshi choralar dasturini ishlab 
chiqishi lozim. Bizga ma’lumki, korxonalar butun faoliyati jarayonida turli 
iqtisodiy sikllarni bosib o‘tadi. Albatta, har bir sikl jarayonida korxonalarda 
ishni tashkil etish, moliyaviy rejalashtirish jarayoni, moliyaviy resurslarga 
bo‘lgan talab, ishlab chiqarish hajmi va shu kabilar singari inqirozga qarshi 
boshqaruvni tashkil etish jarayonlari ham turlicha farqlanadi. Korxona 
menejerlari iqtisodiy rivojlanish siklining xususiyatlaridan kelib chiqqan 
holda shunga mos ravishda inqirozga qarshi moliyaviy boshqaruvni tashkil 
etishlari lozim. Quyidagi jadvalda korxonaning barqaror holatdagi boshqaruv 
tizimi bilan inqiroz holatdagi boshqaruv tizimidagi asosiy farqli jihatlarini 
ko‘rishimiz mumkin (8.1-jadval).
8.1-jadval