Moliyaviy menejment pv doc

 
8.2. Korxonalarda inqirozga qarshi boshqaruvning
maqsad va vazifalari 
 
Korxonalarda inqirozga qarshi boshqaruvning maqsad va vazifalari 
quyidagilardan iborat:

---

127
1. Inqiroz kelib chiqishi mumkin bo‘lgan holatlarni oldindan ko‘ra olish 
va uni xavflilik darajasidan kelib chiqqan holda tayyorgarlik ko‘rish. 
2. Inqiroz natijasida kelib chiqishi mumkin bo‘lgan salbiy holatlarga 
qarshi tura olish. 
3. Inqiroz sharoitida korxonalar xo‘jalik-moliyaviy faoliyatini 
mutanosibligini saqlab turish. 
4. Korxonalarda xodimlarni ommaviy ishdan bo‘shatish holatlarini 
qisqartirish va ushbu holatlar uchun oldindan turli xil maqsadli fondlarni 
shakllantirib borish. 
5. Korxonalar faoliyatini normal rivojlanishi uchun, inqirozga qarshi 
aniq chora-tadbirlarni ishlab chiqish. 
Bizga ma’lumki, korxonalarning rivojlanishi va faoliyat yuritishi, 
bevosita tashqi muhit bilan bog‘liq holda amalga oshiriladi. Shu jumladan 
kelib chiqqan holda, korxonalar faoliyatiga ta’sir qiluvchi va inqiroz holatiga 
olib keluvchi omillarni ikki guruhga ajratish mumkin: 
1.
Tashqi omillar: 
- boshqa davlatlarda iqtisodiy inqirozni kelib chiqishi; 
- siyosiy tizimning nobarqarorligi; 
- monopoliyaning keskin tus olishi; 
- moliyaviy tizimning izdan chiqishi; 
- yuqori inflyatsiya darajasi; 
- soliq va kredit siyosati; 
- valuta siyosati va boshqalar. 
2. Ichki omillar: 
- korxona mahsulot va xizmatlarining raqobatlilik darajasining pastligi; 
- marketing siyosatini to‘g‘ri yo‘lga qo‘yilmaganligi; 
- asosiy vositalarning moddiy va ma’naviy eskirganligi; 

---

128
- boshqaruvchilar va xodimlar malakasining yetishmasligi; 
- investitsion siyosatni amalga oshirish imkoniyatining yo‘qligi yoki 
mavjud investitsiyalarning zarar bilan ishlashi; 
- ishlab chiqarishni diversifikatsiyalash imkonining yo‘qligi; 
- debitorlik va kreditorlik qarzlarning yuqori ekanligi; 
- moliyaviy risklarni hisobga olmaslik; 
- resurslarning taqchilligi (moliyaviy, moddiy, mehnat) va boshqalar. 
Umumiy qilib olganda moliyaviy menejment nazariyasida korxonalarda 
inqirozga qarshi boshqaruv mexanizmi yoki boshqarish tizimini quyidagicha 
ifodalash mumkin (8.1-chizma).
Korxonalarda inqirozga qarshi boshqaruvning samarali tashkil etilishi 
quyidagi mezonlar orqali belgilanadi.
1. Inqirozga qarshi boshqaruvni amalga oshiruvchi mutaxassislar, 
moliyaviy 
menejerlar, 
moliyaviy 
rahbarlar 
guruhining 
maxsus 
tayyorgarliklari, o‘z ishlarini mukammal bilishlari va professionalligi. 
2. Inqiroz holatlarida monitoring tizimi ishlarini sifatli amalga amalga 
oshirilishi. 
3. Inqiroz kelib chiqish sabablarini o‘z vaqtida bashorat qilish va 
inqirozga qarshi tadbirlar dasturini loyihalashtirish. 
4. Iqtisodiy inqiroz davrida boshqaruv qarorlarini qabul qilish 
metodoloyasini ishlab chiqish va rivojlantirish. 
5. Inqirozga qarshi qabul qilingan dasturlarning sifati. 
6. Inqirozga qarshi boshqaruv mutaxassislarining ro‘y berayotgan 
holatlarga tezkor va mushohada bilan ta’sir ko‘rsata olishi. 
7. Inqirozga qarshi boshqaruvni korporativligi (moliyaviy menejerning 
umumiy fikrlarni jamlagan holda xulosa qilishi, ushbu jarayonda nafaqat 

---

129
boshqaruv jarayonida ishtirok etuvchi mutaxassislar balki barcha 
xodimlarning jadal ishtiroki nazarda tutiladi).
8.1-chizma.