Moliyaviy hisobotlar axborot foydalanuvchilarining keng doirasi uchun

2. Korxonalar faoliyati reytingining turlari, mohiyati va baholash usullari
Reyting baholash turlari. Korxonalar moliyaviy holatini reyting
baholash korxona moliya-xo‘jalik faoliyatini kompleks baholashning
nazariy va metodologik asoslariga tayanadi.
Yakuniy reyting baholash natijalari korxona moliya-xo‘jalik
faoliyatining muhim ko‘rsatkichlariga; iqtisodiy va moliyaviy
salohiyatiga, faoliyat va mahsulot rentabelligiga, ishlab chiqarish va
moliyaviy resurslar samaradorligiga, mablag‘larning mavjudligi va
ularning manbalariga bog‘liq.
Reyting baholashning quyidagi turlarini tarkiblash mumkin.
Korxona tarkibiga kiruvchi bo‘limlar, filiallar reytingi;
Tarmoq va soha bo‘yicha reyting;
Hudud bo‘yicha korxonalar reytingi;
Davlat bo‘yicha barcha korxonalar reytingi;
Dunyo bo‘yicha korxonalar reytingi.
Reyting baholashda moliyaviy moliya holatning umumiy reytingi va
tarkib ko‘rsatkichlar bo‘yicha reytingi alohida o‘tkazilishi mumkin.
Faoliyat turlarining farqlanishi bo‘yicha moliyaviy holatning
quyidagi turlari tarkiblanadi.
- Korxonalar reytingi;
- Banklar reytingi;
- Sug‘urta kompaniyalar reytingi;
- Auditorlik tashkilotlari reytingi;
- Aksionerlik jamiyatlari reytingi va x.k.
Korxonalar moliyaviy holatini reyting baholashning mohiyatini
reyting baholash uchun tanlab olingan ko‘rsatkichlar tizimi bo‘yicha
axborotlarni shakllantirish, ularning tahlil etish va ranjirlash orqali
yakuniy reyting jadvali shakllantirish va ularning aniq ketma-ketligini
tuzib chiqish tashkil etadi.
Korxonalar reytingini aniqlash alohida ko‘rsatkichlar va ularning
kompleks natijasi bo‘yicha amalga oshirilishi mumkin.
Reyting baholashda quyidagi usullar tizimidan foydalaniladi:
- summa usuli;
-o‘rtacha geometrik usul;
-koeffitsiyent usuli;
-ballik usul;
- masofa usuli.