Joriy aktivlarning ta’rifi va ularning turkumlanishi.
Pul mablag‘lari va ularning ekvivalentlari.
Kichik kassa.
Pul mablag‘larning harakati ustidan ichki nazoratni o‘rnatish tizimi
Pul mablag’lari
Kassadagi naqd pul va bankdagi talab qilib olinguncha pul mablag’lari
Pul mablag’lari
Kassadagi valyuta va bankdagi valyuta hisob varag’i
Pul mablag’lari
Pul hujjatlari – oddiy cheklar, kassa orderlari, mijozlarning cheklari va boshqa vositalar
Pul ekvivalentlari
Tavakkalchiligi unchalik ko’p bo’lmagan pulga osonlik bilan aylanadigan qisqa muddali (uzog’I 3 oy) yuqori likvidlik qo’yilmalardir
Pul ekvivalentlari investitsiya va boshqa maqsadlarga emas aniqrog’I qisqa muddatli pul majburiyatlarini qoplash uchun mo’ljallangan
Pul ekvivalentlari bo’lishi uchun pulga oson aylanishi va qimatini o’zgarishi oid risk katta bo’lmasligi lozim
Microsoft kompaniyasi: «Biz har bir sotish muddati 3 oy yoki undan kam bo'lgan yuqori likvidli investitsiyalarni pul ekvivalentlari deb hisoblaymiz.
Pul ekvivalentlari
Qisqa muddatli veksellar
Pul ekvivalentlari
Pul bozori istrumentlari
Qisqa muddatli qarz qimmatli qog’ozlari
Tijorat qog’ozlari
G’aznachilik veksellari
Pul ekvivalentlari
To’lov muddati aniq ko’rsatilgan va qoblash muddatidan sal oldin sotib olingan imtiyozli aksiyalar
Pul ekvivalentlari bo’lmaydi
Pochta markalari
Oldindan to’langan xarajatlar
Kompaniya ishchilarining debitorlik qarzlari
Xususiy kapitalga qilingan investitsiyalar: muddatidan qatiy nazar
Risk darajasi yuqori bo’lgan aksiyalar
Pul mablag’lariga yana
Bankdegi hisob raqamda bemalol ishlatib bo’lmaydigan kredit shartnomalarini bajarish uchun bank tomonidan muzlatib qo’yilgan kompaniya schyotida saqlanishi zarur bo’lgan eng kam summani ifodalaydi
Pul mablag’lariga yana
Bank overdraftlari – bu qisqa muddatli majburiyat
Pul mablag’lari joriy aktivlari sifatida emas boshqa maqsadlarda foydalanishga mo’ljallangan bo’lsa, ular joriy aktivlar bo’limidan chiqarib tashlanadi
Kichik kassa
Kundalik sarflar uchun zarur bo’lgan naqd pullardan tashkil topgan bo’ladi
Hodimlarning transport xarajatlari, ofis buyumlari xarajatlari va boshqalar kiradi
Misol:
Kompaniyada ishlab chiqarish bo’limida kichik kassa tashkil etildi. Kichik kassaga zarur ehtiyojlar uchun 3 000 dollar pul berildi
Dt Kichik kassa 3 000
Kt Kassa 3 000
Pul mablag’larning harakati ustidan ichki nazorat
Pul mablag’larining alohida saqlanishi va alohida hisobi
Naqd pul bilan barcha operatsiyalaring hisobi
Kassada faqat zarur bo’lgan pul qoldiqlarini saqlash
Kassa qoldiqlarini vaqti vaqti bilan tekshirish
Pul mablag’larining jismoniy nazorati
Bank hisob raqammidagi pul mablag’ari nazorati
Pul mablag’lari bank binosida jismoniy himoyalangan bo’ladi
Pul mablag’larining alohida hisobi bank tomonidan yuritiladi