Молиявий ҳисоб 1 Ўқув қўлланма

Илмий тадқиқотга одатда киритиладиган фаолият турлари:
а. Янги билимларни олишга йўналтирилган лаборатория изланишлари;
б. Янги тадқиқот топилмалар ва бошқа билимларни излаш;
в. Тушунчаларни таърифлаш ва бўлғуси маҳсулот ёки ишлаб чиқариш вариантлари бўйича ишланмалар.
Тажриба-конструкторлик ишларга одатда киритиладиган фаолият турлари:
г. Маҳсулотни ишлаб чиқаришнинг йўлларини ёки унинг ишлаб чиқариш бўйича муқобил усулларини излаш мақсадида текширишларни ўтказиш;
д. Ишлаб чиқаришдан олдин тимсоллар ва моделларни текшириш, қуриш ва ишлаб чиқариш;
е. Асбобларни, андоза, қолипларни, қуйма шакллар ва матрицаларни ишлаб чиқариш.
ИТИга киритилмайдиган фаолият турлари:
а. Барвақт босқичда тижорат ишлаб чиқаришни муҳандис-техникавий томонидан тугатилиши;
б. Маҳсулотни кундалик текширувини ўз ичига киритган ишлаб чиқариш вақтида сифат назорати;
в. Ишлаб чиқариш вақтида бузилишларни аниқлаш ва бартараф этиш;
г. Ишлаб чиқарилаётган маҳсулотга, ишлаб чиқариш тизимларига, қайта ишлов бериш ишлаб чиқаришлар ва бошқа фаолият қўрсатадиган жараёнларга кундалик равишда ёки вақти-вақти билан ўзгаришларни киритиш, ҳаттоки агар ушбу ўзгаришлар яхшилашни киритса ҳам;
д. Давом этадиган ишлаб чиқаришнинг қисми сифатида, мижознинг муайян талаблари ва эҳтиёжлари учун мавжуд имкониятларни мувофиқлаштириш;
е. Асбоблар, андозалар, қолиплар, қуйма шакллар ва матрицаларни кундалик ишлаб чиқарилиши;
ж. Қурилиш, кўчиш, қайта жиҳозлаш ёки иншоотлар ёхуд ускуналарни фойдаланишга топшириш билан боғлиқ иншоотлар ва қурилиш техникаси, ИТИни муайян лойиҳаси учун мўлжалланган иншоотлар ва ускуналардан ташқари.

Илмий изланиш ва тажриба-конструкторлик ишлар бўйича харажатларини ҳисобдан чиқариш тартиби

Илмий текшириш ишланмалари бўйича сарфлар улар юзага келган ҳисобот даврида харажат деб тан олинади ва улар активлар таркибига киритилмаслиги лозим. Тажриба конструкторлик ишланмалари харажатлари, агар улар қуйидаги мезонларга жавоб берса актив деб тан олинади:
а. Маҳсулот ёки жараён қатьий белгиланган ва харажатлар аниқланиши мумкин бўлган тақдирда;
б. Маҳсулот ёки жараённинг техникавий асосланиши аниқланган ҳолатда;
в. Корхона маъмурияти маҳсулот ва жараёнларни ишлаб чиқариш ҳамда бозорда сотиш ёки улардан фойдаланиш мақсадларини намоён қилганда;
г. Маҳсулот ёки жараён учун мўлжалланган келгуси сотиш бозори ёхуд ички фойдаланиш аниқ белгиланган бўлса;
д. Лойиҳани тугатиш учун мувофиқ ресурслар мавжуд бўлган тақдирда