Молиявий ҳисоб 1 Ўқув қўлланма

Кассадаги қолдиқларни солиштириш
Ҳисобот санасига ёки ҳар ойнинг охирига кассадаги барча қолдиқларни мажбурий солиштириш. Пул маблағларнинг ҳар бир турган жойида алоҳида ҳисобини юритиш таъминланганда кассадаги қолдиқлар солиштириши ўтказилишини осонлаштиради ва хатоларни аниқлаш имкониятини яратади. Солиштириш жараёни қуйидаги қадамлардан иборат:

1. 
   Кассадаги ҳақиқатда мавжуд бўлган нақд пулларни санаб чиқиш, нақд пуллар билан ўтказиладиган операцияларни юритиш билан боғлиқ бўлмаган шахс томонидан кассир иштирокида амалга оширилади ва барча иштирокчилар томонидан имзоланади.
   
2. 
   Бухгалтерия ҳисобининг ҳисобварақлардаги қолдиқларни уларнинг ҳақиқатда мавжудлиги билан таққослаш. Ҳар қандай тафовутлар кўрсатилиши шарт.
   

Ҳисоб-китоб (валюта) ҳисобварақларни солиштириш
Касса ҳисобварақларига ўхшаш, ҳар бир алоҳида ҳисоб-китоб (валюта) ҳисобварақларда алоҳида операцияларни акс эттириши зарур, бу эса ўз навбатида солиштириш жараёнини осонлаштиради ва хатоларни ажратиб кўрсатади. Солиштириш жараёни қуйидаги қадамлардан иборат:

1. 
   Ҳисоб-китоб ҳисобварағидан олинган, ҳисобда акс эттирилмаган, пул маблағларининг суммаларини қайта кўриб чиқиш (бу банк йиғимлари ва банк операцияларини ўтказиш учун олинадиган тўловлар)
   
2. 
   Ҳисобда акс эттириш
   
3. 
   Банк кўчирмаси бўйича ҳисоб-китоб (валюта) ҳисобварақлардаги қолдиқларни бухгалтерия ҳисобидаги маълумотлар билан таққослаш
   
4. 
   Тақдим этилмаган ўтказмалар ёки чеклар каби операцияларни таққослаганда вақт тафовутлари бўйича ўзгаришларни ҳисобга олиш зарур
   
5. 
   Пул маблағларининг ҳаракати ва қолдиқларини солиштириш далолатномасида солиштириш санаси ва банк бухгалтерияси ҳамда компания ходимларининг имзолари акс эттирилиши керак.
   

8 –топшириқ. Кичик кассадаги нақд пулларнинг ҳисоби

1. 
   Компания ҳисоб-китоб ҳисобварағидан 500 ш.б. нақд пул маблағларини кичик кассага кирим қилди. Ушбу операцияни акс эттиринг.
   
2. 
   Ойнинг охирида кичик кассадаги қолдиқ 50 ш.б.гача камайди ва қуйидаги харажатлар бўйича чипта (квитанция)лар йиғилди: майда офис буюмлари 180 ш.б., почта маркалари 160 ш.б., офис креслосининг таъмирлаш учун 110 ш.б. Бу муомалаларини акс эттирувчи ўтказмаларни ёзинг ва касса қолдиғини тузатинг.
   
3. 
   Кичик касса қолдиғини 500 ш.б.гача тўлдириш бўйича операцияни акс эттиринг.
   

9 – топшириқ. Чек бўйича тўлов
1. 2003 йил 20 декабрда компания насияга 20,000 офис товарларни сотиб олди. Ушбу операцияни акс эттиринг.
2. 2003 йил 28 декабрда мол етказиб берувчининг чипта (квитанция)сини тўлаш учун чек ёзиб берилди. Ушбу операцияни ҳисобда акс эттиринг.
3. Мол етказиб берувчига чек фақат 2004 йил 5 январда етиб борганлиги аниқланди. 2003 йил учун молиявий ҳисоботларда 31 декабрга қолдиқларни тўғри акс эттириш учун зарур бўлган тузатувчи ўтказмани беринг.
4. Энди аниқландики, мол етказиб берувчи аслида чекни 2003 йил 29 декабрда олди, бироқ уни банкга етказиб бериш ва пулни олиш имкониятини топа олмади. Бирон бир тузатувчи ёзувни амалга ошириш талаб этиладими? Сабабини тушунтиринг.