Moddiy nuqtaning murakkab harakati Asosiy tushunchalar va aniqliklar



Download 2,24 Mb.
bet1/5
Sana29.01.2022
Hajmi2,24 Mb.
#416493
  1   2   3   4   5
Bog'liq
nodirbek


Nuqtaning murakkab xarakati asosiy va qo`zg`luvchi sanoq sistemalari, nisbiy, ko`chirma va murakkab harakatlar, tezliklarni qo`shish. Kariolis teoremasi va tezlanish.

Reja:


  1. Moddiy nuqtaning murakkab harakati

  2. Nisbiy, ko`chirma va absolyut harakat.

  3. Nuqtaning murakkab harakatida tezliklarini aniqlash

  4. Nuqtaning murakkab harakatida uning tezlanishlarini aniqlash. Koriolis tezlanishi.

Moddiy nuqtaning murakkab harakati
Asosiy tushunchalar va aniqliklar.
Mexanik jarayonlar turli sanoq sistemalarida turlicha tabiatga ega. Shu sanoq sistemalaridan biri qo’zg’almas, biri esa qo’zg’aluvchan. Nuqtaning qo’zg’almas Oxyz sanoq sistemasiga nisbatan harakati absolyut deyiladi. Nuqtaning qo’zg’almas Oxyz sanoq sistemasiga nisbatan harakatdagi   koordinatalar sistemasiga nisbatan harakati nisbiy deyiladi(3.1rasm).
3.1rasm. Nuqtaning murakkab harakati.
Oxyz qo’zg’almas sistemaga nisbatan qo’z’galuvchan   qo’zg’aluvchan sistemaning harakati ko’chma deb ataladi. M nuqtaning ko’chma harakati deb, qo’zg’aluvchan koordinatalar sistemasiga tegishli va vaqtning ayni momentida M nuqta bilan to’g’ri keluvchi   nuqtaning harakati aytiladi. M nuqta absolyut, nisbiy va kochma trayektoriyalar hamda tezlik va tezlanishga ega.
Absolyut (nisbiy) trayektoriya (tezlik,tezlanish) deb absolyut (nisbiy) harakatdagi trayektoriya (tezlik,tezlanish)ga aytiladi. Nuqtaning ko’chma trayektoriyasi deb, vaqtning ayni momentida o’rganilayotgan nuqta bilan mos keluvchi nuqtaning qo’zg’aluvchan koordinatalar sistemasidagi trayektoriyasining elementar qismi aytiladi. Nuqtaning ko’chma tezligi   (ko’chma tezlanishi  ) deb ayni vaqt momentida o’rganilayotgan nuqta bilan mos keluvchi nuqtaning qo’zg’aluvchan koordinatalar sistemasidagi tezligi (tezlanishi) aytiladi. Nisbiy tezlik va tezlanish   va   bilan bekgilanadi.
Agar qo’zg’aluvchan koordinatalar sistemasi bilan bog’langan jism qo’zg’almas koordinatalar sistemasiga nisbatan axtiyoriy harakat qilayotgan bo’lsa M nuqtaning absolyut harakati tenglamasi quyidagich ko’rinishga ega bo’ladi(3.1rasm):
 .
Nisbiy harakat nutaning qo’zg’almas kordinatalar sistemasidagi koordinatalari bilan xarakterlanadi:
 
Nuqtaning absolyut tezligi qo’shma harakatda ko’chma va nisbiy tezliklarning geometrik yig’indisiga teng:
 
Bu yerda   nuqtaning ko’chma tezligi;
  vaqt bo’yicha  vektordan olingan nisbiy hosilaga teng bo’lgan nisbiy tezlik.
Absolyut tezlanishni tezlikdan vaqt bo’yicha olingan hosila kabi aniqlash mumkin:
 
Bu yerda   - nuqtaning ko’chma tezligi;
  M nuqtaning nisbiy tezlanishi.
  Koriolis tezlanishi (burilish tezlanishi), moduli  ) ga teng.

Download 2,24 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish