Мирзо улуғбек номидаги

Таълимда назарий ва амалий билимларнинг уйғунлашуви. Халқаро амалиётдан фойдаланиш Канада миллий ва Торонто университетлари мисолида.

Канададаги ижтимоий фанлар. 1663 йилдан 1960 йилгача Канададаги олий таълимдаги ўзгаришлар гуманитар фанлар ва табиий фанлар билан чамбарчас боғлиқ бўлиб, уларининг суст ривожланганлиги қайд этилган бўлсада, аммо ижтимоий фанларнинг ҳар бири “ҳомиладорлик, туғилиш ва балоғатга етишиш” даврлари сифатида ўз тарихига, ўзига хос хусусиятларига эга. Баъзилар, масалан, тарих, иқтисод, сиёсатшунослик ва психология “балоғат ёшига” яқинлашганда, бошқалари, масалан, география, антропология ва социология ҳали “гўдак” эди. Канадада баъзи ижтимоий-илмий тадқиқотлар асосан корпорациялар, мактаб кенгашлари, давлат идоралари ва бошқа муассасалар буюуртмалари учун ўтказилади; бундай ҳолларда тадқиқот саволларини, муаммоли холатларини мижоз белгилаб беради. Бошқа холларда эса тадқиқотни олимларнинг ўзлари, университетлар, хусусий жамғармалар ёки КAНAДAНИНГ ИЖТИМОИЙ ИЛМИЙ-ҲУҚУҚИЙ ИЛМИЙ-ТAДҚИҚОТ КЕНГAШИ каби давлат томонидан ҳомийлик қилувчи орган ишлаб чиқади. Ушбу кенгаш корпоратив секторнинг турли хил муаммоларини ҳал қилиш учун ишлатилиши мумкин бўлган ижтимоий фанларни тадқиқ этиш турларини молиялаштиришда фаол иштирок этиб келмоқда. 1990 йилда эса Канаданинг Ижтимоий фанлар федерацияси ташкил топганининг 50 йиллиги муносабати билан конференция ўтказилган.

Ижтимоий фанларнинг давлат сиёсатига қўшадиган ҳиссаси бир қатор оқимлар орқали боради, масалан, Канаданинг ИҚТИСОДИЙ КЕНГAШИ ва Давлат сиёсатини тадқиқ қилиш институтида турли мутахассисликдаги социологлар, кўплаб ишчи кучлари, тергов қўмиталари ва қироллик комиссияларида муҳим рол ўйнаган. Масалан, БИЛИНГУAЛИЗМ ва БИКУЛТУРAЛИЗМ бўйича Қироллик комиссияси таркибига инглиз ва француз тилида гапирадиган демографлар, иқтисодчилар, тарихчилар, тилшунослар, сиёсатшунослар ва социологлар жалб қилинган.

Канадада ижтимоий фанларнинг улкан ўсиши 1950 йилдан бери ташкил этилган миллий ва минтақавий бирлашмалар ва журналларнинг сонида ўз аксини топди, бунгача 10 дан кам ассоциация ва 7 дан ортиқ журналлар мавжуд эди. 1995 йилга келиб эса 45 дан ошиқ бирлашмалар ва камида 40 та ижтимоий-илмий журналлар мавжуд эди. Турли хил ижтимоий фанларни соябон остида бирлаштиришга биринчи уриниш 1940 йилда Ижтимоий Илмий Тадқиқотлар Кенгашининг ташкил топиши (кейинчалик КAНAДA ИЖТИМОИЙ ИЛМИЙ ФЕДЕРAЦИЯСИ деб ўзгартирилди) эди. Ушбу ихтиёрий бирлашма таниқли олимларнинг кичик гуруҳи томонидан тадқиқотларни ривожлантириш, ижтимоий-гуманитар олимларни ўқитиш, тадқиқотларни нашр этиш ва конференциялар ўтказиш учун ташкил этилган. Ушбу тадбирларни молиялаштиришнинг деярли барчаси Aмерика манбалари - Карнеги, Форд ва Рокфеллер фондларидан олинган. 1957 йилда КAНAДA кенгаши ташкил этилиши билан ижтимоий фанлар ва гуманитар фанлар давлат томонидан қўллаб-қувватланди, аммо бу табиий фанларга қараганда анча кам миқёсда рўй берди. 1978 йилда Канада Кенгашининг ижтимоий фанларга оид вазифалари федерал агентлик бўлган Ижтимоий фанлар ва гуманитар тадқиқотлар кенгаши зиммасига юкланди. Унинг вазифаси жамоатчилик ва давлат олдида ижтимоий-илмий ҳамжамият манфаатларини илгари суришдан иборат бўлган.