Министерство высшего и среднего специального образования Республики Узбекистан

Jonlantirish uchun savollar:

• 
  Креативлик нималар билан белгиланадиnimalar bilan belgilanadi?
  
• 
  Интеллектуал ҳаракатларга нималар киради nimalar kiradi?
  
• 
  Дивергент тафаккурнинг xususiyatini ko’rsating?
  
• 
  Конвергент тафаккурнингi xususiyatini ko’rsating?
  
• 
  Intellektual bosqich va uning xarakterli xususiyatini ko’rsating?
  
• 
  Интеллектнинг ривожланишида ирсият ва муҳитнинг bog’liqligini izohlang?
  

Insert usulidan foydalanib ishlash qoidasi

1.Ma’ruza matnini o’qib, matnning chetiga quyidagi belgilarni qo’yib chiqing:

V-bilaman

+ – men uchun yangi ma’lumot

–– men bilgan ma’lumotni inkor qiladi

? – noaniq (aniqlashtirish talab qiladigan) qo’shimcha ma’lumot

2.Olingan natijalarni jadval shaklida rasmiylashtiring.

№	Mavzu savollari	V	–	+	?

14 MAVZU 14-DARS: ИНТЕЛЛЕКТ ВА КРЕАТИВЛИК Reja: 1.Интеллект ва креативлик ҳақида тушунча. 2.Интеллект ва креативликнинг ўзаро алоқаси 3.Интеллектни ўлчашда замонавий тестлар тарихи. 4.Интеллектнинг шакллланишида атроф- муҳим ва ирсиятнинг O’quv mashg’ulotining maqsadi: Интеллектнинг filogeneti taraqqiyoti, интеллект rivojlanish bosqichlarii, ko’nikmalari, intellektual xatti-harakatlari hayvon va inson psixikasi o’rtasidagi farqlar haqidagi bilimlarni shakllantirish. O’quv faoliyatining natijasi: Ителлектнинг filogeneti taraqqiyoti, интеллект rivojlanish bosqichlarii, ko’nikmalari va intellektual harakatlari, inson va hayvon psixikasidagi farqlar haqida dastlabki bilimlar berish hamda mazkur jihatlar psixologiya fanini o’rganish ob’ekti ekanligi asoslab berildi.

Baholash mezoni va ko’rsatkichlari

Guruhlar	Savolning to’liq va aniq yoritilishi 0-5 ball	Misollar bilan muammoga yechim topishi 0-5 ball	Guruh a’zolarining faolligi 0-5 ball	Jami ball

Интеллект ва креативлик ҳақида тушунча.

Интеллект эса ўша маълумотни реал амалиётда қўллашга ва атроф муҳитга мослашишга жавоб беради. Учиничи нуқтаи назар эгалари интеллект ва креативлик ўзаро узвий боғланган икки хил фактордеб қарашади. Шахсни ориентирлаштирган бу психология вакиллари А.Маслау ва бошқалар ижодий қобилиятни тан олишмаган. Ижодий фаоллик шахсда қобилиятга қараганда, баъзи шахсий хусусиятларни (қизиқиш, таваккалчилик ) шакллантиради. Лекин бу фаолликнинг намоён бўлиши учун шахсда юқори даражадаги интеллектуал қобилият мавжуд бўлиши керак . Уларнинг фикрича, қуйи интеллектга эга бўлган киши ҳеч қандай креативликка эга бўлмайди. Ўрта интеллект соҳиблари ўртача креативлик, IQ коэффиценти 120 дан ортиқ бўлган кишилар аъло даражадаги креативликка эга бўлишишади. Эволюция нуқтаи назаридан интеллект ва креативликнинг ўзаро боғлиқлигини таҳлил қилиб кўрайлик. Интеллектни гўё қолипга солинган, буюк кашфиётларни яратмайдиган мослашувчи қобилият сифатида кўрамиз. Интеллектга фақат қайтариш хосдир. Психологларнинг фикрича бу ғоя нотўридир . Сабаби эволюцион ривожланиш назариясида инсониятнинг антропогенез ривожланишнинг асосий омилини интеллектининг ривожланишидадир деб айтиб ўтилган. Оловни ўзлаштириш ва қуроллар ясаш бунга мисол бўла олади. Интеллектни креативликдан йироқ қилиш, шахсдаги яратувчанлик , оригиналлик каби сифатларни креативликка мослаб қўймоқда . Ким биринчи бўлиб буюк кашфиётни, ўқ-ёйларни яратган, ким оловни ўзлаштириш мумкинлигини ўйлаб топган? Интеллектми? ёки Креативликми? Агар креативлик бўлса, унда интеллект қаерга кетди. Демак, бундай мулоҳазалар интеллектни инсониятнинг техник ва илмий муваффақиятларини яратишдаги ўрнини пасайтирмоқда. Маълумки, баъзи инсонлар аниқ фанлар юзасидан баъзи инсонлар гуманитар фанлар юзасидан қобилиятга эга бўлишади. Яна юқори даражадаги талантга эга бўлаган рассомнинг оддий математик мисоллар олдида эсанкираб қолишини ва ажойиб математикни озроқ бадиий қобилиятга эга бўлишини кузатганмиз. Бундай инсонларни ақилли деб айтишимиз мумкинми. Спирменнинг фикрича, инсонларда умумий интеллект мавжуд. Унинг фикрича инсонларни бир-биридан ажратиб турувчи ўзига хос қобилиятлари бор.Спирмен факторли анализ, статистик процедурани ишлаб чиқди. У боғлиқ элементларнинг муваққат боғланишларини тушунтириб берган. Спирменнинг фикрича малаканинг умумий йиғиндиси, бизнинг ақлий ҳулқ-атворимизга боғлиқдир деб тушунтирган. Шу кунгача Спирменнинг умумий интеллект назарияси, яъни интеллектни бир тарафлама баҳолаш назарияси кўплаб норозиликларга сабаб бўлган. Спирмендан фарқли ўлароқ Терстоун ақлий қобилиятларнинг 56 хил тестлар, 7 та кластер орқали баҳолашни жорий этди. Терстоун инсонларни ягона шкала орқали баҳоламади. У агар шахс 7та кластердаги барча масалани муваффақиятли ечса, у қолган барча соҳаларда ҳам худди шундай маваффақиятга эришади деб билган