Минерал боҒловчи материаллар Таянч иборалар

Оҳакнинг қотиши. Ҳавойи оҳак сўндирилгач очиқ ҳавода аста-секин қурийди ва ҳаво таркибидан СО2 газини олиб қотади.
Сўндирилган оҳак қуйидагича карбонлашади:
Са(ОН)2СО2СаСО3Н2О
Оҳак боғловчиси қотиш жараёнида Са(ОН)2 заррачалари бир-бирига яқинлашади, зичлашади, аста-секин кристалланади ва кристалланиш жараёнининг чуқурлашиши мустаҳкам қурилиш материали ҳосил бўлишига сабаб бўлади. Оҳак боғловчиси асосидаги материаллар мустаҳкамлигини тезликда ошириш учун уларни иссиқлик билан қайта ишлаш тавсия этилади. Иссиқлик Са(ОН)2 карбонлаштириш жараёнини (кристалланишни) тезлаштиради.
Сўндирилмаган кукун оҳак. Оҳакнинг бу тури бўлак оҳакни аввалдан сўндирилмасдан махсус тегирмонда кукун холатга келтириб тайёрланади. Сўндирилмаган туюлган оҳак асосидаги қурилиш қоришмалари ва бетонлари тез қотади.
Оҳак таркибига 90-150% сув киритилганда оҳак бевосита материал ичида гидратланса (СаО.Н2О) СаО нинг гидратация ва кристалланиш жараёнлари тезлашади. Гидратация жараёнида ажраб чиққан иссиқлик қурилиш қоришмаси ва бетоннинг қотишини тезлаштиради.
Сўндирилмаган кукун оҳак таркибига кукун ҳолатдаги минерал қўшимчалар (шлаклар, куллар, оҳактош ва бошқалар) қўшилиши мумкин. Бу турдаги оҳак боғловчиси тайёрлангандан кейин дарҳол ишлатилгани маъқул, акс ҳолда маҳсулот ҳаводан намни олиб боғловчилик хусусиятини йўқотиши мумкин.
Оҳак боғловчисининг асосий хоссалари. Сифатига қараб ҳавойи оҳак саноатда 3 хил навда ишлаб чиқарилади. Ҳавойи оҳак жадвалда келтирилган талабларга жавоб бериши керак.
Сўниш тезлигига қараб ҳавойи оҳак тез сўнадиган (8 минутгача), ўртача тезликда сўнадиган (25 минутгача) ва секин сўнадиган (25 дақиқадан кўп) турларга бўлинади. Тўйинган сўндирилмаган оҳакнинг майдалик даражаси №02 ва 008 номерли элаклардаги қолдиқлари билан белгиланади. Элаклардаги қолдиқлар 1,0 ва 15% бўлиши керак.
Унинг тўкма зичлиги 800-1200 кгм3 бўлади. Ҳавойи оҳак мустаҳкамлиги жиҳатидан минерал боғловчилар ўртасида энг пасти ҳисобланади. Оҳак асосидаги қурилиш қоришмаларининг сиқилишдаги мустаҳкам чегараси, сўндирилган оҳак ишлатилганда, 0,4-1,0 МПа атрофида бўлади. Шунинг учун ҳавойи оҳак навлари мустаҳкамлиги бўйича эмас, балки унинг таркибига нисбатан белгиланади. Оҳактош таркибида тупроқсимон ва бошқа қўшимчалар кам бўлса, оҳак активлиги шунча юқори, сўниши эса тез бўлади.

Кўрсаткичлар	Кальцитли оҳак навлари			Магнезиалли ва доломитли оҳак навлари			Гидратли оҳак навлари
	1	2	3	1	2	3	1	2	3
Актив СаОМgО миқдори	90	80	70	85	75	65	67	60	50
Сўнмаган заррачалар миқдори	7	11	14	10	15	20	-	-	-

Ҳавойи оҳакка қўйилган техник талабла