Миллий иқтисодиётни таҳлил қилишда қўлланиладиган асосий кўрсаткичлар. Макроиқтисо-диёт фани

Инфляция даражасини ифодаловчи баҳо индекслари

• ЯИМ дефлятори

• Саноат ишлаб чиқарувчила-ри баҳолари индекси

• Истеъмонл нархлари индекси

• Фишер индекси

• Инфляция даражаси баҳо индекслари воситасида ифодаланади.
• Баҳолар индексини ёки инфляция даражасини ҳисоблаш учун:
• - дефлятор (Пааше индекси);
• - истеъмол нархлари индекси (Ласпейрес индекси);
• - саноат ишлаб чиқариш баҳолари индекслари ҳисобланиши лозим.

• Истеъмол нархлари индекси қуйидагича аниқланади:
•  Qi0 Pi1
• ИНИ = ------------- 100
•  Qi0 Pi0
• Бу ерда:
• Qi0– базис йилда бозор саватига киритилган i – товар ва хизматлар ҳажми;
• Pi1 – i – товарнинг жорий йилдаги баҳоси;
• Pi0 – i – товарнинг базис йилдаги ҳажми.

•  Qi1 Pi1
• Дефлятор = ------------- 100
•  Qi1 Pi0
• Бу ерда: i – дефляторни ҳисоблаш учун бозор саватига киритилган товарлар сони;
• Qi1 – жорий йилда бозор саватига киритилган i – товар ёки хизматлар ҳажми миқдори (Масалан 2 кг шакар, 2 дона кўйлак ва ҳ.к);
• Pi1 – жорий йилда бозор саватига киритилган i — маҳсулотнинг шу йилга баҳоси;
• Pi0 – жорий йилда бозор саватига киритилган i – маҳсулотнинг базис йилдаги баҳоси.

• Доимий инфляция жараёнининг мавжудлиги иқтисодиётни таҳлил қилиш, муаммоларни аниқлаш ҳамда бошқарув қарорларини қабул қилишни қийинлаштиради. Бу эса макроиқтисодий кўрсаткичларни, шу жумладан ЯИМ кўрсаткичини таққослама баҳоларда ҳисоблашни зарур этиб қўяди.
• Номинал ЯММ
• Реал ЯИМ = ————————— 100
• Дефлятор

• Макроиқ-тисодий айниятлар

• Асосий макроиқтисодий айният:
• Y=C+I+G+ Xn
• Даромадлар ва харажатлар кўринишида
• ҳисобланган ЯИМ кўрсаткичларининг (даромадлар ва харажатларнинг тенглиги)

• Инвестициялар ва жамғармаларнинг ўзаро тенглиги:
• I=S
• Бу ерда I-инвестициялар
• S-жамғармалар
• S=Sp+Sg+ Sxn
• Sp - хусусий жамғармалар;
• Sg – давлат жамғармалари
• Sxn – мамлакат иқтисодиётига киритилган хусусий жамғармалар ( Sxn= -Xn)