Mikrobiologiya va immunologiya

Yuqumli mastit qo’zg’atuvchisi
Patmaterial olish. Klinik namoyon bo’lgan mastitda sut yelinning har bir zararlangan so’rg’ichidan alohida steril probirkalarga olinadi. Subklinik mastitda avval sut alohida idishga sog’ib tashlanadi, keyin, yelin yuvilib 70⁰ spirt bilan dezinfeksiyalanadi va steril har bir so’rg’ichdan alohida steril probirkalarga sutning oxirgi porsiyalaridan (parenximali sut) sog’ib olinadi va og’zi yopiladi. Namunani 2 soatdan kechiktirmay tekshirish kerak.
Tekshirish usullari
1. Mikroskopiya. Patmarialdan tayyorlangan, Gram, Gimza usulida bo’yalgan surtmalarda s.agalactiae grammusbat, kokklardan iborat uzun zanjirlar shaklida joylashadi. Kokklar diametri 0,5 – 1 mkm. Harakatsiz, spora va kapusula hosil qilmaydi.
2. Bakteriologiya. Zardobli GPB da – muhit tiniq qolib, probirka tubida donador cho’kma paydo bo’ladi. Zardobli GPA da, kulrangroq, yoruglik o’tkazuvchi mayda koloniyalar shaklida o’sadi. Qonli agarda ba’zi shtammlari - gemoliz hosil qiladi.
Biokimyoviy xususiyatlar – patogen streptokokklarning aktivligi past. GPJ ni suyultirmaydi, sutni ivitmaydi. Uglevodlarni parchalab kislota hosil qiladi.
S.agalactiae ni boshqa streptokokklardan farqlash uchun CAMP (KAMP) usuli ishlatiladi. Bu usul qonli GPA bitta kosachasiga gemolitik xususiyatlari yo’qolgan yoki pasaygan B- guruh streptokokklari gemolitik stafilokokklar bilan yonma–yon ekilsa, ularning gemolitik xususiyati tiklanishiga asoslangan. Ekmalar 3 – 4 sutka 37^oC da termostatda turadi.
3. Biosinov. Oq sichqon yoki dengiz cho’chqasi qorin bo’shlig’iga 0,1 – 0,2 ml sut yoki yiringli ekssudat yuboriladi. Ijobiy natijada sichqonlar 1 – 2 kunda kasallanib o’ladi.
Soqov qo’zg’atuvchisi – s.equi antigen tuzilishi buyicha «C» guruhiga kiradi. 6 oylikdan 1 – 2 yoshgacha bo’lgan otlarda va bir tuyoqlilarda kasallik chaqiradi. Kasallik yuqori nafas olish yo’llari, hiqildoq, shilimshiq qavatlari, jag’ osti limfa tugunlarining kataral yiringli yallig’lanishi bilan xarakterlanadi (klinik abssess, burun oqishi bilan namoyon bo’ladi).
Patmaterial olish. Steril idishlarga abssessdan yiring (yorilmagan abssessdan aseptik holda), yiringli burun oqmasi olinadi.