Laboratoriyalıq shınıǵıw Tema: Suw quramındaǵı mikroorganizmlerdi anıqlaw Ásbap hám reaktivlar

3- Laboratoriyalıq shınıǵıw
Tema: Suw quramındaǵı mikroorganizmlerdi anıqlaw


Ásbap hám reaktivlar: Petri ıdısları, probirkada sterillangan GPA yamasa GPJ oziq ortalıqları, termostat, Volfgyugel kamerası.
Bul shınıǵıwdı ótkeriwde Kox usılıdan paydalanıw múmkin. Bunda gósh-pepton-agarli (GPA) yamasa gósh-pepton-jelatinli (GPJ) qattı oziq ortalıǵı isletiledi.
Tájiriybe ótkeriw ushın tómendegilerge ámel etiw zárúr: a — probirkada eritilgan GPA li oziq ortalıqı Petri ıdısına quyıladı hám darxol ıdısnıń qopqog'i jabıladı ; b—idish ishindegi suyıq GPA kotguncha stol ústinde qaldıriladi; v — ıdıs ishindegi oziq ortalıǵı qatqannan keyin hawası quramındaǵı mikroblardı ainqlash mólsherlengen (auditoriya, koridor, kóshe, asxana hám basqa ) jaylarǵa alıp bariladı ; g — sol orında ıdısnıń qopqog'i 5 minut ashıq qóyıladı. SHu waqıt ishinde oziq ortalıǵı maydanıǵa hawadaǵı mikroblar túsedi. Belgilengen waqıttan keyin ıdısnıń qopqog'i jabıladı. Qaqpaqnipg ústine tájiriybe ótkergen studenttiń atı, famılıyası hám stul jazılǵan etiketka jabıwtirilib, ıdıs qaǵazǵa o'ralgach, 20—30° ıssı termostatǵa qóyıladı. Olardı termostatǵa qoyıwdan aldın, qopqog'i tómenge qaratılǵan bolıwı kerek. Keri jaǵdayda qaqpaq ústine tóplanǵan suw tamshıları plastinka maydanıǵa túsedi, nátiyjede mikroblar bir-birine aralasıp ketedi.
Qattı oziq ortalıǵındaǵı hár bir mikroorganizm kletkası kóbeyip, ayriqsha koloniyalar payda etadı. Bul koloniyalar (toparlar ) mikroorganizmning túrine qaray túr-túrli formada boladı hám hár qıylı reńde tovlanib turadı. Bir neshe kún ótkennen keyin Petri ıdısındaǵı kattiq oziq ortalıǵında payda bolǵan koloniyalarning sanı xavo quramında qansha mikroorganizm bar ekenligipi anıqlawǵa múmkinshilik beredi.
GPA plastinkası ústinde ósińki koloniyalardan bir neshe (2—Zta) sini tańlap, tómendegi kestede kórsetilgen sorawlarǵa tolıq juwap qaytarıladı :

Koloniyaning nomeri	Qoloniyaning rangi	Koloniya chetining ko’rinishi	Koloniyaning shakli (yumaloq, uftasi botgan va h.)	Koloniyaning ichki tuzilishi (zich, nuqtasimon va h.)
1 2 3

1. 
   Tańlap alınǵan koloniyalardagi mikroblardıń háreketleniwi, forması, kólemi hám basqa kórsetkishleri tómendegi keste sorawlarıǵa tiyisli juwaplarda anıqlanadı :
   

Koloniyaning nomeri	Ko’rsatkichlari
	harakatla-nishi	harakat- siz	shakli	sporasi		cpopa hosil qiladngan aegetativ qismining shakli	Hajmi (mkm)
				yo’q	bor
1 2 3

Esletpe: bakteriyalardıń háreketleniwin anıqlaw ushın ezilgen tamshı preparati tayarlansa, formasını, kólemin anıqlaw hám sporalarini baqlaw ushın mazok tayarlanıp fiksatsiyalanadi, bo'yaladi. Bul jumıstı orınlaw rejimi 116—119 -betlarda tolıq aytılǵan.

2. 
   Suw mikroflorasi. Suw quramındaǵı organik hám anorganik statiyalardıń muǵdarına qaray, mikroblardıń sanı da hár qıylısha boladı. Suvdagi mikroblardıń kóbisi saprofit turmıs keshiradi. Olar arasında kesellik qozdırıwshı mikroorgannzmlar da ushraydı. Bulardıń kóbisi suw astındaǵı ılayǵa jaylasadı. Onıń quramında mikroblar jasawı ushın barlıq zárúr sharayat bar. Lekin suvga túsken quyash nurları hám suw quramındaǵı bakteriofaglar, ápiwayı haywanlar, antagonist organizmler islep shıǵarǵan ónimler tásirinde mikroorganizmlar keń tarqala almaydı. SHuning ushın suvda mikroblar sanı topraqdagiga salıstırǵanda talay kem boladı.