Mikrobiologiya va immunologiya

Kapsulalarni bo’yash. Kapsula – uning yuqori molekulali polisaxarid, ya’ni qobiq ustki qavatining mahsulotidir. Shuning uchun ularni oddiy usulda bo’yash juda qiyin. Maxsus bo’yash usullari esa metaxromaziya holatiga asoslangan (bitta bo’yoq bilan sitoplazma boshqa rangga, kapsula moddasi boshqa rangga bo’yaladi).
Mixin usuli.
1.Fiksasiya qilingan qon yoki tamgali surtma Leffler ko’ki bilan bug’ hosil bo’lguncha qizdirib, issiq holda 5-7 daqiqa bo’yaladi.
2. Bo’yoq to’kilib, tezda suv bilan yuviladi.
3..Filtr qog’ozda quritilib, mikroskopda ko’riladi: Kapsula – pushti –qizil; vegetativ hujayra – ko’k rangda bo’ladi.
Romanovskiy Gimza usuli.
1.Fiksasiya qilingan surtma, Petri kosachasi gugurt cho’plari ustiga, surtmasi pastga qaratib joylashtiriladi. Uning ostiga Gimza bo’yog’ining 1:10 nisbatda distillangan suvdagi eritmasi quyilib 40-50 minut bo’yaladi.
2.Suv bilan yuvilib, quritiladi, mikroskopda ko’riladi. Kapsula – pushti, hujayra – ko’k rangda.
Olt usuli.
1.Fiksasiya qilingan preparat, ya’ni tayyorlangan issiq 2% li safraninning suvdagi eritmasi filtrati bilan 5-7 minut bo’yaladi.
2.Tezda suv bilan yuvilib, quritiladi. Mikroskopda ko’riladi. Kapsula sariq, hujayra qizil rangda bo’ladi.
Kislota, spirt, ishqorlarga chidamli bakteriyalarni bo’yash.
Kislotaga chidamli bakteriyalar: tuberkulyoz, paratuberkulyoz kabi kasallik qo’zg’atuvchilari, grammusbat bakteriyalardir. Ularni boshqa grammusbat bakteriyalardan farqlash uchun ushbu maxsus usul qo’llaniladi. Kislotaga chidamli bakteriyalar sitoplazmasi va hujayra qobig’ida ko’p miqdorda yog’ moddalari borligi uchun, oddiy usulda bo’yaganda hujayraga bo’yoqning kirishi qiyin bo’ladi.
Sil –Nilsen usuli (kislotaga chidamli bakteriyalarni bo’yash).
1.Fiksasiyalangan surtmaga maxsus filtr qog’ozi qo’yib, ustiga karbolli Sil fuksini quyiladi. Spirt lampasi alangasida bug’ paydo bo’lguncha qizdiriladi va 5-7 minut ko’prikchada turadi.
2. Filtr qog’oz olinib tashlanib, ustiga sulfat kislotasining 3-5 % li eritmasi quyiladi 5-7 sek.
3. Yaxshilab suv bilan yuviladi.
4. Qo’shimcha Leffler metilen ko’ki bilan 4-5 min bo’yaladi.
5. Surtma suv bilan yuvilib, filtr qog’ozida quritiladi.
Mikroskopda kislotaga chidamli bakteriyalar – qizil; chidamsizlari esa ko’k rangda bo’ladi.