Mikrobiologiya va immunologiya

Yirik shoxli hayvonlar peripnevmoniyasi (plevropnevmoniya) o’pkaning krupoz yallig’lanishi, plevritning rivojlanishi, o’pka to’qimalarida anemik nekrozning paydo bo’lishi, doimiy tipdagi isitmaning ko’tarilishi bilan xarakterlanadi. Qo’zg’atuvchisi - M. mycoides.
Morfologiyasi va tinktorial xususiyatlari. Mikoplazma kokk, diplo kokk, halqa, ip, yulduz, disk yoki shingilsimon shakllarda bo’ladi. O’lchami har xil 125-250 nm. Ayniqsa bulonli kulturalarda polimorfizm yaxshi rivojlangan. Qo’zg’atuvchi bakterial filtrdan o’tadi. Mikoplazmalar Roma novskiy Gimza usullarida yaxshi bo’yaladi.
Kultural xususiyatlari. pH 7,8-8,0 suyuq va zich maxsus oziqa muhitlarda (8% zardob qo’shilgan Marten buloni va agari) o’sadi. M. mycoides – aerob, optimal o’sish harorati 37⁰S. Suyuq muhitda 2-3 kundan keyin yengil loyqalanish paydo qiladi. zardobli agarda- shilimshiq qoplama shaklida o’sadi. Tovuq homilasida ham o’sadi.
Biokimyoviy xususiyatlari. Jelatinani eritmaydi, indol hosil qilmaydi, glyukoza, mannit, kraxmal, glikogenlarni parchalaydi. Kultura filtrati ot eritrositlarini lizisga uchratadi.
Biosinov gumonli hollarda qo’yiladi. Bu maqsadda buzoqlar terisi ostiga zararlanadi. Laboratoriya hayvonlari kasallikka moyil emas. Ijobiy natijada buzoqlar 2-7 kunlari kasallanadi. Tana harorati 40-41⁰C, zararlangan joyda flegmona paydo bo’ladi, regionar limfa tugunlarga o’tib, organizmning umumiy intoksikasiyasi rivojlanadi. 17 kundan keyin buzoq o’ladi.
Serologik diagnostika. Yalpi tekshirishlar uchun KBR qo’llaniladi. Reaksiya umumqabul qilingan usulda qo’yiladi. Antigen sifatida qo’zg’atuvchining bulonli kulturasi yoki limfa ishlatiladi.
Chidamliligi. Qo’zg’atuvchisi tashqi muhit ta’siriga uncha chidamli emas. Quritganda, quyosh nuri ta’sirida 5 soatdan keyin o’ladi. O’yuvchi natriy, formalin, xlorli yoki yangi so’ndirilgan ohak odatdagi konsentrasi yada yaxshi ta’sir qiladi.
Immunitet. Kasallanib sog’aygan hayvonlarda uzoq muddatli immunitet paydo bo’ladi. Emlangan hayvonlarda ham quvvati 2 yilgacha yetadigan immunitet hosil bo’ladi.
Diagnozi. Laboratoriya tekshiruvi natijalariga asoslanib qo’yiladi. Laboratoriyaga tekshirish uchun kasal hayvonlardan bronxial shilimshiq, sut bezlari sekreti, siydik, o’lganlaridan plevra ekssudati,