Microsoft Word thesis final-frontmatter doc

1-BOB: ISLOMIY MOLIYA NAZARIYASI VA UNING AQSH AQSH AQSH AQSH AQSH AQSH AQSH AQSH AQSH AQSH AQSH AQSH AQSH AQSH AQSH AQSH AQSH AQSHLARIDA QOLIShI.

1. Kredit va tavakkalchilik bilan shug'ullanish

Islomiy moliya va an'anaviy moliya o'rtasidagi farq ommaviy axborot vositalarida tez-tez berilgan "Islom foizni taqiqlaydi" degan ta'rifga qaraganda ancha nozikroqdir. Islom ulamolari bugungi kunda ham, butun islom dini anʼanalarida ham jamiyat ichidagi savdo-iqtisodiy munosabatlarning ilohiy belgilab qoʻygan tartibini aniqlash uchun Qurʼon va paygʻambarlik anʼanalariga eʼtibor qaratganlar. Fuad Al-Umar va Muhammad Abdel-Haq islom moliyasining foizga nisbatan taqiqlanishidan qanchalik katta ekanligini ta'kidlashadi:

"Islomiy bank ishi islom dinining qadriyatlari va qadriyatlari tizimiga mos keladigan bank faoliyati sifatida ta'riflangan; foizsiz bank, aksincha, torroq tushuncha bo'lib, bir qator bank vositalari yoki foizlardan qochadigan operatsiyalarni bildiradi. Islom banki, umumiyroq. Muddatdan nafaqat manfaat asosidagi bitimlardan qochish, balki islom iqtisodining maqsad va vazifalariga erishishda faol ishtirok etishi ham kutiladi”2.

Islomiy moliyaning joriy amaliyotiga nisbatan tutgan nuqtai nazaridan qat'i nazar, islom huquqshunoslari ham, iqtisodchilari ham bu sohaning da'vatining bir qismi ham jismoniy shaxslarga ko'proq xavfsizlikni ta'minlaydigan, ham undan samaraliroq foydalanishga imkon beruvchi adolatliroq iqtisodiy tartib o'rnatish bo'lishi kerak degan fikrga qo'shiladilar. jamiyat kapitali.

Islomiy moliya nazariyasining asoslarini ribo ("kredit bilan shug'ullanish") va g'aror ("tavakkal bilan shug'ullanish")dagi taqiqlar tashkil etadi.3 Qur'onda riboni alohida tilga oladi.




^{2 Al-Umar va Abdel-Haq, Islom banki, 21.
3 Al-Gamol, "G'arorni harom qilish" va Al-Gamol, "Riboni harom qilish"}

Musulmonlar uchun iqtisodiy operatsiyalarda harom qilingan4, ammo Qur'on kontekstida ribo zamonaviy moliyadagi foizga tengmi yoki yo'qmi degan bahslar mavjud. G'arorni ta'qiqlash, ma'lum bir natijani kafolatlashga urinmaslik kerakligini anglatadi.5 Al-Umar va Abdul-Haqning fikricha: "Tavakkal bo'lmasdan foyda bo'lish bo'lmasligi kerak degan tamoyilning asosi (al-g'unum bi). -'lghurm) foyda olishning asosi iqtisodiy tadbirkorlik bilan shug'ullanish va shu bilan iqtisodiyotga hissa qo'shishdir."6

Riboni tushunishda qoʻllaniladigan ikkita hadis koʻrsatadiki, bu tushuncha faqat foiz yoki sudxoʻrlik oʻxshashligi bilan chegaralanib qolmasligi mumkin. Ulardan biri Bilolning hikoyasidir:
"Bilol Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga bir qancha sifatli xurmolar bilan tashrif buyurdilar va Payg'ambarimiz (s.a.v.) ularning manbasini so'radilar. Bilol ikki jild pastroq xurmoni bir jildga yuqori sifatli xurmoga almashtirganini tushuntirdi. Rasululloh (s.a.v.) sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Mana bu harom ribodir! Buni qilmang. Buning o'rniga birinchi turdagi xurmolarni soting va tushumga boshqasini sotib oling."

Ikkinchi hadisda ayirboshlash turlari haqida ham gap boradi:

“Oltinga oltin, kumushga kumush, bug‘doyga bug‘doy, arpaga arpa, xurmoga xurmo va tuzga tuz; xuddi shunga o‘xshab, qo‘ldan-qo‘lga teng miqdorda; har qanday ortish esa ribadir”7.

Bu ikki hadisdan islomiy moliyada bir xil narsani (masalan, pulni pulga) teng bo‘lmagan miqdorda ayirboshlash bo‘lmasligi va pulni real aktivga sarmoya kiritmasdan ko‘proq pul ishlash uchun ishlatmaslik kerakligi haqidagi fikr kelib chiqadi.

^{4 Maurer, Pious Property, 25 da keltirilgan oyatlarga qarang.
5 Qarang: Iqbol va Molyneux, 30 Years of Islamic Banking, 14.
6 Al-Umar va Abdel-Haq, Islom banki, 23.
7 Har ikki hadis “Al-Gamal”da keltirilgan “Tushunishga urinish”, 115.}

2.