www.ziyouz.com
kutubxonasi
124
yigitlardan biri derazani ochib, salom berdi.
— O‘n so‘m berib tur, — dedi Jalil uning salomiga alik olib.
Yigit pastga tushib mashina tomon yurganida Jalil uning yo‘lini to‘sdi.
— O‘zim berib qo‘yaman, — dedi yigit.
— Senlarning pulni qanaqasiga berib qo‘yishlaringni bilaman. O‘zimga ber, — dedi Jalil.
Yigit kulib, cho‘ntagidan pul chiqarib berdi.
Mashina ketgach, Jalil darvozaxona tomon yurdi.
— Xo‘jayin yo‘qlar, — dedi yigit unga ergashib.
— Nega yo‘q bo‘ladi? Qayoqqa ketdi?
— Bir yoqqa ketuvdilar, — dedi yigit mujmallik bilan.
— O‘zi sog‘mi? — dedi Jalil ostonada to‘xtab.
— Xudoga shukr, sog‘lar. Bizning kulbaga chiqib o‘tira turing. Choy-poy qilamiz, — dedi
yigit.
— Yo‘q, men ketdim bo‘lmasa. Sen... mening kelganimni xo‘jayiningga aytma. Soating
nechchi bo‘ldi?
— Uch, — yigit bilagidagi soatga qarab oldi.
— Meni uyimga olib borib qo‘ya olasanmi? — dedi Jalil.
Yigit «Gap yo‘q, okaxon», dedi-da, darvozani ochib, mashinani olib chiqdi.
Jalil manziliga yetib, mashinadan tushgach, o‘rnida bir oz turib qoldi. Uyiga kirgisi
kelmadi. Izg‘irinli shamol turib, badaniga sovuqning ignalari sanchilganida ham issiq
o‘rniga shoshilmadi. Dastlab Kesakpolvonning gaplari unga uydirma bo‘lib tuyulgan edi.
Vaqt o‘tgani sayin, o‘y o‘ylagani sayin bu uydirma haqiqatga yaqinlashib, u xavotir
olovida qovjiray boshladi. O‘tayotgan vaqtning har daqiqasi do‘stining o‘limi oniga
shoshayotganday tuyulib, Kesakpolvon aytgan vaqtda yo‘lga chiqmagani uchun
afsuslana boshladi.
Bir necha fursat haykal singari qotib turgach, yuziga shamol keltirib urgan mayda
yomg‘ir tomchilaridan seskanib asta yura boshladi. Yo‘lakka yetib borgach, ichkariga
qadam qo‘ygisi kelmay, iziga qaytdi.
Shahar osmoniga egalik qilayotgan bulutni shamol surib ketar, bir necha soatdan so‘ng
tun hukmi ham adog‘iga yetar, ammo Jalilning qalbini zulumot pardasiga o‘ragan
tashvish pardasi qachon, qay tarzda ko‘tarilar ekan?
Kesakpolvon kecha oqshomda «Oshnangiz kasal», demasdan «Oshnangiz o‘ldi», yoki
«o‘sal yotibdi», deyishi ham mumkinmidi?
Jalilning xayoliga shu fikr kelib, butun a’zoyi badanini titratib yubordi.
Shu paytgacha qancha do‘sti bu dunyoni tashlab ketdi. Ularning o‘limi haqidagi xabarni
eshitganida «Nega o‘ladi, hali yosh edi-ku?» deb o‘yladi. Bu g‘ofil banda «O‘lim yosh
tanlamaydi», degan oddiy haqiqatni tan olishni istamaydi. Ko‘p qatori «Umrimizning
yarmini yashab qo‘ydik, bu yog‘i oz qoldi», deb yurgani bilan «Oz qolgan qismini»
o‘zicha yigirma-o‘ttiz yil deb chamalab yuradi. Bilmaydiki, umri yigirma-o‘ttiz yil emas,
balki yigirma-o‘ttiz kun, balki yigirma-o‘ttiz daqiqagina qolgandir... Balki biron xastalik
o‘limning xabarchisi sifatida kelgandir. Balki... o‘lim xabarchisiz, to‘satdan bostirib
kelar...
Jalil oxirgi uchrashuvni, Asadbekning gaplari, bolalikda birga o‘sgan do‘stlarini
qo‘msaganini esladi. «Qarashlari ma’yus edi. Men — galvars, shunga ham e’tibor
bermadimmi? O‘limi oldida bolalarni bir ko‘rib qolay, degan ekan-da... Nega menga
yorilmadi? Nega «Ahvolim shunaqa, og‘ayni», demadi? Shotirlaridan yashirishi to‘g‘ri,
ular xo‘jayinlari o‘lmay turib, mol-dunyoni bo‘lib olishga kirishadilar. Men-chi?.. Shu
holicha ham mag‘rurligini qo‘ymaydi-ya?! Shu paytgacha menga biron marta ham
shikoyat qilmagan edi. Xor bo‘lganida ham, zor bo‘lganida ham birovga bo‘yin egmagan
Shaytanat (3-kitob). Tohir Malik
Do'stlaringiz bilan baham: |