Microsoft Word shaytanat2 ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
98
ishiga qarab edi. Qishloq ahlining loy otishi shart emas, unga ovqat yetkazib berib tursa 
bas edi. 
Ot hovuz Chuvrindi yashaydigan uyning yonginasida edi. Hovuz polvon shuni 
tozalayotganda birdan hovliga ketma-ket palaxsa-palaxsa loy tusha boshlaydi. Hovuz 
polvon «Hoy mirob, ovqat berasizmi yo yo‘qmi!» deb baqiradi. Ikki-uch yil ichida u 
Mahmudning bobosi bilan do‘stlashib, shunday hazil qilishga haddi sig‘ib qolgan edi. 
— Hozir, hozir, — deb shoshgan edi bobosi o‘shanda. — Xudo senga o‘xshagan 
polvonlarni loy yeydigan qilib yarata qolsa nima bo‘ladi, a? Qishloqdagilar seni ko‘rsa, 
oshxonasiga qulf uryapti... 
Chuvrindi ikkinchi kosada lag‘mon kelgach, bobosining o‘sha gapini eslab kulimsirab 
qo‘ydi. Bobosining yoshi Hovuz polvonnikidan ancha katta, lekin xuddi tengdoshday 
munosabatda bo‘lardi. Bularning do‘stligi ham, hazillari ham beg‘araz edi. Chuvrindi bu 
do‘stlik haqida ko‘p o‘ylab: «Minnatsiz, riyosiz do‘stlikdan odamlar nega qochadilar?» 
deb ajablanardi. Xudo uni yemoq-ichmoqdan, mol-dunyodan qismadi, aynan shundan 
qisdi. Unga Sobitxon aytgan bir gap ma’qul kelib, yaxshi eslab qolgan edi. Sobitxon: 
«Rasulilloh «haqiqiy do‘stlarni ko‘paytiringlar, bular yaxshilik kunlarda ziynat bo‘lurlar, 
balo tushganda boshpanadirlar» deganlar», deb edi. 
Durust, ammo haqiqiy do‘st topish osonmi ekan? Chuvrindi mana shundan dog‘da. 
Ba’zan yuragi siqilganida bor molimni bitta dardkash do‘stga almashardim, deb 
o‘ylardi... 
Hovuz polvon kosadagi ovqatga qo‘l uzatmadi. 
— Ilgarigi polvon tog‘ang yo‘q endi, — dedi u. — Qariganda bir kosa ovqat ham ko‘plik 
qilib qolarkan. 
— Qaridim, demang-e. 
— Qaridim, bolam... qaridim. Endi sen hadeb turaverma, jim o‘tir, gapimni eshit. Meni 
bu yerga bir dard boshlab keldi. Shuni aytvolay. Gapimning avvali shuki, sen u ishdan 
xijolat tortmagin, bolam. Bola eding, ko‘p narsalarga tushunmagansan. Men seni 
ayblamayman. Mendan o‘zingni olib qochib yurganingni bilaman. Aybingni tushunibsan, 
shuning o‘zi katta gap. Bez bo‘lib yurganingda adabingni berib qo‘yardim. Endi... 
maqsad shuki... kichigim sal bevoshroq chiqqan. O‘zim u yoqda bo‘lib, tarbiyasi 
boshqacharoq kechdi-da. Ha, mayli, Xudo insof berib qolar. Xullasi, shu supra qoqdi 
o‘g‘lim kechagi ola-to‘polondan so‘ng bir-ikki oshnasi bilan Farg‘onaga tushibdi. Turklar 
tashlab ketgan uylarga kirishibdi u ahmoqlar. Nazarimda ul-bul ko‘ziga chiroyli ko‘rinib 
olgan-ov... Ana endi qamoqda o‘tirishibdi. Ayb ish qilgan ekan, qamashsin, jazosini 
tortsin. Bunisiga roziman. Lekin... qamoqda battar bu-ziladimi, deyman-da. U yoqni 
o‘zim ko‘rdim, bilaman. Men-ku, esimni taniganimda tushdim. Bu bolalarning esi yo‘q 
hali, yaxshi-yomonni ajratmaydi. Ikkita boshi buzuqning orqasidan ergashib ketvoradi... 
Bu dardimning bir tomoni, dardimning yarali tomoni ham bor... O‘g‘rining bolasi o‘g‘ri 
bo‘libdi, degan ta’nani ko‘tarib yurolmayman. Boshimni egsa shu ta’na egadi, o‘ldirsa 
ham shu o‘ldiradi meni... 
— Kuyunmang, Polvon tog‘a, men bir surishtirib ko‘raman. 
— Ha, surishtir, omma, bir mening o‘g‘limni emas, oshnalarini ham chiqartirasan. 
O‘g‘lim chiqib, ular qolsa insofdan bo‘lmaydi. 
— Xo‘p, tog‘a, men surishtiray. Agar maskovlik tergovchilar qo‘liga tushmagan bo‘lsa, 
yo‘li osonroq. 
— E, nima deyapsan, maskovlikmi, bu yerlikmi — barining jig‘ildoni bor. Jig‘ildon bor 
joyda ish bitmay qolmaydi. Sen gaplashovur. So‘raganini tovib beramiz. Puli yo‘qligidan 
keldi, dema. Pul bor, Xudoga shukr. Gaplashadigan lab-dahan yo‘q, bizda. Sening 
dovrug‘ingni eshitganmiz. 

---

Shaytanat (2-kitob). Tohir Malik