|
www.ziyouz.com kutubxonasi
184
kelishganida «xayriyat» deb qo‘ydi. Ayni choqda, yuragiga g‘ulg‘ula tushib, g‘oyibdan
«endi tamom bo‘lding», degan ovoz eshitganday bo‘ldi. Tug‘ilgan odam qachondir
o‘lishini bilgandek, u bir kunmas-bir kun qamalishi aniqligini bilardi. U faqat bir narsadan
— ne azoblar bilan, misqollab to‘plagan boyligining bir kechada uchib ketishidangina
cho‘chirdi. Boyligini balki boshqalar harom der. Ammo u uchun har bir tiyin halol,
mehnati bilan topgan. Axir shu yillar ichi u nechta boshliq ko‘rdi? Hammasining tomog‘i
teshik edi. Yeb to‘ymasdi. Cho‘ntagini qappaytirib, yana yuqori amallarga ko‘tarilib
ketaverardi. U esa mehribon enagaday tirjayib, joyida qolaverardi. Boshliq izidan
kelganiga «bu zo‘r odam, ehtiyot qiling», deb ketardi. Lekin biron odam «mening
o‘rnimga boshliq bo‘lib qolsin», demasdi. Nomi «o‘rinbosar», biroq, o‘rnini bosa olmadi,
ega bo‘la olmadi.
Kurortdagi ayshini uzib, uyiga qaytishi bilan boyliklarini yashirishga kirishdi. U hali nima
gap bo‘lganini bilmas edi. Boshlig‘i bilan gaplashishga ham ulgurmadi. Ammo ko‘ngli
sezdi. Bir balo bo‘lmasa uni chaqirtirishmas edi. Uyni-ku, amalladi. Nazarida, orqasidan
kimdir kuzatib turganday bo‘laverdi. Oxiri jur’at etdi. O‘z ko‘nglida tulkilik qildi. «Ozgina
aqcha»ni shu shaharning o‘ziga, ishonchli yerga qo‘ydi-yu, Buxoroga uchdi. Agar gumon
qilishsa boylikni Buxorodan qidiraverishadi. Uyida birov daxl qiladigan narsa yo‘q hisob.
Uy xotinining nomida, mashina qaynonasining... hammasiga ishonch qog‘ozi bor. Ba’zan
kal peshonasini silab o‘ylab qoladi, o‘ylay-o‘ylay, dunyoning o‘zi omonat bo‘lganidan
keyin topgan mol-mulk boqiy qolarmidi, degan qarorga kelib, o‘ziga taskin beradi.
Misqollab yig‘ib-terganlarining birovlar nomiga zikr etilishi unga ham alam qiladi, ham
qo‘rqadi. Ayniqsa mashinadan. Qaynonasi anchadan beri ana ketdi, mana ketdi, bo‘lib
yotibdi. Kampirning peshonasida birgina o‘g‘il. Agar kampir omonatini topshirsa, o‘g‘il,
ya’ni uning qayin inisi merosxo‘r sifatida mashinaga ega chiqishi hech gapmas.
Tojimullaev uning sulloh ko‘zlarini yoqtirmaydi. Yoqtirmasligini xotinidan yashirmaydi.
Shu tufayli er-xotin ko‘p san-manga borishgan. Tojimullaev hammasidan ham
qaynisining ovqat yeyishiga toqat qilolmaydi. «Ukang buldozerga o‘xshab birpasda
laganni tekislab tashlaydi», deb ming‘illaydi. O‘zi buvisining «ko‘p ovqat yesang,
ichaging yorilib ketadi», degan gapiga ishonib, kamovqat bo‘lgan. Buvisi qizg‘anganidan
emas, yo‘qchilikdan shu gapni to‘qib chiqargan edi. Mo‘l-ko‘lchilik damlariga yetib
kelganida, shubhasiz, «men hazillashgan edim», deb gapini qaytarib olarmidi... Nachora,
buvisi ko‘p ovqat ichakni yorib yuborajagiga ishontirib ketdi. Tojimullaev esa beqiyos
baxil bo‘lib qoldi. O‘g‘lini uylantirgach, kelinning ovqat yeyishini ko‘rib, yuragi zil
ketdi. «O‘zi chigirtkadek bo‘lsa ham balo ekan», deb qo‘ydi. Aksiga olib, kelin tansiq
mevalarga boshi qorong‘i bo‘lsami?! Tojimullaevning nazarida butun dunyo qorong‘u
bo‘lib ketdi. Nazarida kelini ko‘zi yorigunga qadar bor mol-mulkini yeb bitiradiganday
edi.
Buvisi «ko‘p ovqat ichakni yoradi», deganida balki haromdan topilgan ovqatni nazarda
tutgandir? Tojimullaev ikki yigit o‘rtasida samolyotga chiqib o‘tirgach, birdan shuni
o‘yladi. Samolyotning dumaloq derazasi yonidan joy olgach, yigitlardan biri uning o‘ng
qo‘lini o‘rindiq suyanchig‘iga kishanlab qo‘ydi. Kishan zulfining «shirq» etishi jonini
olganday bo‘ldi. Xayoli to‘zib ketdi. Hozirgina bayon etilgan gaplar ana shundan keyin
xotirasidan o‘tdi.
Mayor Soliev uni sichqonga o‘xshatdi. Bu ham to‘g‘ri. Ammo keyingi kunlardagi ishi
tulkining qilig‘ini eslatardi. Tulki o‘ljasini yashirib, ustiga qumalog‘ini tashlab qo‘yarkan.
Boshqa hayvonlar hid olib kelib, qumaloqni ko‘rib qaytib ketaverarkan. Tojimullaev-ku,
tulkidir, ammo boylik qidirilguday bo‘lsa, izlaydiganlar nodon hayvonday izlariga
qaytishmas? Tojimullaev bu izlovchilarni chalg‘itish uchun xayolidagi gapini puxta qilib
olgan edi. U Zohid bilan suhbat qurishni mo‘ljallagan edi. «Yosh yigitni ko‘ndirish
Shaytanat (1-kitob). Tohir Malik
Do'stlaringiz bilan baham: |
