Topshiriq.
Matnni o‘qing, mazmunini so‘zlab bering.
MUQIMIY
Muhammad Aminho‘ja o‘g‘li Muqimiy 1950 – yilda Qo‘qon
shahrida tug‘ildi. Shoirning otasi Mirzaho‘ja novvoy edi.
Muqimiy avval Qo‘qonda, so‘ng Buxoro va Toshkentda o‘qidi.
Muqimiy boy meros qoldirgan lirik shoir. U o‘z g‘azallarida
vatanga muhabbat, sadoqat, poklik kabi insoniy tuyg‘ularni kuyladi. Uning
g‘azallarini hanuzgacha sevib kuylab va tinglab keladilar.
Shu bilan birga Muqimiy o‘tkir satirik asarlar yaratdi. “To‘y”,
“Tanobchilar”,
“Sayohatnoma”
shular
jumlasidandir.
Shoirning
“Sayohatnoma” asari o‘zbek adabiyotida o‘ziga xos yangilik bo‘ldi. Bu
asarida u o‘sha davr hayotini haqqoniy aks ettirdi. O‘z asarlarida Muqimiy
amaldorlarning kirdikorlarini fosh qildi, poraxo‘r, o‘z manfaati uchun har
narsaga qodir kishilar ustidan kuldi. Shu bois ham u ta’qib ostiga olindi.
80
Shoir butun umrini xalqqa baxshida etdi. U 1903-yilda Qo‘qonda
vafot etdi.
27 - mashg‘ulot
SIFAT YASALISHI
(Образование имен прилагательных)
Имена прилагательные в узбекском языке образуются двумя
способами: с помощью словоoбразующих аффиксов и сложением
основ.
Наиболее активними являются аффиксы:
-li: aqlli (умный), chiroyli (красивый), gulli (цветочный), qiziqarli
(интересный).
-siz: savodsiz (неграмотный), suvsiz (безводный).
-chan: ishchan (деловой), uyatchan (стеснительный).
-aki: yuzaki (поверхностный), og‘zaki (устный).
-ma: yozma (письменный), qovurma (жареный).
be-: beodob (невоспитанный), bebaho (бесценный).
ba-: badavlat (богатый), baodob (воспитанный).
ser-: sersuv (многоводный), serhosil (плодородный).
no-: notinch (неспокойный), noxush (непритяный).
-gin: horg‘in (усталый), keskin (резкий).
-choq: erinchoq (ленивый), maqtanchoq (хвастливый).
-gir: o‘tkir , olg‘ir (хваткий), sezgir (чутkий).
-gi: kuzgi (осенный), bugungi (сегодняшний).
Сложные имена прилагательные образуются следующими
способами:
1) прилагательное + прилагательное: оch sariq, to‘q qizil;
2) прилагательное + существительное: оchko‘z (жадный), ochiq
ko‘ngil (добрый);
3) существительное+глагол: muzyorar (ледoкол);
4) существительное +существительное: havo rang (голубой),
sheryurak (храбрый), toshyurak (жестокий);
5) наречие + существительное: hozirjavob (быстрый), kamgap
(молчаливый).
Topshiriq.
Rus tiliga tarjima qiling. Shu so‘zlar ishtirokida gaplar
tuzing.
81
Hushsiz,
kamxafsala,
ko‘ngilsiz,
diyonatli,
umumxalq,
g‘ayriqonuniy.
Topshiriq.
O‘zbek tiliga tarjima qiling.
1. Весенние каникулы начинаются перед праздником Навруз. 2.
Перед экзаменами пришлось провести много бессонных ночей. 3.
Мой брат любит современную музыку. 4. Утренный концерт я не
смог прослушать.
Do'stlaringiz bilan baham: |