Microsoft Word qisasi rabguziy ziyouz com doc

 Уч кундан сўнг иккисини ҳам зиндондан чиқардилар. Бири мукофотга, бири 
жазога гирифтор бўлди, бирининг мартабаси кўтарилди, брининг эса оёғи ердан 
кўтарилди, осилди. 
 - Подшоҳга яқин бўлганингда мени эсингга олгин, мени бу ердан озод қилсин, - 
деди Юсуф алайҳиссалом соқий зиндондан чиқаётган чоғида. 
 Бу сўзлар Оллоҳ даргоҳида хуш келмади, негаки бу фикрни унинг дилига шайтон 
солганди. Жаброил алайҳиссаломга фармон бўлди. 
 - Эй Юсуф, сени отанг билан қовуштирган ким? - сўради жаброил алайҳиссалом. 
 - Оллоҳ таоло, - деди Юсуф алайҳиссалом. 
 - Биродарларинг қўлидан сени ким қутқарди? 
 - Оллоҳ таоло. 
 - Аёллар макридан сени Ким сақлади? 
 - Оллоҳ таоло. 
 - Оллоҳ таоло сенга шунча эзгуликлар қилади-ю, сен нега Оллоҳни қўйиб, 
бошқалардан ҳалослик истайсан, бандаларни раббим дейурсан? Иззату жалолим 
ҳ
аққи-ҳурмати сени соқийга унуттиргайман, Яна йиллар давомида зиндон ичида 
қ
олдиргайман, - деган фармонни етказди жаброил алайҳиссалом. 
 Кейин Шайтон соқийга Юсуф ҳақида подшоҳга айтишликни унуннтирди, етти йил 
Яна зиндон ичида қолиб кетди. 
 Савол: Оллоҳ таолонинг соқийга шайтон туфайли унуттирмоғида не ҳикмат бор 
эди? 
 Жавоб: Агар соқий унутмаганда, подшоҳга айтганида Юсуф алайҳиссаломни 
зиндондан чиқарсалар эди, подшоҳ "уни мен чиқардим", дея миннат қилган бўларди. 
Оллоҳ тало уларнинг миннатини Юсуф алайҳиссаломга раво кўрмади, ўз фазли-
карами Билан чиқарди, миннат Оллоҳ таолодан бўлди. 
 Бир куни жаброил алайҳиссалом келиб, Ушбу дуони ўргатдилар: "Раҳмли ва 
меҳрибон Оллоҳ номи Билан бошлайман. Эй барча улағларнинг улуғи. На шериги, на 
ўхшаши бор ва ҳар нарсага қодир зот! Қуёш ва ёруғ ойни яратгувчиси, ёш гўдакка 
ризқ бергувчи ва улуғ ёшли мўйсафидга раҳм қилгувчи ва ўликларни тирилтиргуви 

---

Қиссаси Рабғузий. Носируддин Рабғузий 
www.ziyouz.com кутубхонаси 
97
зот! Бу ишларни жуда ҳам осон қилгувчи ва эй ҳар бир қийин ишни енгиллатгувчи! 
Дарёдан еттита сигир чиқди: сариқ тусли, юзлари оқ, елинларидан сут оқиб турарди. 
Кейин яна етти сигир чиқди: ориқ, тишлари тўнғизникидай, бурни филникидай. 
Ориқ етти сигир семиз етти сигирни еди, қорни тўймади. Бундан ташқари етти туп 
буғдойни кўрдим: пояси сабза, донлари тўла эди. Ориқ сигирлар у донларни егани 
қ
асд қилди. Аммо еб улурмасан Яна етти туп буғдой пайдо бўлди: қуруқ, камдон эди. 
У қуруқ буғдой, сердон буғдойга чирмашиб, уни қуритди. Шу пайт бир қаттиқ шамол 
пайдо бўлди ва етти ориқ сигирни, етти туп камдон буғдойни йўқ қилди. Бундан 
қ
ўрқиб уйғониб кетдим. Эй муаббирлар, бу тушимнинг таъбирини айтинглар!" 
 Муаббирлар туш таъбирини топа билмадилар, уч кун маслаҳат сўрадилар. Уч 
кундан сўнг қўрққанларидан "Бу туш паришон ва бўлғанч тушдир. Унинг таъбири 
йўқ", дейишди. 
 Айтишларича, ўша кеча Юсуф алайҳиссалом ҳам туш кўрдилар. Бир киши 
осмондан тушиб, Миср бойликларини келтириб, Юсуф алайҳиссаломнинг қўйнига 
соларди. Юсуф алайҳиссалом бўлса уларнинг ҳаммасини қайтариб берардилар. 
Уйқудан уйғонгач, ўз тушларига таъбир қилгач, зиндон аҳлини хушнуд қилди:  
 - Эй дўстлар, сизларга севинчли бўлсин, ҳаммаларингиз зиндондан қутилиб 
чиққайсиз. Миср халқи сизга қул бўлур, улар оч, сиз эса тўқ бўларсиз. 
 Айтишларича, шу кеча Зулайҳо ҳам туш кўрди. Тушларида Юсуф алайҳиссалом 
тахт устида ўтирган эмиш, бошларида тож. Зулайҳо унинг оёқларига йиқилади, аммо 
Юсуф алайҳиссалом уни оёқлари билан итариб ташлайди. Зулайҳо лолу ҳайрон 
бўлиб уйғонади, оҳ уриб "тушимда ҳам мени ҳўрлар, бўйсунмас!" деб йиғларди. 
 Хуллас, муаббирлар подшоҳнинг тушига таъбир тополмай ожиз қолдилар. 
 - Шунчи йилдан бери мени нону тузимни единглар. Уялмасдан менинг тушимни 
паришон ва булғанч дерсизлар, - деди подшоҳ ғазабланиб ва катталарини 
ўлдиртирди, бир нечасини юртдан чиқариб, қувиб юборди. 
 Шу пайт зиндондан қутилиб чиққан соқий Юсуф алайҳиссаломни ёдга олди. 
Юсуф алайҳиссаломни Зулайҳо ҳам, Миср халқи ҳам етти йилгача унутган эди. 
 - Бу тушнинг таъбирини билгувчи олдига мен бораман, унинг олдига юборгил, - 
деди соқий Риёнга. 
 - У кимдир? - сўради подшоҳ. 
 - Гўзал суратли бир доно ва ростгўй йигитдир, - деди соқий. 
 - У йигит қаерда? 
 - У йигит зиндондадир. 
 Райён соқийни зиндонга юборди. Соқий Юсуф алайҳиссалом олдига келгач, 
сўзининг устидан чиқмагани, Юсуф алайҳиссаломни подшоҳга эслатиб қўймагани 
учун ҳижолат тортиб, кўп узрлар сўради: 
 - Сизни фаромуш қилибман, гуноҳимдан ўтсангиз, - деди соқий. - Эй тўғри 
сўзлик, доно йигит маъзур тутинг. 
 Айтишларича, улар кфоир эдилар, шу боис Юсуф алайҳиссаломни донно дея 
эъзозладилар. Кофирлар кофирлик ҳолларида ҳам уни олим деб ҳурматладилар. 
Кимки олимни ҳурматласа, фаришталар қаторида бўлар, кимки олимни ҳўрласа, 
Иблис қаторида бўлар. 
 - Эй Сиддиқ, бир мушкул тушки, унинг таъбирини билишга келибман. Райён 
подшоҳ туш кўрибди: етти ориқ сигир етти семиз сигирни ер. Етти туп қуруқ буғдой 
етти туп сабза буғдойга чирмашиб қуритидир. "Бу тушимизни таъбирласин", дея 
мени олдингизга юборди, - деди соқий. 
 - Етти семиз сигирнинг маъноси - етти йил маъмурчилик бўлгай. Етти туп сабза 
буғдой маъноси шуки, етти йил ҳосил мўл бўлиб, таом сероб бўлгай. Етти ориқ сигир 

---

Қиссаси Рабғузий. Носируддин Рабғузий 
www.ziyouz.com кутубхонаси 
98
- етти йил қаҳадчилик бўлишидан дарак. Етти қуруқ буғдой - етти йил 
қ
урғоқчиликдан шоҳидлик берар, етти йил ёмғир ёғмас, очарчилик бўлар. Одамлар 
нон деб жон бергайлар. Ота ўғлидан, она қизидан қочгай, - дедилар Юсуф 
алайҳиссалом туш таъбирини баён қиларкан. 
 Расули акрам с.а.в. дедиларки: "Биродарми Юсуфга раҳмат! Шунча йил зиндонда 
ётиб ҳам, туш таъбирини ўзим бориб подшоҳга айтаман, демади, шу баҳонада 
зиндондан чиқмоқни иҳтиёр этмади. Агар мен бўлсам шу баҳонада зиндондан чиқар 
эдим. Оллоҳ таоло фазлу карами билан саломат асрабди, ғам зиндонида кўнглини 
шоду ҳуррам сақлабди. Оллоҳ бир баҳона туфайли бир подшоҳни унинг ҳузурига 
юбориб, юз минг иззату ҳурмат билан зиндондан чиқарур". 
 Соқий Юсуф алайҳиссаломдан эшитга таъбирларини бориб, подшоҳга баён 
қ
илибди. Подшоҳ ҳайрону лол қолибди. 
 - Бориб унинг таъбирини ҳам сўраб келгин, - буюрди подшоҳ соқийга. 
 - Етти йил буғдою тариқни кўп эктирсин, емишларига ярашасини янчиб, 
қ
олганини омборларга жойласин, - деди Юсуф алайҳиссалом таъбир сўраб келган 
соқийга. - Етти йилдан сўнг яна етти йил келгайки, унда осмондан ёмғир ёғайди, 
ердан гиёҳ унмайди. Олдин етти йилда тўпланган озиқларни кейингги етти йилда 
ейдилар. Кейин яна фаровонлик бўлгай.  
 Соқийдан бу гапларни эшитган подшоҳ фаросатли йигитнинг ақлига қойил қолиб, 
ҳ
аёлга чўмди.  
 - Бориб, туш таъбирини айтгшан йигитни бу ерга олиб келгин, - буюрди подшоҳ. 
- Бу ишнинг таъбирини эшитиб, кўнглим таскин топсин. 
 - Подшоҳ сени ҳузурига чорлайди, - деди соқий зиндонга қайтиб келиб. 
 - Зиндондан чиқмасман. 
 - Нима учун? 
 - гуноҳим борми, йўқми, зиндонга тушдим. Бунинг сабабини подшоҳ қўли 
кесилган аёллардан сўрасин, улар нима учун қўлларини кесдилар, эгниларини не 
сабабдан қонга бўядилар, муродлари нима эди? Шуларни сўраб билсин, менинг 
гуноҳсизлигимга ишонч ҳосил қилсин. Унгача зиндондан асло чиқмасман, - деди 
Юсуф алайҳиссалом. 
 Айтишларича, унинг мақсуди шу эдики, "Аёлларнинг сўзлари подшоҳга аён 
бўлмай туриб чиқсам, Малик Райён нима сабабдан зиндонга тушганимни сўраб 
қ
олса, хотинлар ҳолини сўзлаб берсам, Райён кўнглига бу ёқадими, йўқми, менга 
душманлик кайфияти уйғонгай. Яхшиси ўзи сўраб билсин, бегуноҳлигимни 
аниқласин, сўнгра чиқайин", деган ҳаёлга борганди. Пайғамбар алайҳиссалом 
айтибдиларки, "агар ўшанда мен биродарим юсуфнинг ўрнида бўлганимда эди, 
дарҳол зиндондан чиққан бўлардим. Аммо у бу ишни яхши қилди, Маликнинг кўнгли 
соф ва равшан бўлсин, деди".