Microsoft Word nurul yaqin ziyouz com doc

DASTLABKI BADR G’AZOTI 
 
Musulmonlar safardan kelar-kelmas Kurz ibn Jobir Fihriy madinaliklarning yaylovdagi 
chorva mollarini talon-taroj qilib qochdi. Rasululloh o‘z qo‘shini bilan qaroqchining izidan 
tushdilar, biroq Kurz allaqachon olislab ketgani uchun tutolmay quruq qaytdilar. 
 
 
HARBIY QISM 
 
Shu yilning rajab oyida payg‘ambar alayhis-salom Abdulloh ibn Jahish boshchiligida 
sakkiz kishini safarga otlantirdilar. Abdullohning qo‘liga muhrlangan xat tutqazib, ikki 
kundan keyin ochib o‘qishni uqtirdilar. Rosa ikki kun yurganlaridan keyin Abdulloh xatni 
ochib o‘qidi. Unda: "Bu xatimni o‘qigach, Naxla degan joyga bor, quraysh arablarini 
kuzatib ular haqida ma’lumot olib kel", deyilgan edi. Rasululloh niyatlari yahudiy va 
munofiqlarning qulog‘iga yetib qolishidan xavfsirab, shunday usul qo‘llashga majbur 
bo‘ldilar. Safarga ketayotganlarning soni oz, dushmanga taqobil turishi mahol edi. 
Aksiga olib yo‘lda Sa’d ibn Abu Vaqqos bilan Utba ibn G’azvon mingashib ketayotgan 
tuya yo‘qolib, ular hamrohlardan ayrilib qolishdi. Oltovlon Naxlaga yetib kelganda 
qurayshlarning karvoniga duch kelishdi. Karvonda Amir ibn Hazramiy, Usmon ibn 
Abdulloh ibn Mug‘ira, uning birodari Navfal bilan Hakam ibn Kaysonlar bor edi. 
Musulmonlar karvonga hujum qilib, mollarni qo‘lga tushirmoqchi bo‘lishdi va Rajab 
oyining so‘nggi kuni karvonning yo‘lini to‘sib Amir ibn Hazramiyni o‘ldirishdi, Usmon 
bilan Hakam asir olindi, Navfal esa qochib qutildi. Musulmonlar karvonni o‘z 
manzilgohlariga olib ketishdi. Bu g‘animlar bilan bo‘lgan to‘qnashuvlarda 
musulmonlarning qo‘lga kiritgan birinchi o‘ljasi edi. G’oliblar Madinaga qaytib kelgach, 

---

Nurul yaqin. Muhammad Xuzariy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
55
yahudiylar bilan mushriklar ularni jang qilish ta’qiqlangan oyda qon to‘kishda ayblashdi, 
musulmonlar ham bu fikrga qo‘shilmay ilojlari yo‘q edi. Rasululloh ham jang qilish 
ta’qiqlangan oyda urushishni buyurmaganliklarini aytdilar. Karvonning yo‘lini to‘sganlar 
o‘z qilmishlari uchun pushaymon bo‘lishdi. Bu xususda Olloh Taolo Baqara surasining 
217-oyatida shunday deydi: "Sendan ta’qiqlangan oyda urush qilish haqida so‘rashadi. 
Ularga bu oyda urushish katta gunoh, lekin Xudoning yo‘lidan qaytarish, parvardigorga 
osiy bo‘lish, Masjidi Haromda ibodat qilishga yo‘l qo‘ymaslik, bu dargohdan odamlarni 
haydab chiqarish yaratganning nazdida undan ko‘ra kattaroq gunohdir, deb ayt". 
Shundan keyingina urushganlarning ko‘ngli sal joyiga tushdi. Mushriklar asirlarni to‘lov 
evaziga qaytarib olmoqchi bo‘lishdi. Rasululloh bu taklifni ma’qulladilar. Ikki asir yurtiga 
qaytarildi, lekin Hakam ibn Kayson islom dinini qabul qilib, Madinada qoldi, Usmon esa 
musulmon bo‘lmay qaytib ketdi.