Microsoft Word navoiy xamsatul mutahayyirin lotin ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
52
 
Bir qatla bu faqirning turkcha bu matlaikim: 
Ochmag‘ay erding jamoli olam oro koshki, 
Solmag‘ay erding bori olamg‘a g‘avg‘o koshki. 
el orasida shuhrat tutub erdi va podshoh hazratlarining suhbatlarida dag‘i o‘qilur erdi. Shuyu’ va 
shuhrati ul yerga yettikim, hazrati Maxdumg‘a dag‘i masmu’ bo‘lub, alarg‘a ham dag‘dag‘a ulkim, bu 
bahr va qofiya va radifda she’r degaylar, bu doiya paydo bo‘lub, chun turkcha alfoz bila nazmg‘a iltifot 
qilmas erdilar, bir forsiy g‘azal ayttilarkim, matlai budur: 
Diydame didori on dildori ra’no koshky, 
Diyda ravshan kardame az xoki on po koshky
188
. 
bitib podshoh xizmatlarig‘a yiborgandin so‘ngra maqbul va matbu’ tushub, podshoh hazratlari 
ehson va tahsinlar qilib, bu faqirg‘a hukm qildilarkim, alarning bu g‘azalin musaddas bog‘lag‘aymen. 
Chun ma’mur va mahkum erdim — maof va ma’zur bo‘lsam ajab ermas. Musaddas aytilg‘ondin 
so‘ngra podshoh hazratlari ehson va tahsinlar qilib, musavvadasin alar xizmatlarig‘a yibordilar. Alar 
dag‘i bandanavozlig‘ yuzidin iltifotlar qildilar. Matlai bu nav’ bog‘lanibdurkim: 
Kardam’ dar xoki ko‘i do‘st ma’vo koshki, 
Sudame ruxsori xud bar xoki on po koshki, 
Omadi berun zi qo‘y on sarvi bolo koshki, 
Burqa’ afkandy zi ro‘i olamoro koshki, 
Didame dndori on dildori ra’no koshki. 
Dida ravshan kardame az xoki on po koshki
189
. 
XOTIMA 
Ul, rasoil va kutub te’dodikim, bu faqir alar xizmatida ta’lim va istifoda yuzidin o‘qubmen. 
Avval alar bitigan «Qofiya»
190
risolasidurkim, aningdek muxtasar bu fanda hech kim bilmaydur. 
Yana «Muammo»ning ikkinchi risolasidurkim, «Huliya ul-hulal» din so‘ngraroq bitilibdur. 
Yana ham alarning «Aruz» risolasidur. 
Yana «Lavoeh» durkim, so‘fiya mashoyix istilohida bitilibdurkim, andoq risola hech roqimning 
qalamidin va hech qalamning raqamidin tahrir topmaydur. 
Yana «Lavome’»dur, ham bu istilohdakim, har lam’asining partavi solikka hirmon qorong‘u 
lunida hidoyat sham’ining osoridur, balki inoyat mash’alining anvori. 
Yana «Sharhi ruboyyot»dur, ham bu istilohdakim, fano tariqida mosivalloh azosig‘a to‘rt takbir
191
Maqsading martaba – boylik bo‘lgani uchun seni komil emas, johil hisoblayman. 
188
She’rning mazmunn: 
U go‘zal dildor diydorini ko‘rsam koshki edi, 
Ko‘zimni uning oyog‘i tuprog‘idan ravshan qilsam koshki edi. 
189
Musaddas bandining mazmuni: 
Do‘st ko‘yini vatan qilsam koshki edi, 
Uning oyog‘i tuprog‘iga yuz surtsam koshki edi, 
U baland sarv o‘z ko‘chasidan chiqsa koshki edi, 
Olam bezagi [bo‘lgan) yuzidan parda ko‘tarsa koshki edi, 
U go‘zal dildor diydorini ko‘rsam koshki edi, 
Ko‘zimni uning oyog‘i tuprog‘idan ravshan qilsam koshki edi. 
190
Bu va keyingi Navoiy tilga olgan Jomiy va boshqa mualliflar asarlari haqida yuqorida izohlar berildi. 

---

Alisher Navoiy. Holoti Sayyid Hasan Ardasher