Microsoft Word murdalar ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
54
egalik qilmay boshqalarga ham hukm o‘tkazmoqqa jazm etganini ko‘rsang bilki, u ozod 
emasdir. U boshqalarga hokimlik qilishni istadimi, demak, u o‘z istagi, nafsi qulidir...» 
Tengiz shunday deb boshini egdi. Qo‘lidagi kosov bilan gulxanni titdi. Olov bag‘ridan 
alam bilan otilib chiqqan hisobsiz uchqunlarni qor zarralari yutdi. Tengiz hozir bir necha 
daqiqaga o‘g‘rilik botqog‘ini ruhan tark etib, talabalik dunyosiga, faylasuf bo‘lib 
yetishmoq orzusidagi yigitning pokiza olamiga qaytgan edi. Nuriddin uni bu holatda 
avval ko‘rmagani sababli ajablanganicha o‘tiraverdi. Unga biron so‘z aytish yoki 
aytmasligini ham bilmadi. 
— Bu oddiy gaplarga o‘xshaydi, — dedi Tengiz boshini ko‘tarib. — Lekin uni tushunish 
oson emas. Amal qilish esa, mushkul... juda ham mushkul. Biz... o‘g‘rilar, o‘zimizni ozod 
insonlar deb hisoblaymiz. Bu nisbiy tushuncha. Aslida esa Epiktet haq — biz qullarmiz!.. 
Ana endi o‘ylab ko‘r: bu dunyoda ozod inson ko‘pmi yoki qulmi? Men Cho‘michni ahmaq 
o‘rgimchakka o‘xshatdim. Aslida biz ham o‘sha ahmaq o‘rgimchaklarning birimiz. Faqat 
qaysi bog‘bon qanday yanchib o‘ldirishini bilmaymiz. Bizning qismatimiz shu — 
boshqacha bo‘lishi mumkin emas... Shunaqa gaplar ham bor bu dunyoda, oshnam. 
Akangga aytib qo‘y, talvasaga tushmasin. Cho‘michni tinchita oladigan aqlimiz bordir. 
Nuriddin suhbat yakunlanganini anglab, o‘rnidan turdi. Yarim soatdan so‘ng 
Pachoqburun Tursunalini boshlab keldi. U kelguniga qadar Tengiz o‘rnidan turib, egniga 
qo‘ngan qorni qoqib, gulxan yaqinida u yoqdan bu yoqqa yurdi. Unga Murikning maqsadi 
oz bo‘lsa-da ayon edi. Sobiq sovxoz direktoridan nimani istash mumkin? Pul. Balki 
Gobelyan unga shu ishni topshirgandir? «Uch harf»dan olgan vazifasi-chi? «Bu qanjiq 
hamma yoqni chigallashtirib tashladi-ku?» deb g‘ijindi Tengiz. Kalavaning uchini topa 
olmay yuragi siqilayotganda Tursunali yaqinlashib, salom berdi. 
— Nima gaping bor? — dedi Tengiz salomga alik olay. 
Bunday qo‘rsliklarga ko‘nikib qolgan Tursunali joyida qotib, atrofiga qo‘rquv aralash 
bir alanglab oldi. 
— U meni o‘ldirmoqchi bo‘ldi, — dedi miskinlik bilan. 
— Nega o‘ldirmadi? 
«Nima uchun o‘ldirmoqchi edi», degan savolni kutgan Tursunali javobga 
taraddudlandi. 
— U «boylikni qaerga yashirding?» deb zug‘um qildi. 
— Xo‘sh, aytdingmi? 
— U yoqda boylik qolmagan o‘zi... 
— Seni Gobelyan so‘roq qilganmi? 
— Ha. 
— Boyliging qaerdaligini unga aytganmisan? 
— Bo‘lsa aytaman-da. 
— Qanjiq seni nega o‘ldirmadi? 
— Unga aytdim. 
— Demak, bor ekan-da? — Tengiz shunday deb unga g‘azabli nigohini qadadi. 
— O‘zi yo‘q, bo‘lsa sizga aytmasmidim. Unga aytgan yerimda sariq chaqa ham 
qolmagan. Meni qutqarish uchun xotinim hammasini sovurib, ado qilgan. 
— Boyliging qolmagan bo‘lsa, nega qaqshayapsan? Nimadan qo‘rqyapsan? 
— U meni o‘ldirmoqchi. 
— O‘ldirsa savobga qoladi. 
— Nega, axir?.. — najot umidi bilan kelgan Tursunali sovuq tarzda aytilgan bu gapni 
eshitib bir seskandi. «Shartga binoan siz meni himoya qilishingiz kerak-ku!» demoqchi 
bo‘ldi-yu, da’vo qilishga tili bormadi — qo‘rqdi. «Nega, axir...» dan nariga o‘ta olmadi. 
Da’vosini aytolmagan bo‘lsa ham, Tengiz uning maqsadini angladi. 

---

Murdalar gapirmaydilar (qissa). Tohir Malik