Microsoft Word murdalar ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
98
ham «buning taqdiri nima bo‘ladi?» deb fikr qilmagan edi. Alhol, Tengizning gaplaridan 
keyin ham bularni o‘ylamadi. U faqat o‘z qizlarining taqdiridan tashvishda edi. 
Tengiz uning yuziga yengil shapati urib, o‘zini xotirjam ko‘rsatgani bilan tashvishi 
o‘ziga yetarli edi. U kim bilan o‘ynashayotganini bilardi. Agar bir it qoqsuyakning hidini 
olib, yaqinlashsa-yu, bu suyakni birov bosib, olsa, naq ilikdan tishlashi tayin. Gobelyan 
esa it emas, hid olgani ham qoqsuyak emas. U itga o‘xshab ilikdan ham olmaydi, naq 
bo‘g‘izga yopishadi. Lekin uning navbatdagi odami qachon paydo bo‘ladi, qachon va 
qanaqasiga tashlanadi — ana bu muammo edi. Yana bir muammo — bu safar kimni 
yuboradi? Tursunalining yolg‘on ma’lumoti bilan Murikning o‘limi orasida bog‘liqlik 
borligiga ularning aqllari yetadi. 
Tengiz shu savollarga javob izlaydi. Uning lagerdagi sheriklari esa betoqat bo‘lishadi. 
Tursunali besabrlik bilan so‘ragan kunning ertasiga «Politbyuro» yig‘ilishida Koshak 
xazina nima bo‘lganini so‘radi. 
— Hozircha xazina yo‘q ekan, deb turaveraylik, — dedi Tengiz. 
Bu gapni eshitib, Qo‘tos unga ajablanib qaradi. Koshak esa, joyida bir qimirlab olib: 
— Yolg‘on gapirma, knyaz, — dedi. — Sen bu xabarni teletaypga qo‘ymagansan. 
— To‘g‘ri, qo‘ymaganman, — dedi Tengiz xotirjam.— Aqling bo‘lsa, o‘ylab ko‘r-chi? Bu 
xabarni teletaypga qo‘yish mumkinmi? Undan ko‘ra Moskva radiosiga chiqib jar sola 
qolmaysanmi? 
— Teletaypga qo‘ymagan bo‘lsang, kim orqali chiqarding xabarni? 
— Hech kim orqali chiqarmadim. Chiqarmayman ham. 
— Knyaz, gapni burmay, to‘g‘ri tushuntir. Bizga yolg‘on gapirma, — dedi Qo‘tos norozi 
ohangda. — Bilasan, menga boylikning keragi yo‘q. O‘rtaga o‘g‘rilik nomusi tikilgan. 
— Men nomusini sotadigan odamga o‘xshayapmanmi?— dedi Tengiz ovozini bir parda 
baland ko‘tarib. — Koshak, sen ham shunday o‘ydamisan? 
— Senga birov bunaqa degani yo‘q. Shunaqa o‘ylasam Murikning yonida yotgan 
bo‘larding. Sen «xazina yo‘q», deyapsan. Biz «yolg‘on gapirma», deyapmiz. 
— Yolg‘on gapirmadim. «Xazina yo‘q», ham demadim. «Xazina yo‘q ekan, deb 
turaveraylik», dedim. Nima, ruschaga tushunmay qoldilaringmi? Ozgina payt 
poylashimiz kerak. Cho‘michni yuborganlarni ahmaq deb o‘ylamalaring. Tuzoqlarini 
tayyorlab turishibdi ular. Koshakka o‘xshagan bir ahmaq xabar chiqarar, yana bir ahmaq 
xazinani olgani kelar, deb poylashmaydimi? Mayli, ular bizni ahmaq deb 
kutishaverishsin. Kuta-kuta charchashadi. Shunda biz ishni boshlaymiz. Shunda ham 
lager teletaypidan chiqarmaymiz xabarni. 
— Nima qilmoqchisan, ayt, — dedi Qo‘tos. 
— Hozir boshqa odam yuborishsa-chi? Bu laqmani boshqa lagerga jo‘natishsa-chi? — 
dedi Qo‘tos. 
— Ha, shunaqa bo‘lishi aniq, — dedi Koshak. — Vaqt borida uni ham gum qilish kerak. 
Agar birov hiqildog‘idan olsa, gullab qo‘yadi. 
— O‘ldirishga shoshilma. Boylik topishni bilgan odam sen bilan menga o‘xshagan 
yuzta odamni laqillata olmaydimi? Cho‘michni aldadi. Balki bizni ham aldagandir? Boyligi 
boshqa yerdadir? Bugun o‘ldirsang, ertaga attang, deb yurasan. 
— Knyaz, hamma gaplaring to‘g‘ri. Lekin chaynayotgan luqmangni oldirib qo‘yma, — 
dedi Qo‘tos ma’nodor ohangda. 
Tengiz unga norozi qiyofada bir qarab qo‘ydi. «Politbyuro» ahli undan uzil-kesil qaror 
kutayotgan edi. U biroz o‘ylangan bo‘ldi-da, o‘rnidan turib, ahdini ma’lum qildi: 
— Ovqatni qanday chaynab, qanday yutishni o‘zimga qo‘yib beringlar. Hali hech bir 
kavkazlik og‘zidagi luqmasini birovga oldirib qo‘ymagan. Dunyo turgunicha shunday 
bo‘lib qoladi! 

---

Murdalar gapirmaydilar (qissa). Tohir Malik