www.ziyouz.com
кутубхонаси
62
Yo'l g'amini chekish mard kishilarning ishidir. Yo'lda g'amsiz kishini kishi deb
atamaydilar. Mardlar g'amginlikdan shod bo'ladi, bu xil tutqunlik ular uchun ozodlik bilan
teng. Mashaqqat ostida yotgan bu jahon boshdan-oyoq g'am manzilidir, unda har bir
toifadagi kishi biron-bir g'amga mubtalodir. Olam ahli ko'nglida g'ami bo'lsa, muhimi
odamlar g'amidir. Ammo ahli yaqinlar yo'l g'amidan doimo hazir bo'ladilar. Agar
kishilarga avvalgi g'am, ya'ni olam g'ami man' etilgan bo'lsa, odamiylik uchun keyingi
g'am - odam g'amini yeyish maqsadga muvofiqdir. Bordiyu sen burungi g'am qo'lida
xoru zorlik tortgan bo'lsang, ey g'amgin, bu yo'lga kirib, o'zingni xursand qil.
So'nggisidan g'amgin bo'lsang, shod bo'l, chunki ko'ngil undan obod bo'ladi. Muhabbat
ahli g'amdan shod bo'ladi, negaki nomurod bo'lmoqlik ular uchun ayni murodning o'zidir.
Maqsad murodga yetishmoq uchun yo'l g'amini chekish kerak, faqat shu g'amgina
ko'ngilga najot bag'ishlaydi. Kimda bu g'am yo'q ekan, u er kishi emasdir. Chunki g'am
ozuqasi bilangina bu yo'lni bosib o'tish mumkin.
CXVI
Hikoyat
Misrda bir oliy himmatli kishi bo'lib, u ma'no olamining sohib davlati edi. Unda aysh-
ishrat qihsh uchun ja'miki narsa tayyor edi. Bu borada nimani o'ylagan bo'lsang, unda
bundan yuz marta ortiq bor edi. U jannatmakon qasr ichida manzil tutgan bo'lib. hurlar
kabi eo'zal bir mahbuba bilan ulfat edi. Lekin u oliy sifatli pok zot bularning barchasiga
beiltifot qarardi. Hajr zindonida qolgan Yusuf kabi unga ham doimo dard va g'am
chekish yor edi.
Undan so'radilar:
— Ey ko'ngli qayg'uga sherik bo'lgan pok zot. Bizga bu yashirin siringni ravshan et!
Senda shuncha ko'ngil ochuvchi shodlik asboblari muhayyo bo'la turib, nechun xotiring
xurram emas? Nechun g'amdan o'zga narsani ko'ngling hamdam etmaydi.
U shunday dedi:
— Yo'l ahli uchun bu jahon zindondir, chunki uning istagani ko'zdan yashiringan.
Asosiy ish shuki, inson ko'ngil istaganiga yetishga qadar barcha yo'lni bosib o'tishi lozlm.
Zindonda ham kishi xurram bo'ladimi?! Kishi g'amxonada beg'am o'tira oladimi? Men
haqiqiy yorimdan ayriliqda armon chekaman, shuning uchun garchand Eram bog'ida
bo'lsam-da, o'zimni zindonda deb hisoblayman. Uning vasli gulzoriga yetishmagunimcha
g'am tashvishidan xalos bo'la olmayman.
CXVII
Yana bir qushning Hudhudga savoli
Yana bir savol beruvchi so'radi:
— Ey benazir! Men haq amrini bajo keltiruvchiman. Men uning farmoniga doimo
muntazirman, bundan u qahr qiladimi, ehson ko'rsatadimi, men uchun ban bir. U har
qanday ish buyursa, men uni ado qilaman, rad etsa ham, qabul qilsa ham uning o'zi
biladi. U nima buyursa, yozu qish o'shani bajaraman, rad yoki qabul qilishi bilan mening
ishim yo'q. Mening odatim amriga itoat etish bo'lib, uni ado qilsam, o'zimni baxtli deb
bilaman.
CXVIII
Hudhudning javobi
Lisonut-tayr. Alisher Navoiy
Do'stlaringiz bilan baham: |