Microsoft Word kr shaytanat4 ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
116
Асадбек Красноярдан қайтганида Шорасул ака уни йўқлаган, тупроқ олиб келганини эшитиб: 
— Эсинг борми, тупроғинг нимаси? Ўзини олиб келишинг керак эди, — деган эди. 
Ҳозир ўша тупроқни соғиняпти... 
Жалил чиқиб кетмаганида бу гапларни эшитиб «E, отагинам, сиз ҳали кўп яшайсиз», дебми, 
ишқилиб кўнгилни кўтарувчи бир нарсани айтарди. Асадбекнинг эса, ўртоғидан фарқли ўлароқ, 
бунақа одати йўқ эди. Касал ётган одамга қараб «рангингиз тоза, кўринишингиз яхши» дея 
олмасди. Кўп ҳолларда ёнидаги одам гапириб, у қараб тураверарди. Айни дамда бу одатини 
канда қилмади. 
Шорасул ака бир-икки ютиниб қўйгач, ҳориган кўзларини юмди. 
— Худо нега мени бунча хорлади, нега бунча кўп азоб берди, биласанми? — деб сўради у 
кўзларини очмай. 
Асадбек «Худо ҳаммага жазо бераркан, жазосиз одам йўқ экан бу дунёда», демоқчи бўлди-ю, 
гапи қўпол оҳангда чиқиши мумкинлигини фаҳмлаб, индамай қўя қолди. 
Шорасул ака бу саволни ўзига кўп марта берган. Фарзандлари бирин-кетин ўлаверганида ҳам, 
қизи туфайли иснодга қолганида ҳам, бева қолганида ҳам... Саволни берарди-ю, қилган 
гуноҳларини бир-бир эслаб, сўнг худди тарозига солгандай салмоғига қараб сараларди. «Eнг 
оғири бу, манавиниси мундайроқ», деб ўринларга бўлиб чиқарди. Иккинчи, учинчи... 
йигирманчи ўринларда гуноҳларнинг жойлари алмашиниб турарди. Аммо биринчи ўриндагиси 
жойини бош-қаларга бўшатмас эди. Ҳозир ҳам шуни айтмоқчи бўлди: 
— Одамларнинг нонига хиёнат қилганман... 
Айтишга оғиз жуфтлади-ю, ногаҳон уйғонган бир фарёд фикрини тилга кўчишига йўл бермади. 
«Сен буларга бир-икки бурдадан нон бергансан, қолганини ўзинг егансан. Бир бурда эмас, 
битта ушоқ ҳам сен учун ҳаром эди. Лекин сен бу ҳаромдан хазар қилмадинг, куйдиргингга 
роҳатланиб единг, еб яна роҳатландинг. Нега хазар қилар экансан, ахир шу ҳаромни еб, тўқ 
юриш, нафсингни ором олдириш қасдида кирган эдинг-ку бу ишга. Энди ҳаромингга буларни 
шерик қилмоқчимисан? Агар ўша нон буларга ҳам ҳаром бўлса, сен туфайли гуноҳга ботишади. 
Ҳозир «одамларнинг нонига хиёнат қилганман», десанг, «Сенларни тўйдириш учун қилдим бу 
ишни», деган маъно чиқади. Шунда «тойчоқ» деб эркалаётганинг бу одам башарангга тупурса 
ҳам арзийди. Энди бу одам кечаси билан зор қақшаб нон дўкони ёнида навбатда турувчи 
бечора бола эмас...» — Шу фарёд туфайли уни ўчган Шорасул ака ҳозир «Искандарнинг шохи 
бор», деган ҳақиқатни айтолмай қийналган сартарош ҳолида эди. Сартарош-ку, бир иложини 
қилди, қуриган қудуқни топиб айтди дардини. Лекин Шорасул ака топмади бундай қудуқни. 
Ёнида чўккалаб ўтирган одам ҳам қудуқ эмас. Бу ҳақиқатни индамай ютиб кета олмайди. 
Шорасул ака, Яратганнинг нотавон бандаси, ҳидоят йўлининг қандай бўлишини билмай шу 
ёшга етди, энди ҳидоятдан бенасиб тарзда бу дунёни ташлаб кетмоқчи. 
Бу қадар узун умри йўлида бир иймон эгаси чиқиб унга тавбани ўргатмади, саждага даъват 
қилмади. Аслида ўзида рағбат бўлмади. Ўзи ҳидоятга интилганда эди, иймон эгаларига 
йўлиққан бўларди. У тавбани-ку қилади, бироқ, пешона саждага тегмаса бу тавбанинг қадри 
қанчалик экан, валлоҳи аълам? 
Шорасул аканинг ичида бир оғриқ уйғониб, тишсиз милклари билан тилини тишлаб беихтиёр 
ингради. 
Асадбек у томон яқинроқ сурилиб, пешонасига кафтини қўйди. Шорасул ака кўзларини бир 
очди-ю, аммо нимадандир қўрққандай яна юмиб олди. Мижжаларидан ёш сизиб чиқди. 
— Бармоқларим оғрияпти... — деди у инграб. — Зириллаб оғрияпти. Худди оловда қарсиллаб 
ёнаётган ўтинга ўхшаб қақшаяпти... 
Асадбек кўрпа устидаги озғин бармоқларни икки кафти орасига олди. Бармоқлардаги совуқлик 
унинг вужудига ўтиб, бир титради. 
— Буниси эмас, ўнг қўлим. Бармоқларим қақшаяпти... Силаб қўй, болам... 
Асадбек ажабланди: «Ўнг қўлни снаряд елкадан узиб ташлаган бўлса, йўқ бармоқлар қандай 

---

Шайтанат (4-китоб). Тоҳир Малик