Microsoft Word конструкция doc qisqartirilgan doc

2-§. Kiryalash stanlari

Metallarni kiryalash uchun foydalaniladigan uskunalar kiryalash stanlari deb ataladi. Kiryalash stanlari tuzilishiga ko‘ra ikki guruhga ajratiladi:

1. 
   tortuvchi qurilmalari to‘g‘ri chiziq bo‘ylab harakat qiladigan stanlar (zanjirli, reykali, vintli);
   
2. 
   zagotovkani barabanga o‘rovchi stanlar (barabanli). Birinchi guruhi stanlaridan uzunligi 6–10 m li chiviqlar, turli profillar va trubalar olishda, ikkinchi guruh stanlaridan simlar, kichik trubalar olishda foydalaniladi.
   

Zanjirli kiryalash stanining sxemasi 66-rasmda keltirilgan. Sxemadan ko‘rinib turibdiki, staninadagi kronshteyn (1) ga kirya (7) o‘rnatilgan. Stanina yo‘nalti- ruvchilardagi aravacha (4) ning chap yog‘ida zagotovka (2) ni qisuvchi qisqichi (3), o‘ng yog‘ida ilgagi (5) bo‘ladi. Kiryalashni boshlashdan avval zagotovkani ingichkalangan uchini kirya teshigidan o‘tkazib qisqich bilan qisilib, ilgagini
esa harakatlanuvchi zanjir (6) ning plastinkaga ilinadi. Kiryalash tugagach, ilgak ko‘tarilib aravacha dastlabki holiga staninaning qiyaligi tufayli o‘zi qaytadi. Zanjirli stanlar katta quvvatli stanlar bo‘lib, ularnig tortish kuchi 150–200 T (1470-1960 kn) va undan ham ortiq bo‘ladi.


56-rasm. Zanjirli kiryalash stani sxemasi:
1 – kronshteyn; 2 – zagotovka; 3 – qisqich; 4 – aravacha;
5 – ilgak; 6 – zanjir; 7 – kirya.

Shu sababli bu stanlarda diametri 150 mm gacha bo‘lgan chiviqlar va diametri 200 mm bo‘lgan trubalar kiryalanadi. Kiryalash tezligi zagotovkaning materialiga, shakliga, o‘lchamlariga va boshqa ko‘rsatkichlariga ko‘ra 50 m/min gacha yetishi mumkin.

Shuni qayd etish lozimki, zanjirli stanlarning ba’zi xillarida bir vaqtning o‘zida 10 tagacha zagotovkani parallel kiryalash mumkin.
Bu 57-rasmda barabanli kiryalash stanining sxemasi keltirilgan.



57-rasm. Bir barabanli kiryalash stani,sxemasi:
1 va 3 – baraban; 2 – kronshteyn; 4 – reduktor; 5 – dvigatel; 6 – tishli g‘ildirak; 7 – kirya.

Sxemadan ko‘rinadiki, aylanuvchi baraban (1) ga o‘ralgan simning ingichkalangan bir uchi kirya (7) ko‘zidan o‘tkazilib, baraban (3) ga mahkamlangan. Barabanga esa aylanma harakat dvigatel (5), reduktor (4) va tishli g‘ildiraklar (6) orqali uzatiladi. Barabanning aylanishida kronshteyn (2) ga o‘rnatilgan kirya (7) orqali sim tortilib, kiryalanadi. Bir barabanli kiryalash stanlarining quvvati 15–

50 kvt bo‘lib, ular odatda diametri 4–15 mm li chiviqlar kiryalashda ishlatiladi. Bu stanlarda kiryalash tezligi 240 mm/min ga yetadi.


58-rasm. Trubalarni kiryalash sxemasi.
Diametri 4–6 mm dan kichik bo‘lgan simlar kiryalashda ko‘p barabanli stanlardan foydalaniladi.
58-rasmda trubalarni kiryalash sxemalari keltirilgan.